GK (20)

3.6.    Sens alternatywny, koniunkcji i negacji w prostych zabawach i grach logicznych.

3.7.    Orientacja przestrzenna. Badanie schematu własnego ciała. Określanie położenia rozmaitych przedmiotów najpierw w stosunku do własnego ciała, potem do drugiej osoby, na koniec do określonego przedmiotu lub przyjętego układu odniesienia.

4. Kształtowanie pojęć i umiejętności matematycznych.

4.1.    Zbiory i ich elementy. Wyodrębnianie zbioru przedmiotów spełniających dany warunek i formułowanie warunków, które spełniają elementy badanego zbioru. Zawieranie się zbiorów w zbiorze i rozkład zbioru na zbiory rozłączne. Wyznaczanie złączenia zbiorów i szukanie części wspólnej. Zbiór pusty.

4.2.    Klasyfikacja zbiorów ze względu na ich liczebność. Porównywanie liczebności zbiorów poprzez przeliczanie i przez przyporządkowanie oraz tworzenie par (nakładanie jeden na jeden, rozdzielanie po jednym, łączenie w pary na różne sposoby). Ustalanie, w którym zbiorze jest więcej, a w którym mniej, czy jest tyle samo w obu zbiorach. Porównywanie liczebności dwóch zbiorów z trzecim zbiorem. Badanie i porządkowanie zbiorów o różnej liczbie elementów.

4.3.    Liczenie przedmiotów (świadomość reguł stosowanych przy liczeniu).

4.4.    Kształtowanie aspektu porządkowego liczby. Posługiwanie się liczbą porządkową (drugi, trzeci...czwarty od dołu, drugi z lewej strony...). Wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania poprzez doliczanie i odliczanie — liczenie na palcach i innych zbiorach zastępczych. Gry i zabawy z zastosowaniem chodniczka liczbowego i osi liczbowej.

4.5.    Rozwiązywanie i układanie zadań tekstowych. Przybliżanie strategii intelektualnych stosowanych przy rozwiązywaniu zadań. Przekształcanie sytuacji życiowych w zadania „do rozwiązania”. Układanie zadań tekstowych: historyjka, wielkości dane, zależności pomiędzy nimi i pytanie końcowe. Symulowanie zależności zawartych w zadaniu na konkretach i przedstawianie ich w postaci rysunku, obliczanie wyniku.

4.6.    Arytmetyka liczb naturalnych z zerem do 100:

—    monograficzne opracowanie liczb pierwszej i drugiej dziesiątki oraz rozszerzanie zakresu liczbowego do 100 i więcej,

—    dodawanie i odejmowanie, mnożenie i dzielenie jako operacje wzajemnie odwrotne (zakres klasy I i U),

—    ćwiczenia rachunkowe z zastosowaniem osi liczbowej i „grafów”, sporządzanie tabelek i rozwiązywanie równań stosownie do wymagań zawartych w programie klasy I i II,

—    własności działań: przemienność dodawania, przemienność mnożenia, rozdzielność mnożenia względem dodawania, mnożenie przez 1 i przez 0, kolejność działań (działania z nawiasami), zakres klasy I i II.

4.7. Elementy poglądowej geometrii. Rozróżnianie, badanie własności i nazywanie figur geometrycznych: trójkąt, prostokąt, kwadrat, koło, odcinek. Mierzenie i kreślenie odcinków. Konstruowanie na sieci kwadratowej rozmaitych figur złożonych z kwadratów, obliczanie ich obwodów oraz powierzchni.

4.8. Kształtowanie umiejętności praktycznych:

—    wymiana przedmiotów najpierw na żetony, potem na pieniądze, liczenie pieniędzy, układanie i rozwiązywanie zadań „na kupno i sprzedaż”,

—    pomiar czasu: posługiwanie się kalendarzem, rozpoznawanie godzin i minut na zegarze,

—    pomiar długości i jednostki długości, pomiar ciężaru i jednostki ciężaru.

Taki program udało mi się zrealizować w ciągu 13 miesięcy: od końca semestru zimowego w klasie I do początku semestru letniego w klasie II. W tym okresie Wojtek otrzymał promocję do klasy II. Od początku pobytu w tej klasie nie otrzymał ani jednej oceny niedostatecznej, co więcej, pojawiły się oceny dobre, a czasami i bardzo dobre. Zgłasza się do odpowiedzi. Zapytany odpowiada z reguły prawidłowo. Samodzielnie rozwiązuje zadania nie tylko w szkole, lecz i te zadane do domu, chociaż nikt go nie pilnuje. Do szkoły chodzi chętnie i jest akceptowany przez rówieśników. W tej sytuacji nie było potrzeby przeprowadzenia ponownych badań diagnostycznych. Uczyniłam to tylko ze względu na program badań naukowych.

Diagnoza potwierdziła, że poziom wiadomości i umiejętności matematycznych Wojtka odpowiada wymaganiom klasy II. W zakresie możliwości intelektualnych stwierdzono znaczny wzrost możliwości. Iloraz mierzony Skalą inteligencji D. Wechslera wynosił:

po zakończeniu zajęć

104 (+11) 104 (+ 5) 103 (+16)

przed rozpoczęciem zajęć

—    w skali pełnej 93

—    w skali słownej 99

—    w skali bezsłownej 87

Badania wykazały także, że Wojtek rozumuje operacyjnie na poziomie pojedynczych struktur. Potrafi ustalać stałość wielkości nieciągłych przy obserwowanych przekształceniach, a także ustala stałość ilości masy (tworzywa), stałość długości i stałość ilości płynów przy transformacjach zmieniających wygląd. Umie także opreracyjnie wyznaczać konsekwentną serię. Co więcej, stosuje te możliwości intelektualne w rozwiązywaniu zadań.

Poziom wiadomości i umiejętności Wojtka odpowiada wymaganiom stawianym uczniom w połowie klasy II (wyniki sprawdzianu i ocena nauczycielki). Nadal jest dzieckiem nieco nadpobudliwym, lecz potrafi na tyle kierować swym zachowaniem, aby wykonać polecenia na wymaganym przez nauczycielkę poziomie. Wymaga jednak pewnej kontroli, szczególnie w szkole i przy odrabianiu zadań, gdyż chce uporać się z nimi zbyt szybko i czyni to mało starannie.