DSC63

Środki il/inliilnoScl gospodarczej - kapituł 71

Podstawę rynkowego systemu funkcjonowania gospodarki stanowią mi-krogospodnrc/e kryteria d/.iałania. Racjonalne decyzje gospodarcze podejmują poszczególne podmioty gospodarcze, a rywalizacja (konkurencja) wszystkich ze wszystkimi zmusza zarówno bezpośrednich wytwórców, jak i przedsiębiorstwa do maksymalnego wysiłku. Słabością systemu rynkowego jest rozproszenie decyzji gospodarczych i licząc w skali całej gospodarki narodowej utrata części zasobów z tego tytułu. Zaletą jest natomiast wyzwolenie ogromnej energii jednostkowej i wyższa indywidualna efektywność działań gospodarczych.

Ponieważ gospodarka musi realizować skomplikowany w swym zakresie i strukturze zestaw celów społecznych, rzeczywiście funkcjonujące systemy alokacji zasobów mają charakter mieszany, chociaż zazwyczaj z przewagą elementów gry rynkowej. Zasoby gospodarcze rozdysponowywane są więc najczęściej według kryteriów rynkowych przy mniejszym lub większym wsparciu regulacji administracyjnych.

4.4. STRUKTURA KAPITAŁU A STRUKTURA PRODUKCJI

Potencjał produkcyjny jest funkcją zasobów gospodarczych, a więc rozmiarów i struktury istniejącego kapitału, chociaż związek między potencjałem a zasobami gospodarczymi nie ma charakteru prostoliniowego. Suma posiadanych zasobów może być znaczna, ale ze względu na brak spójności między poszczególnymi elementami, brak komplementarności, ergo, niedostatki organizacyjne, suma ta nie tworzy potencjału produkcyjnego. Zasoby mogą pozostawać] me wykorzystane. Co więcej, potencjały mogą być wykorzystywane mniej lub bardziej sprawnie, mogą przynosić mniejszy lub większy produkt.

W sensie ogólnospołecznym probierzem sprawności gospodarki jest właśnie stopień wykorzystania jej potencjału gospodarczego. Gdyby przyjąć, że gospodarka wytwarza i wykorzystuje tylko dwa dobra, jedno dobro produkcyjne (bo odtwarza wszystkie rzeczowe czynniki produkcji) i jedno dobro konsumpcyjne (bo odtwarza zasoby pracy żywej), to zestaw tych dóbr tworzyłby w dużym uproszczeniu pewien potencjał produkcyjny (Q). Pierwsze z tych dóbr nożna by nazwać „kapitałem” (C). a to drugie „pracą” (L). Praca i kapitał pełnią jednocześnie funkcję nakładów potrzebnych w działalności produkcyjnej i tworzą wynik tej działalności.

Jeśli ponadto przyjąć, że ogólna wartość produktu (potencjał Q) jest określone (»tak jest rzeczywiście w krótkim okresie) oraz że funkcja ta ma charakter liniowy, to jej zapis algebraiczny byłby następujący:

Q-t*C + d-L    (4.1)

•jeiłi a • | oraz d =» |, lor