Aby dokonać pomiaru poziomu elektrolitu należy wstawić szklaną lub przezroczystq plastykową rurkę przez otwór wlewowy tak, aby oparła się o górną krawędź płyt; zamknąć jej górny otwór palcem, po czym wyjąć rurkę na zewnątrz (rys. 3.64).
Słupek cieczy na końcu rurki odpowiada poziomowi elektrolitu nad płytkami. Prawidłowy poziom elektrolitu w akumulatorze wynosi około 10 mm.
W przypadku gdy poziom elektrolitu w akumulatorze obniżył się na skutek wyparowania wody w czasie eksploatacji, należy uzupełnić go wodą destylowaną.
Jeśli ubytek spowodowany był wylaniem elektrolitu, należy uzupełnić go świeżym elektrolitem.
Stan naładowania akumulatora należy sprawdzać areometrem do mierzenia gęstości kwasu akumulatorowego (rys. 3.65). Gęstość elektrolitu dobrze naładowanego akumulatora powinna wynosić około 1,28 g'cm3. Jest to gęstość, przy której areometr wypływa wysoko aż do dolnej krawędzi zielonego paska.
3.65. Areometr do pomiaru gęstości elektrolitu
Akumulator jest całkowicie rozładowany gdy gęstość zawartego w nim elektrolitu wynosi poniżej 1,15 g/cm3.
Gęstość elektrolitu (w celu sprawdzenia stanu naładowania) należy mierzyć przed uzupełnieniem jego stanu do wymaganego poziomu. W przypadku gdy zbyt niski poziom elektrolitu uniemożliwia jego pomiar, należy dwie cele zamknąć przez wkręcenie korków, a zawartość trzeciej celi wlać do czystego szklanego naczynia i z niego czerpać elektrolit do areometru. W przypadku gdy gęstość elektrolitu wynosi poniżej 1,28 g/cm3, co wskazuje na niepełny stan naładowania akumulatora, należy uzupełnić elektrolit w sposób podany wcześniej (tzn. dolać wody destylowanej, gdy ubytek nastąpił na skutek odparowania) i doładować go prądem 1 A aż do stanu pełnego naładowania. Po naładowaniu, oraz w czasie każdorazowej comiesięcznej obsługi, należy powierzchnie akumulatora i jego zaciski oczyścić, przemyć wodnym roztworem amoniaku (jeśli to możliwe) i wytrzeć do sucha. Po podłączeniu przewodów elektrycznych do biegunów, zabezpieczyć je przez posmarowanie wazeliną lub smarem.
Nowy nie formowany akumulator, należy formować w nieco odmienny sposób niż przy następnych ładowaniach, a mianowicie:
- zalać każda celę elektrolitem, który jest wodnym roztworem kwasu siarkowego o ciężarze właściwym 1,24 g'cm:l (28°Be) do poziomu 10 mm ponad płytki (gotowy elektrolit można nabyć w sklepach chemicznych) i odstawić na okres 3... 4 godzin,
- uzupełnić (jeśli jest to konieczne) poziom elektrolitu i podłączyć akumulator do źródła prqdu stałego.
Biegun dodatni akumulatora należy podłączyć do bieguna dodatniego źródła prądu, a biegun ujemny akumulatora do bieguna ujemnego. Źródło prądu powinno zapewniać max. napięcie 7,8... 8,1 V w przypadku ładowania jednego akumulatora lub 15,6...16,2 V w przypadku ładowania dwóch akumulatorów połączonych szeregowo. Pierwsze ładowanie akumulatora należy prowadzić bez przerwy przez 50 godzin prądem 0,75 A. Taki sam prąd powinien płynąć w przypadku ładowania dwóch akumulatorów połączonych szeregowo. Ładowanie należy przerwać gdy temperatura akumulatora wzrośnie powyżej 40°C i kontynuować po jej obniżeniu do 30°C. Akumulatorów nie wolno ładować gdy temperatura otoczenia, w którym akumulator jest ładowany jest niższa niż 15°C.
Akumulator można uważać za naładowany jeśli napięcie na zaciskach każdej celi ustali się na około 2,7 V, a gęstość elektrolitu przestanie wzrastać oraz występuje silne gazowanie („gotowanie” się akumulatora).
Każde następne doładowywanie, podładowywanie lub ładowanie należy wykonać prądem 1 A w czasie do 10 godzin.
Najczęstszym uszkodzeniem akumulatora po 2...3 latach eksploatacji jest:
- zasiarczanienie akumulatora,
- uszkodzenie płyt czynnych.
Przyczyną zasiarczanienia jest zazwyczaj pozostawienie akumulatora w stanie nienaładowanym, przy niepełnym poziomie elektrolitu lub przy nadmiernym zagęszczeniu elektrolitu (dolewanie elektrolitu zamiast wody destylowanej).
Zasiarczanione płyty akumulatora dają się odróżnić tym, że pojawiają się na nich białe plamy. Jeśli zasiarczanienie nie jest daleko posunięte i przedawnione, można przeprowadzić proces odsiarcza-niania w następujący sposób:
- usunąć stary elektrolit i wlać wodę destylowaną do akumulatora, -ładować akumulator prądem 0,5 A do gęstości elektrolitu 1,16
9'ero3/ . [
- wylać elektrolit i wlać powtórnie wodę destylowaną,
- ładować akumulator prądem 0,5 A.
Czynność powtarzać tak długo, aż gęstość wody przestanie wzrastać, po czym wylać wodę a akumulator napełnić elektrolitem i ładować prądem 1 A aż do pełnego naładowania.
Nieznaczne wykruszenie masy czynnej płyt może spowodować zwarcia wewnętrzne i wewnętrzne rozładowanie akumulatora. W takim przypadku należy akumulator doprowadzić do stanu pełnego
87