10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Porady eksperta
Kto musi, a kto może
Wniosek o certyfikat księgowy bez egzaminu
trzeba złożyć przed dniem 30 czerwca 2010 r.
stosować MSR-y?
Mam odpowiednie wykształcenie, jednak dopiero 30 czerwca 2010 r.
miną 3 lata mojej praktyki w księgowości. Jestem zatrudniona w spółce
Sporządzanie sprawozdania finansowego zgodnie z MSR-ami jest dopusz-
jawnej jako samodzielna księgowa na podstawie umowy o pracę w pełnym
czone w przypadku ściśle określonej grupy jednostek. Pozostałe jednostki
wymiarze czasu pracy od 1 lipca 2007 r. Czy mam szansę uzyskać certyfikat
stosują rodzime przepisy, a jedynie w kwestiach nieuregulowanych przez
księgowy bez egzaminu, jeśli wymagany okres praktyki osiągnę dopiero
ustawę o rachunkowości i krajowe standardy rachunkowości mogą sięgać
w dniu 30 czerwca 2010 r.?
do MSR-ów.
Certyfikat księgowy bez egzaminu może zostać wydany osobom, które spełniają
Jednostki stosujące MSR-y
określone wymogi. Dokumenty potwierdzające spełnienie tych wymogów należy zło-
Jednostki, które muszą obowiązkowo stosować Międzynarodowe Standardy żyć wraz z wnioskiem do Ministerstwa Finansów przed dniem 30 czerwca 2010 r.
Rachunkowości oraz Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, wy- Z pytania wynika, że Czytelniczka spełni wymogi umożliwiające uzyskanie certy-
mienia art. 55 ust. 6a ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). fikatu księgowego w dniu 30 czerwca 2010 r. Jednak ubiegać się o certyfikat księgowy
Zgodnie z tym przepisem MSR stosowane być muszą do: bez egzaminu mogą osoby, które złożą wnioski o wydanie certyfikatu przed dniem
 skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitentów papierów wartościowych, 30 czerwca 2010 r. Tak mówi art. 2 ust. 5 ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości
o których mowa w art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii (Dz. U. z 2008 r. nr 63, poz. 393). Zatem ostateczna data złożenia wniosku o certy-
Europejskiej z dnia 19 lipca 2002 r. nr 1606/2002/WE w sprawie stosowania mię- fikat księgowy bez egzaminu to 29 czerwca 2010 r.
dzynarodowych standardów rachunkowości (Dz. Urz. WE L 243 z 11.09.2002, str. 1; Do wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające spełnienie warunków do
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 29, str. 609), oraz ubiegania się o certyfikat księgowy bez egzaminu, dotyczących przede wszystkim
 skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków. wykształcenia i praktyki w księgowości. Wymogi te powinny być spełnione na dzień
Począwszy od roku obrotowego rozpoczynającego się w 2007 r. zgodnie z MSR muszą złożenia wniosku. W sytuacji opisanej w pytaniu, nawet w ostatnim dniu składania
być sporządzane także skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów wyłącznie wniosków o wydanie certyfikatu księgowego bez egzaminu (29 czerwca 2010 r.)
dłużnych papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulo- Czytelniczka nie będzie mogła udokumentować 3-letniej praktyki w księgowości.
wanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wynika to z art. 2 ustawy o zmianie Wymagany 3-letni okres praktyki minie bowiem 30 czerwca 2010 r. Trzymając się
ustawy o rachunkowości oraz o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie ściśle przepisów trzeba więc stwierdzić, że w omawianym przypadku nie zostaną
(Dz. U. z 2004 r. nr 213, poz. 2155 ze zm.). Wcześniej jednostki te mogły stosować MSR, spełnione warunki do uzyskania certyfikatu księgowego bez egzaminu.
