IMG40

km mrtltwfth mw)*z»ń, Wuzyukm _mp_{t /tt} . wufHtk f/wą muM ze mtłkmp punktu mlttfaZŹ'

witym mam śm<w/i wf$m mmwaki mi )t»m\t i fau'^h"

cliMtwwtrmltui Wlukiwepwyfmunmk4ohm,l^-pfś §olŃ tijśfflM, ukm/ft konwkwtnef* miikm T/^’ Wiep wyhtmi, Hk IM. tu wmkte umppy ty/ybfy ^ fitpfltlmk4 Hklywlthilntftt i Aktora, bo co ję/irminn «jfikrjte¹* (Urn tę/kii (h pM fakty ml wielu okolkmtk), Mp/mffi' powtMilnych, mumjiicych u katcly/n rnmti do pmlelmowy, nowych ik/zjl kp rmayt nk ęotiób, ki pw/t/mti) u> m Z, cv> wretymlh/uk w kątek) twórcmk) liftptfe/Mj, IfMĄto/ Miiw, nrypiulnt, mlkrywt u Nauczyć niińnn mp, w pmlprmĄ ikMtik fflut', rutyna, tik to pnwiuhi nieuchronni* do inkmt, Mlji t anliijń whune widzenie,

Miej 'ifyjiln lljtfl U> bind'/// trefnie nu jedne) i prób, wiek lufa fmhM *lę &pnllih,kj Umilenitl wldimk znpnIli cypro), %iĄ IIwlśilciOtnln wciągu dniu SttyetĄ jem ten, kio potidfi ipojrze/ tu lilii Inicztj, pokłZAĆ to, czep nie wiwatu uh/, nie widz) w codzw lifinokw/tmin 11iizednilotein, znuleit Inny punkt patrzeniu, llkmi |*i'// kwlzle li/wyrufnznym i cyklu „zgadnij, co to font", jeatrimy mluHuni, y/jy nic udaje riarn tlę rozpoznać ohtuz/rw tuczy denko itkltpmlii tum miłych Patrzymy nu nie, ulr ich nk widzimy, SnyniH |ii! uti, kin doalrzegu w ow zujiycyni go święcie to, to ucho il/j nmhe Innych, I pntull imkhiwk to w swoim dukle tuk, ś/f uhvvj\\ ni tiiwtiM Inni.

I zń/iw IM/net imri/tim pylenie <zeyo tu można uczyć? Chyba tylko icjjn, u\ty |wifwd, dr* lękać, ;/)<» /.odirwuloć ilf powierzchownym widzeniem kwiat* W lym wuzukte srntic nmihi retyucrll to ptudt tmyiiklnt rozwijani* tych mii osobowości iiudenia, które j\U |*«lsd*, u które liydij mn potrzebne w procy reżyaerakle) A więc uczt lllf (l|n, który juk urnie Jedyni] pouiftó) może Iryd wiedzo blaioryczna, |«liiik |md warunkiem, u nie pin nikluje aię Je) juko magazynu obo-wlązujiyyrh norm I wzoriów, Z jedne) strony ustrzeże ono adtpu winki retyiarakli) przed o(lkryw#nli'iii Ameryki po tuz, wtóry, z dru-Kl*| ptntęty go o tych konwencjach ortyalyczoycb, których ziinjoiiioić N nlauchrmim, aby jego dzieło mogło alf znaleźć we właściwym komekkle iilitofyr^ttym Aby było jednoi zaśnie zrozumiale w tym, w wywiii i tradycji, | iiowiiloiokln w tym, to wyroku stanowisko irtyatywobK i*| itudye)!, co |e*i jego bitniom wobec /nalanych kon*

utrm Arnold Hau*** w Ffazofn hutom

e-JS węfńtwoió corn wtęu)fmw kwiecie idcół rezyter-byty ikromnt. Uetyuerzy uczyli uę u boku 9/klkkh y^z, dowtwu^c ich pracy w charakterze nefKtrttów, wedle pa-l^^i^zMióynv^»fCzeiadntla.NaukAreifM*tinkbyU %jf uffttrm drwrytucjonaj iiowaru, lak było u Mm Keinhardta, utyku Kmumeęp Suniatawakźego. Fierwazy wydodai reżyteruki i,,/, utworzony notunlcowo późno, bo dopiero około roku 1930 y/tlnewakim GiTlS-tc. Niemal równocieintt, zaledwie w trzy ppótnitj powitał Wydział Sztuki Reźytenkie) w wartzawakim fgkrwowym łrutytucie Sztuki Teatralnej, Jego inicjatorem i twórcą gytLeon Schiller, O realizacje twego pomyiłu zabiega) od widu lat. y* roku 1919, w referacie zatytułowanym Wyktztokenu reżysera ■lię „zaprowadzenia otudium retyterikiego, w najobtzemiejk

gym zakreiie*, a do chwili jego powstania proponował organizowanie ^dorocznych kursów uzupełniających dla reżyserów w miesiącach Sył więc Schiller bez wątpienia prekursorem stałych studiów reżyserskich nie tylko w skali krajowej. Dziś, po pięćdziesięciu latach od chwili utworzenia pierwszej szkoły reżyserskiej, idea kształcenia reżyserów w ramach regularnych studiów posiada nadal wielu przeciwników, Niektóre kraje o bardzo bogatej kulturze teatralnej nie doczekały się jeszcze wydziałów reżyserskich. W tych samych krajach uziuje się jednak konieczność kształcenia reżyserów filmowych.

Systematyczne nauczanie reżyserii filmowej wyprzedziło zresztą Kiwitanie wydziałów reżyserii teatralnej. Siergiej Eisenstein już od raku 1925 wykładał w Państwowym Technikum Kinematograficznym, przekształconym następnie w Państwowy Instytut Kinematografii, kierował w nim katedrą reżyserii. Dwukrotnie - w latach 1933 i 1936 •opracowywał program nauczania teorii 1 praktyki reżyserii*. Podkreśla! w nim z naciskiem konieczność wiązania nauki przedmiotu kierunkowego ■■ reżyserii - z innymi dyscyplinami fakultetu i „likwidacją niezależnych lub niezależnie od siebie studiowanych przedmiotów, co

¹ pm. Arnold Ikuter, Mlmfta hlttoril tmkl, priet. Danuto Danek i Jadwiga kamionkowa, W»rix»w». PIW 1970.

¹ Uofl Schiller, Wyhizlalunu tńyma, w: tenże, Ttatr ogromny, oprać. I wstępem opatrzy! Zbigniew lUazewakl, Warszawa, PIW 1911, a. 37.

' Por 9!ergl*| P.laenateln wyMr pi»m, Warszawa! Wydawnictwa Artyityczne I PltmoW* 1959,« <P«VP' »^u'^w,)'