DSCN7953

POZYSKANIE

Odstrzał czy odłów?

W krajach, w których pozyskuje się najwięcej bobrów (Rosja, Szwecja, Kanada i USA), stosuje się obydwa sposoby użytkowania, przy czym odłów zdecydowanie przeważa. Odłowy mają długą tradycję traperską i są przyjętą formą użytkowania zasobów przyrody w kulturze tych krajów. Nawet tam jednak metody odłowu uległy ostatnio znacznej metamorfozie. Stosowane uprzednio potrzaski zostały zastąpione przez pułapki żywołowne jako bardziej humanitarne. Stało się tak pod naciskiem organizacji „zielonych” i różnych ruchów ochrony przyrody. Obecnie w krajach Ameryki Płn., Skandynawii, w Australii i Nowej Zelandii obowiązują przepisy bardzo dokładnie opisujące rodzaj dozwolonych pułapek stosowanych w traperce, jak i do usuwania uciążliwych zwierząt. Są to pułapki typu Hancocka lub Victor Conbear. W niektórych przypadkach dopuszczane są pułapki zabijające. Zabronione są natomiast pułapki chwytające za odnóża (Lavsund, 1983).

Użytkowanie bobrów w formie odłowów praktykowane jest głównie przez zawodowych traperów (Eskimosów i Indian w Ameryce Północnej, plemiona syberyjskie) i jest podstawowym źródłem ich utrzymania. W krajach skandynawskich, w Kanadzie i USA odłowy przybrały ostatnio formę polowań rekreacyjnych, praktykowanych równolegle i na przemian z polowaniem na bobry za pomocą broni palnej.

Odłowy metodą traperską, prowadzone przez traperów zawodowych bądź rekreacyjnych, mają niezaprzeczalne zalety hodowlane. Przede wszystkim są skuteczne i nie powodują strat w postaci niepodniesionych zwierząt Są metodą elastyczną, pozwalającą na kontrolowany i selektywny odłów zwierząt z określonych stanowisk, określonego wieku i płci.

Pozyskiwanie bobrów w drodze odstrzału wbrew pozorom nie jest łatwe. Strzelać należy wyłącznie bobry znajdujące się na lądzie lub w płytkiej wodzie. Nie należy strzelać bobrów płynących. Zabity bóbr tonie, a postrzelony nurkuje i jest nadzwyczaj trudny do odnalezienia. Strzał musi być precyzyjny i unieruchamiający, co nie jest łatwe w trudnych warunkach świetlnych (zmierzch,

_noc). Ponadto, strzał zarówno kulowy, jak i śrutowy w pewnym stopniu niszczy skórę stanowiącą trofeum.

W naszych warunkach, wobec niewątpliwej konieczności kontrotowama liczebności bobrów, zalecić trzeba, wzorem państw skandynawskich, stosowanie obydwu form użytkowania. Wobec braku tradycji traperskich w naszym społeczeństwie myśliwi prawdopodobnie będą skłaniać się do odstrzału. Natomiast w przypadku konieczności usuwania zwierząt uciążliwych powinno się prowadzić odłowy.

Żurowski już w 1989 r. przewidywał, że po rozprzestrzenieniu bobrów aa obszarze całego kraju i osiągnięciu przez krajową populację poziomu 4 do 6 tysięcy osobników, liczebność pogłowia będzie musiała podlegać kontroli w postaci polowań o charakterze odstrzałów selekcyjnych- Towarzystwo Łowieckie Ziem Wschodnich ze zdziwieniem odnotowało w 1994 r. fakt pomnuęcu milczeniem w projekcie nowych zasad ochrony zwierząt kwestii bobra europejskiego. Zdaniem towarzystwa, bóbr, rozprzestrzeniony już na obszarze całego kraju, bardzo liczny na Suwalszczyźnie i Mazurach, nie będąc gatunkiem zagrożonym w swym bycie, bez obaw może zostać umieszczony na liście zwierząt łownych, co stanowiłoby pierwszy krok do przywrócenia go polskiemu łowiectwu.

Planowanie pozyskania

O konieczności planowania rozmiaru pozyskania świadczy przypadek Finlandii, która w drodze niekontrolowanego polowania w latach 1975-1980 doprowadziła do spadku liczebności fińskiej populacji bobrów (Lavsuod. 1983).

Przede wszystkim nie planuje się pozyskania w rejonach o niskiej liczebności populacji. W Szwecji sezon polowań otwiera się wyłącznie dla regionów, w których populacja bobrów osiągnęła wysoką liczebność, pozwalającą na kontrolowane użytkowanie (Lavsund, 1983). Przeeksploatowanie populacji bobrów nastąpiło również w latach siedemdziesiątych na Alasce (Taylor. 1983).

Gospodarowanie bobrem w Ameryce Północnej opiera się głównie na wynikach rocznego pozyskania w rejonie. Już w 1923 r. w celu kontrolowania wielkości pozyskania rozpoczęto pieczętowanie skór bobrowych pieczątkami łub znakami urzędowymi. W 1957 r. wprowadzono pomiary wyciągniętych skór w celu podziału ich na klasy wieku i uzyskania informacji o rozkładzie wiekowym pozyskiwanych bobrów. Przyjęto, że skóry bobrów alaskańskich o wymiarach (długość plus szerokość) poniżej 135 cm pochodzą od osobników jednorocznych. Region dający 25% lub więcej osobników młodocianych w pozyskaniu, w którym mniej niż 20% traperów wykorzystuje swój pełny limit odłowowy, zostaje uznany za przeeksploatowany i zamknięty dla pozyskania w następnym roku. Ten ogólny przepis został następnie zmodyfikowany i obecnie każdy region na Alasce dający ponad 20% bobrzyków w pozyskaniu jest poddawany