IMGt22

HH^liMDonbzych aparatów słuchowych oraz zbudowanie i zastosowa-pp| w praktyce medycznej implantów ślimakowych. W praktyce pedagogicznej to stopniowym nawrotem do metody oralnej w jej czystej unisenso-lycag postacu w które? odchodzi się od wszelkich manualnych metod wopKrapących. Nabywanie mowy dokonuje się zatem w ścisłym związku z percepcją słuchową.

- „Odfcry cie języka migowego", które było wynikiem stwierdzenia, gppraląpo badaniami naukowymi, iż język migowy charakteryzuje się podob-flQKBt strukturami językowymi jak język mów iony i że za jego pośrednictwem, możliwa jest kogami kacia i rozwój poznawczy. Język migowy odróżniają jednak od języka dźwiękowego, z uwagi na jego możliwości komunikacyjne, m.in. hak zapisu graficznego w postaci pisma oraz brak tak rozwiniętego systemu pąjępowęgD, jakim rozporządza języ k dźwiękowy. Ponadto, poziom migowe; kompetencji językowej słyszących rodziców dzieci niesłyszących jest niski, gdyż rodzice ci sami nie są w stanie myśleć w tym języku, bowiem nie jat to ich język macierzysty , toteż przekaz językowy w procesie socjalizacji jai aahozony

Możliwości i i ograniczenia > w wykorzystaniu zarówno zachowanego słuchu. jak i języ ka migowego w praktyce szkolno-wychowawczej spowodowały wpraw lefri nu kolejnego rozwiązania, mianowicie

— opcji dwujęzycznej, określanej także mianem wychowania bilingwalnego (Mg. btbnguaih ecktcacing; tke biiingual approach, nicm. bilingnale Erziehung), wypierające: krytykowaną, jako niedostatecznie uzasadnioną naukowo i pedagogicznie. totalną komunikację' , która jednak częstokroć dominuje w praktyce szkolnej mimo oficjalnie głoszonych innych rozwiązań dydaktycz-ajpeh (ukryty program). Wychowanie btkngwalne rozpoczyna się już w okresie pohdakokiym i trwa do ukończenia nauki szkolnej. Celem zarówno wychowa-■rajranłaego, ukierunkowanego na rozwój dziecka wyłącznie za pośrednictwem I alBctNk jak cez kierunków bilingwalnych, jest wszechstronny rozwój osobo-'IPalct osoby z uszkodzonym słuchem, na miarę jej możliwości, w tym roz-raopi MBmy i rozwoju poznawczego

p iipi ■Phpą to zarówno wyfetei zwoienniey podejścia un{sensorycznego jak też opcji mŚĘpmj. Nr ■p: A. L • w e. 0 y chowanie słuchowe Historia - metody - możliwości, fPIk VMpni WW. 9. 60-63; KUus-B. G l n I c r, Hóren und GebOrden. tamże, ^^^^HHttddk|M||aMMivhiuyin ciągu uzasadniających nauczanie me-W Mrapa knp; A. K o r z o n, Totalna komunikacja jako awff zdolności językowych uczniów głuchych, WSP w K/a-

Zrozumiano także, że wybór i zastosowanie w praktyce szkolno-wychowawczej określonej opcji surdopedagogicznej wynika z przyjętej koncepcji antropologicznej - podkreślającej inność bądź tożsamość niesłyszącego jako osoby ludzkiej.

7. TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA W SURDOPEDAGOGICE

Wychowanie — w ujęciu H. Muszyńskiego — jest to „szczególny przypadek porozumiewania się ludzi między sobą, a więc przekazywania sobie jakichś informacji”¹⁵⁹. Przekaz informacji jest też jednym z podstawowych, centralnych problemów w surdopedagogice. Uszkodzenie słuchu zaburza ten zakres aktywności człowieka, który wiąże się z jej postrzeganiem i przekazem, co utrudnia proces uczenia się i w konsekwencji utrudnia proces socjalizacji i wychowania.

Sposób przekazywania informacji, preferujący telereceptor wzrokowy bądź słuchowy, jest też od dawna kwestią sporną wśród surdopedagogów. Preferowany sposób przekazu w procesach socjalizacji i wychowania dziecka z uszkodzonym słuchem może bowiem decydować o miejscu w społeczeństwie dorosłej osoby niesłyszącej, może też w istotnej mierze wpływać na jej możliwości zatrudnienia i uzyskiwane wynagrodzenie.

Postrzeganie informacji w procesie komunikacji i w rezultacie porozumienie się ucznia o uszkodzonym słuchu z jego nauczycielem, może się dokonywać za pośrednictwem określonych środków językowych werbalnych i niewerbalnych, a także z pomocą środków technicznych: protez oraz środków dydaktycznych wspomagających zrozumienie przekazywanych informacji. W surdowychowaniu od jego zarania były to głównie znaki migowe w postaci różnych systemów, pismo i słowo mówione, obraz artykulacyjny w toku odczytywania z ust.

Wyjątkowo ważne z czasem stały się różne środki wspomagające uszkodzony receptor słuchowy. Nie zastąpią one wprawdzie nigdy w pełni uszkodzonego słuchu, jednak ich znaczenie stale rośnie, szczególnie środków technicznych, w tym aparatów słuchowych, czyli protez (od gr. prósthesis -dodatek, uzupełnienie) słuchowych. Poświęcimy im też stosunkowo więcej uwagi.

H. M u s 2 y A s k I, Treść i metody wychowania, [w:] M. Godlewski, S. Krawc

T. Wujek (red.). Pedagogika, PWN, Warszawa 1974.