DSC69

fKOWACBCT MIM

wykonywania szablonów chirurgicznych przystosowanych do wprowadzania implantów stomatologicznych lub miniimplantów ortodontycznych.

Dokładność geometryczna obrazowania wolume-trycznego jest wystarczająco wysoka, aby metodę stosować do precyzyjnej nawigacji śródoperacyjnej z użyciem znaczników.

Można w uproszczeniu przyjąć, /e obrazowanie wolumetryczne stanowi swego rodzaju etap pośredni pomiędzy pantomografią a tomografią komputerową (TK). Podobnie jak w tomografii komputerowej w wyniku badania CBCT otrzymywane są wielopłaszczyznowe obrazy części twarzowej czaszki. Natomiast analogie do pantomografii to budowa obecnie stosowanych aparatów i sposób pozycjonowania pacjenta, jak też ruch lampy rentgenowskiej wokół głowy pacjenta w trakcie ekspozycji. Podobnie jak w pantomografii ocenie w badaniu CBCT poddawane są przede wszystkim struktury kostne i tkanki twarde, natomiast tkanki miękkie widoczne są jako słabiej wysycone cienie. Ocena tkanek miękkich nie jest tak doskonała jak w tomografii komputerowej z uwagi na zbyt duży błąd oszacowania gęstości przy niższych parametrach napięcia prądu (kV) w CBCT w porównaniu z TK. W porównaniu z badaniem TK obrazy pochodzące z tomografii wolumetrycznej cechuje niższy kontrast i wyższy szum tła. Może stanowić to pewne ograniczenie w segmentacji obrazu tkanki kostnej w celu użytkowania po eksporcie do zewnętrznego oprogramowania do planowania implantologicznego.

Powstające w obrazie CBCT artefakty mogą być ruchowe lub pochodzić od elementów metalowych znajdujących się w polu badania. Artefakty ruchowe pojawiają się na skutek niezachowania bezruchu przez pacjenta podczas badania albo uderzenia lampy rentgenowskiej bądź detektora o plecy lub ramiona pacjenta w czasie badania. Obiekty metalowe, które są przyczyną powstawania artefaktów, to wypełnienia stomatologiczne, uzupełnienia protetyczne, implanty stomatologiczne lub miniimplanty ortodontyczne, znaczniki, aparaty ortodontyczne itp. (ryc. 4.9). Obiekty metalowe generują artefakty pasmowe, które mogą przebiegać od samego metalicznego przedmiotu aż do tkanek miękkich na obwodzie obrazu. Inny powód powstawania artefaktów (typu cupping) to utwardzenie wiązki promieniowania rentgenowskiego związane z jej nieliniowym osłabieniem. Takie artefakty zmieniają widoczność tkanek miękkich i mogą być przyczyną zmniejszenia dokładności obrazowania ich granicy. Należy jednak zauważyć, że oba typy artefaktów są mniej nasilone w CBCT niż w tomografii komputerowej.

Dawka promieniowania, którą otrzymuje pacjent w trakcie badania CBCT, jest co najmniej kilkakrotnie mniejsza niż w tomografii komputerowej. Dawki efektywne dla pacjentów podczas badania wolume-trycznego wahają się w szerokich granicach, a zależy to

m.in od rodzaju aparatu, parametrów ekspozycji, rozdzielczości badania, wielkości obrazowanej objętości czy sposobu emisji wiązki promieniowania, lednakże mimo iż jednostkowa dawka efektywna dla pacjenta podczas badania CBCT jest wyższa niż w przypadku pojedynczej ekspozycji radiograficznej, to u wielu pacjentów do prawidłowej oceny radiologicznej konieczne jest wykonanie więcej niż jednego zdjęcia rentgenowskiego. Wówczas sumaryczna dawka pochodząca ze radiografii przewyższa dawkę pochodzącą z obrazowania wolumetrycznego, a niektórych problemów diagnostycznych nie udaje się wyjaśnić na podstawie jedynie typowych projekcji rentgenowskich.

Klinicysta zlecający wykonanie badania CBCT jest odpowiedzialny za interpretację całości danych z badanej objętości, tak jak w przypadku każdego innego badania radiologicznego. Na każdym zdjęciu rentgenowskim mogą pojawić się obrazy istotne dla zdrowia pacjenta. Nie ma możliwości, aby pacjent wyraził świadomą zgodę na to. aby klinicysta ograniczył się do interpretacji wyłącznie wybranego fragmentu badanej objętości. Dlatego to właśnie lekarz odpowiada przed prawem za nierozpoznane schorzenia, nawet jeżeli wykraczają one poza zakres jego obszaru praktyki zawodowej. Jakiekolwiek wątpliwości lekarza dentysty odnośnie do interpretacji danych z badań obrazowych powinny być niezwłocznie przekazane specjaliście w zakresie radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowe)

Tomografia stożkowa znalazła już zastosowanie w wielu dziedzinach stomatologii:

•    w ortodoncji, stomatologii wieku rozwojowego i leczeniu wad rozwojowych części twarzowej czaszki (bardzo dokładna ocena położenia zębów zatrzymanych, dodatkowych, nadliczbowych, wad rozwojowych, ocena resorpcji zewnętrznej i ankyiozy, określenie możliwości założenia miniimplantów ortodontycznych, planowanie leczenia z użyciem trójwymiarowej analizy cefalometrycznej, komputerowa analiza danych przestrzennych, fuzja obrazów cyfrowych, kontrola wyników leczenia),

•    w implantoprotetyce (precyzyjne pomiary wyrostka zębodołowego i odległości do struktur anatomicznych, takich jak: dno jamy nosowej, dno zatoki szczękowej, kanał nosowo-podniebienny, kanał żuchwy, otwór bródkowy, kanał przysieczny żuchwy, wykrycie współistniejących schorzeń mogących stanowić przeszkodę w przeprowadzeniu zabiegu implantacji, wirtualne planowanie zabiegu wszczepienia i wykorzystania danych obrazowych do wykonania szablonu chirurgicznego, planowanie uzupełnienia protetycznego w systemie CAD/CAM, kontrola osadzenia i osteointegracji implantu),

• w endodoncji (kwalifikacja do leczenia kanałowego, trójwymiarowa ocena rozległości zmian zapalnych przyzębia przyszczytowego, ocena