Ekonomika i Organizacja Rolnictwa Projekt

5. Podstawowe zagadnienia organizacyjno--ekonomiczne produkcji zwierzęcej

Produkcja zwierzęca jest działem gospodarstwa rolniczego o charakterze przetwórczym - wtórnym w stosunku do produkcji roślinnej. Z tego względu bardzo rzadko występuje w gospodarstwie samodzielnie i wtedy odbywa się wykorzystując ściółkę i pasze pochodzące z zakupu. Takie rozwiązanie jest drogie i większość gospodarstw łączy produkcję zwierzęcą z produkcją roślinną. Ma to pozytywny wpływ na organizację i wyniki produkcyjne gospodarstwa dlatego, że:

• produkcja zwierzęca przetwarza produkty roślinne w produkty zwierzęce, które są droższe, bardziej skoncentrowane i wartościowe;

• produkcja zwierzęca poprawia wykorzystanie posiadanych zasobów siły roboczej i środków trwałych, głównie budynków, maszyn i urządzeń;

• zwierzęta dostarczają nawozów organicznych (obornik, gnojowica) wykorzystywanych do zwiększania żyzności oraz podnoszenia kultury gleby;

• inwentarz żywy wykorzystuje pasze bezwzględne, produkty uboczne roślin towarowych, a także produkty odpadowe przemysłu rolno-spożywczego (np. melasa, wysłodki);

• produkcja zwierzęca przyspiesza obieg środków obrotowych i w wielu dziedzinach zapewnia częstszy dopływ gotówki do gospodarstwa niż produkcja roślinna;

• wahania produkcji zwierzęcej są mniejsze niż produkcji roślinnej, co powoduje obniżenie ryzyka gospodarowania.

5.1. Pogłowie i obsada inwentarza żywego

Inwentarz żywy to wszystkie zwierzęta celowo utrzymywane w gospodarstwie. Liczbę zwierząt można wyrażać w sztukach fizycznych (rzeczywistych) lub w sztukach przeliczeniowych.

Sztuka fizyczna - to każde zwierzę niezależnie od gatunku, wieku, masy ciała, np. jedna krowa, jedno cielę, jeden warchlak.

Sztuki umowne (przeliczeniowe) są bardziej użyteczne, gdyż pozwalają na dokonywanie wszelkich operacji matematycznych i porównania w obliczeniach dotyczących zwierząt niejednorodnych, tzn. różnych gatunków, różnych grup wiekowych czy użytkowych.

W organizacji produkcji mają zastosowanie trzy rodzaje sztuk przeliczeniowych: • sztuki duże lub duże jednostki przeliczeniowe (DJP) są to sztuki przeliczeniowe, w których za jednostkę przyjęto zwierzę (krowę) o masie 500 kg; oznacza to, że każde zwierzę o masie równej 500 kg ma współczynnik przeliczeniowy równy 1,0, a zwierzęta o mniejszej lub większej masie ciała mają proporcjonalnie niższy lub wyższy współczynnik przeliczeniowy na SD;