Geotechnika  12(

, albo pośrednio f*zez zważone probia przed i ko (My) wmjr Am przez gęstość objętościową F zgodnie z wzorem*

<. A»» f."

o =■-■■--; •» nun

p F

Twardość skal

Przez twardość rozumie się pewien szczególny rodzaj wytrzymałości, przejawiający się przy wzajemnym nacisku dwu ciał. które stykają się małą częścią swych powierzchni. Tak określona twardość musi zależeć od odkształcali o-ści sprężystej i plastycznej badanego ciała i od jego cech wyttzymafośdowych. Twardość jest zatem kombinacją właściwości sprężystych i wytrzymałościowych.

Ogólnie twardość można określić jako wytrzymałość powierzchniowych warstw ciała na miejscowe działanie siły.

Z uwagi na charakter oddziaływana narzędzi zwracających skałę (me-L lodami klasycznymi) twardość jest w wiertnictwie jednym z najważniejszych pa-r metrów wytrzymałościowych skal.

Dla oznaczania twardości stosuje się metody:

1.    oznaczania twardości względnej (skala Mohsa),

2.    oznaczania twardości na podstawie wytrzymałości na ściskanie i zawarto-‘ ści minerałów twardych (klasyfikacja F. de Qucrvaina).

3.    oznaczania twardości statycznej przez wciskanie w próbki skalne różnego kształtu wglębników (metoda Szreinera. Brinncllu. Rockweila i in.),

4.    oznaczania twardości dynamicznej (metoda Shore'n, młotkiem Poldi i inX I, 3. oznaczania twardości przez wiercenie w ściśle określonych warunkach.

r Tylko jednorodne skały zwarte (np. wapień zbity, alabaster, marmur, kwar cyt) mogą być badane na twardość lok sarno jak minerały, to jest przez zarysowanie W mineralogii do tego celu służy skala twardości Mohsa. złożona z 10 coraz twardszych minerałów

1- talk. 2-gips.3-kalcyt,4 - (hicsyt, 5 - apatyt, 6 - ortoklaz, 7 -kwarc, 8 - lopaz,

9-konmd. 10 - diament

IfcJwyJ mmcraly rysu/Ą szkło tym ialinaj im tą łwardszc.