DSC70

Anna Sobolewska

Teatr jednego autora ' Problemy psychologiczne w najnowszej powieści polskiej

I. Kłopoty z psychoznawstwem

Przedmiot moich zainteresowań stanowią utwory charakteryzujące się wzrostem warstwy podmiotowej, sfery niezamaskowa-nego dyskursu bądź wyobraźni autorskiej oraz mieszczące się w sferze typowych zainteresowań psychologicznych. Dlaczego kłopoty z psychoznawstwem?

Dlaczego

kłopoty?

Trudności z konstrukcją figur psychologicznych w literaturze stały się utrwalonym elementem świadomości pisarskiej. Od 1956 r. proza czy publicystyka literacka Macha, Konwickiego, Kazimierza Brandysa i wielu młodszych pisarzy jest nieustannie ponawianym wyznaniem niewiary w artystyczną skuteczność i walory poznawcze powieściowych technik odtwarzania świadomości — zarówno tradycyjnych, jak i formalnie awangardowych. Pisze Tadeusz Konwicki:

„Wyczerpały się już chyba wszystkie możliwości incydentów psychologicznych i sytuacyjnych między ludźmi, zużyły się sposoby interpretacji i konwencje komentarzowe, zapisały się do końca wszystkie osobowości” (Kalendarz i klepsydra, s. 285).

Świadomość kryzysu tradycyjnej psychologii powieściowej — to przeświadczenie mogło kierować