HPIM9227

vd

U MnH •MM**#'

tu. mam .• m« * 4* ««•*<«>''»*•^10162:^ >

tecN',irJt(io»urMh,i promil tio«)f«ulini i*iytrWo< »*•“>**# *% ćófcgiwntfh Mka ik tvf ęgo in|f^-en:«i ipokc/fK; i «cwK|o prrypaj^

0 mim onoKt <**>**« w W^awnWi‘    (

odlnw^ Mtate* Scłwnut etnografiom ** ryzykowny jcsll me ot^_f| iutiK\«i' nj nowe ęuwisli i KftUiiMci nie pw**^ do fcorgmii/iicji zastanej w^ do.teiradmfoopbHUm* Dc»potwierdMmi tego.cojuż wiemy. trzeba bowj_{fl) kadm o wiclirej ittadaryzacjl i leptfej toiMi zmiennych

hkMnrut

Mina Mfcryanr moimi by oi/wjc etnografia minion>xrh społeczności. Ich ceę^ ucm|oIm jest wdwiępiic* badanego <tb;cktu. Nie możemy eksperymentem i i M»mrolow.-c n rnmeh. powtarzać pomiarów itp. Musimy praco** iu dimtf kuorr me my zebrany. dokumentach, relacjach i wytworach ma (er* ipt kwe puccliowły sic óooauydi czasów Ni ulich dimcl pracuje łmtoiyt oświaty, którego interesują powstawanie i zn* ą towych uut)Wji tpohiyti owowej.legiilicji. programów nauczania, organizacji i metod kutakceai ad» D«re u na;ą form< obrazów i rzeźb, inskrypcji, kronik.» nuctnikow. mkm. jmwta, metryk (urodzcnii klubu, zgonu), twwkctw szio;

<*»**» i; Szuka Mich w arctuwch państwowych i archiwach rożnych* pazn bMtofr, muzeach, a takie w zapomnianych kufrach na strychu. Gdy a* madtfhtttddtue ma hutom Ale idy* trąbi je «jp«rv zbadać.

Zachowane dane. ciyti nodkŁhtaaaaaat dóth się«pacrwotnc i yrtorne Ź* dli pfcntf* to wwmibtof&ytomw (np uchwały organów whdzy. pro uAcky pwwJ/m rady iztotoej. dzxnrjki Ua»«t) lub rctacjc naocznych iwudko* Trch piwie, tt meczy zdwreoc* anodkm zawsze stoi człowiek (prototoUm, *nw ima), madek). który podejmuje decyzjo, co trzeba wyeksponować, a co mu pominie W tym sensie danym ze źródeł pierwotnych nie przysługuje len sam stopo berpoffcdmota co dany® pochodzącym zobaeiwagi.

2wfli ocwJje rc^cje oputc na źródłach pierwotnych Załóżmy, źe chce-rm Radie jitit pneszb kocfliki ulotny ri podstawie artykułów w lokalnej gazecie Jeśli dzseniikarz wobdcie obserwował zdarzenia, rozmawiał ze stronami konfliktu. uczcMn.czyl w nepoc jcjach itp, to artykuły te uznajemy za źródło pierwotne. Jesk jętek korzyitA z protokobOw i relac)i uczestników ^oir/nrofiM, artykuły w źródłem wanpi 2a aodb wiorae trzebi też uznać opracowana historyczne W hhtoni krjrrty :n*M przyjęło sic nazywać potencjalny dyskurs, w którym jcd-mitrom wynaa zarzuty pod adresem zrodia. a druga stara sie je obalić i w ten spo sóbwykazać, ze ymńryiodK tamę do natury wrzutów mówimy o dwóch ro dajjch krytyki