jeśli dokonały takiego wyboru. Przedstawiona w pytaniu sytuacja jest jednak szczególna. Do spełnienia wymogów
Ustawa o rachunkowości określa również, które jednostki mogą dobrowolnie stosować brakuje 1 dnia praktyki. Można poradzić Czytelniczce, by mimo wszystko złożyła
MSR. Mianowicie MSR stosowane być mogą do: wniosek o certyfikat księgowy bez egzaminu w czerwcu 2010 r., dokumentując należy-
 skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitentów papierów wartościowych cie posiadane wykształcenie i praktykę w księgowości. Ostateczna decyzja w sprawie
zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jed- wydania certyfikatu należeć będzie do Ministra Finansów.
nym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (art. 55
ust. 6b ustawy),
Niedobór paliwa na stacji benzynowej
 skonsolidowanych sprawozdań finansowych jednostek wchodzących w skład grupy
kapitałowej, w której jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsoli-
Prowadzimy stację benzynową. Pewnego dnia kierowca zatankował pa-
dowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR (art. 55 ust. 6c ustawy).
liwo i odjechał. Pracownik stacji nie zauważył tego i skasował na drukarce
Decyzję w sprawie sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie
fiskalnej (podpięta automatycznie do komputera) transakcję jako gotów-
z MSR przez te jednostki podejmuje organ zatwierdzający jednostki dominującej.
kową. Transakcja ta została ujęta w księgach na koncie 73-0  Sprzedaż
Ponadto w oparciu o MSR jednostkowe sprawozdania finansowe sporządzać mogą:
towarów . Jak to poprawić? Jak zaksięgować protokół policji o kradzieży
 emitenci papierów wartościowych dopuszczeni i zamierzający ubiegać się lub
paliwa i zawiadomienie o niewykryciu sprawcy?
ubiegający się o dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów
Europejskiego Obszaru Gospodarczego (art. 45 ust. 1a ustawy), Z pytania wynika, że wydanie paliwa na stacji benzynowej jest automatycznie
 jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca zapisywane w pamięci kasy rejestrującej. Jednostka na podstawie wydruku z kasy re-
sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR (art. 45 ust. 1b jestrującej (raportu kasowego) zaksięgowała przychód ze sprzedaży towaru (paliwa):
ustawy). a) wartość utargu gotówkowego wynikająca z raportu kasowego
Decyzję w sprawie sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, przez te  Wn konto 10  Kasa ,
jednostki podejmuje organ zatwierdzający. b) wartość sprzedaży netto wynikająca z raportu
Warto też wspomnieć, że od 1 stycznia 2009 r. wraz z nowelizacją ustawy o rachunko-  Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów ,
wości wejdzie w życie art. 45 ust. 1e, który mówi, że sprawozdania finansowe oddziałów c) VAT należny zawarty w utargu
przedsiębiorcy zagranicznego mogą być sporządzane zgodnie z MSR, jeżeli przedsiębiorca  Ma konto 22-2  Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należ-
ten sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR. nego .
Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, w zakresie nie- Zaksięgowano więc sprzedaż i zapłatę za sprzedany towar (paliwo). Natomiast
uregulowanym przez MSR stosują przepisy ustawy o rachunkowości oraz przepisy w rzeczywistości nie doszło do sprzedaży paliwa, a do kradzieży. Dlatego należy
wykonawcze wydane na jej podstawie. Wynika to z art. 2 ust. 3 ustawy o rachunkowości. dokonać korekty sprzedaży w księgach rachunkowych.
