P5050093

142 Anna Snhfrka

zależności od flamandzkiej harwnodcl holenderscy malarze zrezygnowali t prostego zmawiania dużej li< zł" M«>jącvrh obok siebie przedmiotów, obniżyli . bonzom' i rozbudowywali kompozvęję w głąb. W miejsce izolacji pojawiło sic ssprtllinnUftilr przedmiotów z tłem. Modus kolorystyczny mar-nńrh natur treo emu sui sic pnkrrwm tonacji ówczesnych pejzaży (ugry, hr**v szarości) Zatopione w ainrosferze nasyconej łagodnym, ro/pros/o-mm <v,iatlim bano wrrażnie strat ih na intrimMioici'.

Vroom.« łatach e/trrd/icscwh XX wieku, dla tej formuły .posiłku* ukui określenie awtoiwt hanketje Nowy kierunek rozwijał się przede «vtvLin w Haartrrmr. a tego twórcami byli Pieter Ciaesz. i właśnie Wil-łent Oacsz. Heda**.

ChcMbbem. zwracając uwagę na kompozycję. porównać dwie bardzo intcrrsuprr martwe natun Hedv Pominę natomiast bardzo złożony i szeroko omawiam w bteratunr problem ssmbolłki holenderskich „posiłków* tego tram' . jako te przekracza on zakres komunikatu.

W Muzeum \ar<*fc«wvm w Warszawie znajduje się znakomity obraz Willcma Heth — ihriM motam £ rtosiem owocowym, winem, piwem i orzechami- (A. li. JVvt* ten pnwsui w roku 1637, uważanym przez badaczy za v .    .    iści artysty . Z tego samego roku pochodzą

mamo natun maKliąair się w pańskim Luwrze, Musće Mayer san den ■°|k w Antwerpii i Eugenc Slattcr Gallen w Londynie¹⁴.

^Vi -.i jJcser". podobnie jak inne dzieła Hedy z lat trzydziestych '<t'ui/ie\n< h wsTozma sic prostotą oraz spokojnym kolorytem, właści-""    nie wiłam uje się z ogólnie panującego oliwkowo-sza-

"^x" \aknn < M-mnozieloną tkaniną stół. przedstawiony został „na tai aiw ustawv*ne na nim elementy mogły być widoczne na tle

*¹    V»>v,    umi ti/ulirhm Sfeister, Stuttgart 1988, re. 2001, s. 83.

*    f*> - ■ ’> krt \Umorhwmr Bankftje. Amsterdam 1945; idem, .4 nur

■ ■- •- min ■ •’* _tnt/nochnme bankrtjc^, t. 2. Schiedam 1980.

.,    '    » /'■ S ;«jn ; Mnurinw    omawia twórczość tych dwóch

firiłt ,i li oKMKKhrrjman/mu dzieli na naśladowców Claeszoona "“■*** He*

" Wa_w ,

I b    żaąadim iua podkreślał już Ch. Slerling, op.cit., s. 71: omawiają go:

,_r '    Simin!iwv >■ ildiwM Pirturn and StiU-ltfr, [w:] The Burlington Mn-

ii* _niMui‘ ' ^ ' 203-'Jiis. M2-M9: J. Lamtneo. op.cit.. ». 402—429; A. Bernatowicz, Mar ■ ^r-"^j -j j-i pacnatuhih Studia Muzealne, 16. 1992, z. 16, s. 45-74.

181S^c>x |_nj ' ⁴⁴ ‘ ‘ 69,5 an: npi HEDA 1637 - / prawej, na brzegu stołu, inv. nr u.....    'noScią tnd/im Rar/iństii h, w 1991 podarowany muzeum na własność;

'"Uwiafjy u.i ..    ⁹

y    -**aut/c Martwej Natury . Muzeum Narodowe. Warszawa 1959, „111 Arcydzieł

i/i mi. Narodowego u Warszawie'. Warszawa 2000; suń zachowania - dobry.

* “TPtrOm. Dmk... t. 127-128.

“ Ibidem, s. 127. tab. lii, il. 112, 113.

U-n nkrei m iwóic/j/yi Hedy N R. A Vroom nazwał kJasycy/.ującym, /> Schildes.. , s. 59-70. " l Gili**. ian Iżycka t/i Sdioulcna lwio to zawsze ujęcie z góry; por.: N. Schneider, ejp.cit.. t 101-102; Oi. Su*rłuig. opx;it.. i. 66.

1. Willem Ciaesz. Heda, Martwa natura z ciastem owocowym, winem, piwem i orzechami, 1670. olej na desce, wym. 45,5 x 64,4 cm. Muzeum Narodowe w Warszawie. Inv. nr 181828

Najważniejszym, skupiającym uwagę elementem kompozy cji jest miner. Kielich ten, częściowo wypełniony winem, stojący z lewej strony tuż przy tylnej krawędzi stołu odbija światło padające z niewidocznego na obrazie okna. Z przodu, występując poza krawędź stołu, ustawiony został cynowy talerz z napoczętym kawałkiem ciasta^{1 2}'. Istotną rolę dla kompozycji obrazu ma także umieszczony pośrodku, skupiający światło, srebrny, przewrócony kielich, opierający się czaszą o paterę, zasłaniający’ częściowo szklankę z piwem stojącą z tyłu. Z prawej strony obrazu znajdują się porcelanowa miseczka, łyżka oraz nóż leżący równolegle do krawędzi stołu. Całość uzupełniają ułożone gdzieniegdzie orzech)'.

1

¹¹ Ciasto (jagodowe?) często występuje w obrazach Heth zawsze ułożone na cynowym lalerzu i zwykle napoczęte. Znaleźć je możemy np. w obrazie i Gemaldegalerie Ałter Me-ister w Dreźnie z 1631 r. czy / paryskiego Luwru, z roku 1637; E. Gemar- Koeltzsch, op.cit.,

2

2, ii. 157/6,11. 157/15.