W knw temarMi zarzut brzmi źródło jest nieautentyczne, np. sfałszowane, /i»ieri pomyłki kopisty rue pochndii od 'cp. koma s* je przypisuje Mac; stu ■C wykazie, ze liki zarzm jem bezpabtiwny. Główni metoda to rekonstrukcja dna

ladaaiaJtoMww 85 _/:m1lt pochod/i. Jakie były jego losy. gd/i< sag teraz znajduje, jaka umytu f <»icrdaW luieutyczwic itd Jeśli zmdkm Jest korespondencja miedzy prv 0* historycznymi. to trzeba się upewnić, ze rz.cc/ywitcie wyszli ona ęoA ich % zrobić anali/e graWogima pisma lub podpisów, zbadać chemiczne wl* papieru i atramentu dp Motoa zrobić analizę językową, by sprawdzić, czy V_f0Ctw\x skłmlnii i stylistyka listów ma cechy znane z innych lek ocw tych pmt» J _Nlo*rt f bwd* ircH korespondencji, by zobaczyć, czy me zawiera wzmianek o zd» ^u,ch. które nić mogłyby znane domniemanym autorom Krytyka zewnętrzna do ¹⁰ zatem świadomego Ws/erstwa. przypadkowych zniekształceń lub biednej itry-

źiódh

'yinf*< wmiwti nrzut brzmi: źródło jest autentyczne, ale relacji fałszywa pjgci sie źiódhi. ze jego autor nic mógł wiedzieć, jak sie rzeczy miały, a jego feta jf* zmydona. ie relacja jest nieprawdopodobna w świetle tego. co skądinąd w* o zdarzeniu, tt autor był stronniczy i pisał tak. by pewną sprawę lob pewną tu» sporze ukazać w hardziej korzystny m świetle ze autor by! uprzedzimy, poważ jł stereaiypom swoich czasów itd.

jfsli wpada nam w ręce relacja nauczyciela o przebiegu pewnego konfliktu _f ybde. w której mówi się o dyskusjach prowadzonych w gronie oiob kierujących ^ to powmnnmy się zastanowić, czy szeregowy nauczycie! mógł być ich świid-^ Mli o tym samym konflikcie mówi seria artykułów w lokalnej gazecie, mush ^ «upewnić, czy gazeta lub dziennikarz nic występowali w przeszłości w obro-jt inoryteiu władzy. Gdyby tak było, jest prawdopodobne, ic gazetowe relacje fał-glub Rdnostronme przedstawiają racje uczniów i rodziców. Jeszcze większa _k*tinoić jest wymagana wtedy, gdy Źródłem jest pamiętnik pisany przez dyrtkto o ulały Dyrektor może byt osobiście zainteresowany pozostawieniem korzysir^ _i{ obrazu własnej osoby, a upływ czasu między zdarzeniem a relacją walnie temu sprtyM

Obrona przed takimi zarzutami nie jest łatwa. Jeśli pominiemy oczywiste swiadec-di nietrafności relacji (np. nieprawdopodobny bilans jakiej* bitwy), obrona źródła oaśe się opierać wyłącznie na innych źródłach, których trafność teź podlega krytyce Hjcryk podejmuje decyzję na podstawie długiego rozumowania i nigdy z całkowita je***. Odkrycie nowych źródeł często wywraca duże obszary hinonografn stanie dlatego, tt zmusza do zrewidowania przeszłych decy zji o trafności relacji uwartyth w dostępnych źródłach. Generalna zasada brzmi: kor&suci wielu źródeł fcduliliić jtze sobą i rac ukrywać słabych punktów obrony Zasada ta ma zastosowanie nic tylko przy rekonstrukcjach przeszłych zdarzeń fc. szkolnych studiach przypadku, rekonstrukcjach przedsięwzięć reformatorskich), i': i puy popularnych w nauce o wychowaniu biografiach myślicieli (typu kn Umki - iyrie l <heh). Zwykłe streszczenie dziel autora ze współczesnej perspek-tyt) dyskwaHTikuje pracę - cóż bowiem za pożytek z pokazania, ze autor przeczuwał kkcodziś można przeczytać w każdym podręczniku? Dzieła te należy osadzić w ton* •Aście epoki, pokazać, gdzie idą za tradycją, a gdzie ją łamu Trzebi pokazjć. jźl rcebiegaly ich recepcja i próby stosowania w praktyce To wiiyoko wymaga doda-łAych źródeł i ich krytyki.