GK (22)

mniej, o ile więcej, o ile mniej. Porządkowanie zbiorów o różnej liczbie elementów według kryterium liczby elementów w zbiorze.

3.2.    Poznanie konwencji logicznej szkolnych zadań tekstowych. Układanie i rozwiązywanie zadań: przekształcanie sytuacji życiowych w zadania „do rozwiązania”. Układanie zadań: historyjka, wielkości dane, związki pomiędzy nimi i pytanie końcowe. Rozwiązywanie zadań: analiza historyjki, ustalanie wielkości danych i zależności pomiędzy nimi i zapisywanie wyniku takich ustaleń (matematyzacja), obliczanie wyniku i odpowiedź na pytanie końcowe.

3.3.    Monograficzne opracowanie liczb pierwszej i drugiej dziesiątki. Rozszerzanie zakresu liczbowego do 100 i 1000, sens układu pozycyjnego.

3.4.    Dodawanie i odejmowanie oraz mnożenie i dzielenie jako operacje odwrotne. Ćwiczenie sprawności rachunkowej: rozwiązywanie zadań na osi liczbowej, za pomocą „grafów”, sporządzenie tabelek. Rozwiązywanie równań według ustaleń zawartych w programie.

3.5.    Własności działań (rozumienie i stosowanie): przemienność i łączność dodawania, dodawanie i odejmowanie 0, przemienność mnożenia względem dodawania, mnożenie przez 1 i przez 0, rozdzielność dzielenia względem dodawania, rozdzielność mnożenia i dzielenia względem odejmowania. Dzielenie przez 1, dzielenie liczby przez nią samą, niewykonalność dzielenia przez 0, kolejność działań — nawiasy.

3.6.    Elementy geometrii. Badanie własności figur geometrycznych (trójkąt, prostokąt, czworokąt, kwadrat, koło, odcinek, prosta, krzywa, krzywa łamana), mierzenie i kreślenie odcinków, odcinki prostopadłe, konstruowanie figur geometrycznych złożonych z kwadratów na geoplanie, a potem obliczenie obwodu i pola takich figur.

4. Kształtowanie umiejętności praktycznych.

4.1.    Mierzenie czasu i obliczenia kalendarzowe. Rozwiązywanie zadań związanych z obliczaniem czasu.

4.2.    Pieniądze. Wymiana jeden do jednego, jeden do dwóch itp. Liczenie pieniędzy. Płacenie: cena, należność. Rozwiązywanie zadań „na kupno i sprzedaż”.

4.3.    Pomiar długości i jednostki długości, pomiar pojemności i jednostki pomiaru pojemności, pomiar ciężaru i jednostki pomiaru ciężaru. Termometr i odczytywanie temperatury.

Program ten zrealizowałam w ciągu 16 miesięcy. W tym czasie Monika otrzymała promocję do klasy 111. W semestrze zimowym w tej klasie nie zdarzały się już oceny niedostateczne. Materiał nauczania obowiązujący w klasie I i II Monika opanowała w stopniu dobrym, a to, co jest realizowane na lekcjach matematyki w klasie III, na ocenę dostateczną. Zauważono znaczną poprawę w zakresie innych przedmiotów i nauczycielka Moniki nie zalicza jej już do grupy uczniów niedostatecznych.

Dziewczynka jest akceptowana w gronie rówieśników — ma dwie koleżanki. Nadal nie zgłasza się sama do odpowiedzi. Jeżeli jednak zostanie wywołana

— odpowiada z reguły dobrze i nie boi się podejść do tablicy, aby rozwiązać zadanie. Nie ma kłopotów z wykonaniem czynności w czasie określonym przez nauczycielkę.

Diagnoza przeprowadzona po zakończeniu zajęć korekcyjno-wyrównawczych wykazała znaczny przyrost możliwości intelektualnych Moniki. Iloraz mierzony Skalą inteligencji D. Wechslera wskazuje:

przed rozpoczęciem zajęć	po zakończeniu zajęć
— w skali pełnej 77	93 (+16)
— w skali słownej 88	101 (+20)
— w skali bezsłownej 78	86 (+8)

Taki skok rozwojowy został spowodowany treningiem rozumowania. Jest to także efekt wyciszenia lękowej postawy do zadań i ukształtowania racjonalnych sposobów zachowania się w sytuacjach trudnych. Monika potrafi teraz spokojnie wysłuchać treść zadania, także dłuższych poleceń, a potem w miarę swych możliwości stara się spełnić oczekiwania. Nie wpada w panikę przy niepowodzeniach, jeszcze raz sama próbuje rozwiązać zadanie lub prosi

0    pomoc. Więcej wierzy we własne możliwości. Dziewczynka rozsmakowała się w czytaniu książek, co oczywiście wpłynęło korzystnie na jej zasób słów

1    rozszerzyło wiedzę o świecie.

Tak dobre efekty są także udziałem rodziców Moniki. Oprócz mamy, która uczestniczyła w zajęciach, a potem starała się przedłużać ćwiczenia w domu, udało się wciągnąć do współpracy ojca. Jego zasługą jest rozwinięcie zainteresowań czytelniczych dziewczynki i to, że przestano ją traktować w domu jako małą dziewczynkę, a przyznano jej pozycję dziecka — pełnoprawnego uczestnika w dobrych i trudniejszych chwilach z obowiązkami, które każdy z rodziny musi realizować.

14.4. Program Jarka z klasy zerowej

Jarek (8;3) uczęszcza do klasy zerowej. W roku ubiegłym podjął naukę w szkole, lecz już po dwóch miesiącach nauki został odroczony, gdyż tym razem udało się uzyskać zgodę rodziców. Takie odroczenie proponowano im już wcześniej, lecz wówczas nie skorzystali z tej okazji, licząc, że Jakoś to będzie”. Okazało się jednak, że Jarek nie potrafi pojąć roli ucznia, gdyż zachowuje się jak dziecko młodsze. Nie może „wysiedzieć” w ławce i spaceruje, nie wykonuje poleceń nauczycielki. Nie reprezentuje dojrzałości szkolnej, chociaż zna literki i umie je składać i odczytać prościutkie teksty. Ma kłopoty z policzeniem przedmiotów i wyznaczeniem wyniku dodawania i odejmowania nawet wówczas, gdy widzi przedmioty, na których manipulowano. Nie rozróżnia błędnego liczenia od poprawnego.

Analiza poziomu rozumowania mierzona Skalą inteligencji Terman-Merill wskazuje rozwój w dolnej granipy normy (dawniej pogranicze upośledzenia