Przykładowo, MSR-y nie regulują zagadnień dotyczących inwentaryzacji czy badania i ogła- W przypadku rejestrowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej, korekta danej
szania sprawozdań finansowych, w tych więc kwestiach zastosowanie będą miały przepisy transakcji możliwa jest jedynie przed wydrukowaniem paragonu, czyli przed zapisa-
ustawy o rachunkowości. Warto pamiętać, że od 1 stycznia 2009 r. roczne sprawozdania niem danych w pamięci fiskalnej. Potem korekty obrotu można dokonać w prowadzonej
finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR podlegają obowiązkowemu badaniu przez w tym celu ewidencji korekt. W sytuacji opisanej w pytaniu należy więc ująć korektę
biegłego rewidenta (zmieniony art. 64 ust. 3 ustawy o rachunkowości). obrotu w ewidencji korekt i na tej podstawie dokonać korekty sprzedaży w księgach
rachunkowych, zapisem:
Jednostki stosujące ustawę o rachunkowości
a) korekta zaksięgowanego uprzednio utargu gotówkowego
Jednostki, co do których ustawa nie przewiduje obowiązku ani możliwości sporządzania  Ma konto 10  Kasa ,
sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, stosują przepisy ustawy o rachunkowości. W spra- b) korekta wartości netto sprzedaży
wach nieuregulowanych przepisami ustawy jednostki mogą stosować krajowe standardy  Wn konto 73-0  Sprzedaż towarów ,
rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. Natomiast w przypadku c) korekta podatku VAT należnego
braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki te mogą stosować MSR. Stanowi tak  Wn konto 22-2  Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należ-
art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości. nego .
Oznacza to, że jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z ustawą Następnie należy ująć w ewidencji księgowej niedobór towaru (paliwa) na skutek
o rachunkowości w przypadku gdy nie znajdą w tej ustawie szczegółowych regulacji jego kradzieży. Zakładając, że jednostka prowadzi ewidencję księgową towarów na
na dany temat, w pierwszej kolejności mogą szukać ich w krajowych standardach koncie 33  Towary , zapis z tym związany powinien wyglądać następująco:
rachunkowości, wydanych przez Komitet Standardów Rachunkowości. Dotychczas  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki z tytułu nie-
mamy 5 uchwalonych standardów: doborów),
 nr 1  Rachunek przepływów pieniężnych ,  Ma konto 33  Towary .
 nr 2  Podatek dochodowy , Podstawą tego zapisu może być protokół policji sporządzony w momencie zawia-
 nr 3  Niezakończone usługi budowlane , domienia o kradzieży.
 nr 4  Utrata wartości aktywów , Jednostka może prowadzić ewidencję towarów w cenach sprzedaży brutto zawie-
 nr 5  Leasing, najem i dzierżawa . rających zarezerwowaną marżę i VAT. W takim przypadku konieczne jest dodatkowo
Trwają prace nad kolejnym krajowym standardem rachunkowości, zatytułowanym wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych towarów w części przypadającej na
 Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe . Treść skradzione towary, zapisem:
powyższych standardów jest dostępna na stronie internetowej Ministerstwa Finansów  Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów ,
(www.mf.gov.pl).  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki z tytułu nie-
Jeżeli jednak ustawa o rachunkowości nie reguluje danej kwestii i nie ma krajo- doborów).
wego standardu o tej tematyce  wówczas można zastosować rozwiązanie wynikające Rozliczenia niedoboru z tytułu skradzionego paliwa można dokonać na podsta-
z MSR. wie zawiadomienia policji o niewykryciu sprawcy kradzieży. Szkodę spowodowaną
Zaznaczmy, że jednostki sporządzające swoje sprawozdanie finansowe na zasadach kradzieżą zalicza się do kosztów związanych pośrednio z działalnością operacyjną
wynikających z ustawy o rachunkowości nie mają obowiązku stosowania krajowych stan- jednostki. Zatem wartość skradzionego towaru (paliwa) należy zaksięgować w po-
dardów rachunkowości ani MSR  w art. 10 ust. 3 ustawy mówi się, że jednostka może je zostałe koszty operacyjne, zapisem:
zastosować. W przypadku gdy jednostka postanowi o stosowaniu krajowych standardów  Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
rachunkowości lub MSR, powinna wybrane rozwiązania wynikające z tych aktów zapisać  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki z tytułu nie-
w zasadach (polityce) rachunkowości. doborów).
Dorota Przybyszewska Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 54 " 7.07.2008 r.