DSC12 (2)

lologicznej. Czarujące obejście i żar słowa otwierają mu drogę do samej królowej Wiktorii i księcia małżonka. I oto w 1848 roku Muller otrzymuje stałe honorarium Towarzystwa Wschodmoin-dyjskiego za każdy arkusz przygotowanego do druku tekstu oksfordzkiego. Praca ta związała go na całe życie z Anglią.

Czym innym była Rigweda w wydaniu Mullera, a czym innym jej wydanie dla Mullera. Uczony dokonał istotnie monumentalnego dzieła edytorskiego w dziedzinie piśmiennictwa indyjskiego. W latach 1849—1874 wydał on w pięciu tomach z rękopisu zbiór Rigveda-Samhita together with the Commentary of Sayanacha-rya, czyli Zbiór Wedy Hymnów z komentarzem Sajanaczarii. W ten sposób przedstawił światu zachodniemu pierwszy pełny i językowo poprawny tekst, czyli editionem principem najstarszego z czterech świętych zbiorów indyjskich. Rigweda to zabytek ciekawy i z racji starożytności, i z racji wpływu na pozostałe Wedy. Nauka współczesna określa ją tak: „Rigweda, «Weda Hym-nów», to dziesięć ksiąg z 1028 hymnami. Były one recytowane przy ofierze przez Hotara, «Zapowiadacza» albo przez Ofiarnika. Poszczególne hymny i reminiscencje mogą pochodzić z przedin-dyjskiej epoki Ariów, ale lwia część Rigwedy i Zbiór jako taki powstały w Indiach niedługo po inwazji” ³.

Inaczej wygląda to w oczach Mullera. Swoim młodzieńczym entuzjazmem potrafił zarazić chłodnych z natury Anglików i ca

ły Zachód. Dla Mullera to był nie tylko zabytek dalekich czasów, to był uśmiech fortuny, libretto do opery życia. Uczony dał się ponieść przez prąd epoki, która upodobała sobie specjalnie ideę wzniosłych prapoczątków cywilizacji i kultury.

Romantyzm odcisnął zwłaszcza na krajach germańskich swoje osobliwe piętno. W świadomej i gwałtownej opozycji do wykar-in: on ego P^rzez romańskiego ducha klasycyzmu szukał natchnie-ma wśród ludów europejskich, nie objętych jeszcze światłem Aten i Rzymu. Sięgał do warstw ludowych nie zmanierowanych ira ycjartn antycznymi, do najgłębszych, instynktowo-uczucio-yc po adów duszy, nie wypolerowanych jeszcze namysłem

1 hamulcami rozumu. Zadaniem chwili stało si_ę poszukiwanie

prapoczątków, czasów wyidealizowane! „ ■    • PoszuKiwame

.....    nzowanej naiwności, bezpretensial-

nosci i ludowej swoiskośH aw _ ₄    ^p*

.1 Jjskosci. Aby zaostrzyć smak tej niezadowo-