2.8. Kierunki i rodzaje badań 41
go kierunku zasilili nowo powstały Instytut Planowania Przestrzennego Polskiej Akademii Nauk. Zajęcia z fizjografii urbanistycznej prowadzono również na uniwersytetach: Jagiellońskim, Wrocławskim, Gdańskim i Poznańskim.
W Pracowni Fizjograficznej BOS zapoczątkowano nowe kierunki badań:
- kierunek plastyczny, ujmujący całość wiedzy o środowisku przyrodniczym. Informacje o środowisku były uzupełniane wiedzą z dziedziny nauk technicznych. Podstawą opracowań były studia terenowe, na których opierały się wnioski służące działaniom praktycznym;
- kierunek planistyczny, obejmujący podstawowe zagadnienia dotyczące hipotez i postulatów przyszłej działalności człowieka w środowisku;
- kierunek geotechniczny, nastawiony na badanie gruntów jako podłoża budowlanego.
W pierwszym okresie działalności Pracowni Fizjograficznej BOS ocenę terenu pod zabudowę sprowadzano do określenia warunków gruntowo-wodnych, a później rozszerzono o analizę innych komponentów środowiska. Rozpoznanie prowadzono także na terenie przyległym do granic badanego terenu. Wyniki opracowań przedstawiano na planszach.
W 1952 r. opublikowano instrukcję11 służącą do tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego. Określała ona rodzaj, treść i tryb sporządzania opracowań, ustalała skalę, zakres i szczegółowość rozpatrywania poszczególnych komponentów środowiska. Wprowadzono podział opracowań na etapy i rodzaje (ryc. 2.5):
- w pierwszym, wstępnym etapie były wykonywane opracowania fizjograficzne ogólne obejmujące: rzeźbę, hydrografię, kwalifikację gruntów pod zabudowę, elementy klimatu lokalnego oraz zieleń;
- w drugim, podstawowym etapie, wykonywano opracowania ogólne i szczegółowe, oparte na badaniach terenowych, obejmujące rzeźbę, rodzaje gruntów i ich dopuszczalne obciążenia, warunki hydrogeologiczne z mapą „warstwy suchej” oraz charakterystykę warunków klimatycznych;
- w trzecim etapie były wykonywane opracowania szczegółowe, których temat ustalano w zależności od potrzeb.
Opracowania wstępne, wykonywane w skali 1:25 000, obejmowały rzeźbę, warunki geologiczno-gruntowe, surowce mineralne i drogowe, wody gruntowe pierwszego poziomu ora/ warunki klimatyczno-zdrowotne.
Opracowania ogólne, wykonywane w skali 1:10 000, obejmowały rzeźbę wraz ze warunki hydrograficzne z pierwszym poziomem wód gruntowych leżącym glybiej H 2 m. warunki klimatyczne, gleby oraz kwalifikację terenu pod zabudowę. W tekście dotąc/anym do opracowania należało zamieścić informacje o surowcach mineralnych | drogowych, budowie geologicznej oraz o wodach podziemnych.
M gy 1992 r ItMMitarneni Ministerstwu Budownictwa Miast i Osiedli przygotował Tymczasową in-w tmpwid ZdkftfSU i sposobu technicznego opracowania zaioień programowych do ogólnych pla-Omj&dfdHdfliti pncsmennrgo miast I osiedli o charakterze miejskim.