Wprowadzenie do
przedmiotu
Podstawowe pojęcia
Systematyka prawa
Dr Madgalena Bainczyk
Opracowanie własne, na podstawie
Jolanta Jabłońska  Bońca, Podstawy
prawa dla ekonomistów
Pojęcie prawa
Prawo to zbiór norm wydanych
lub uznanych przez państwo,
których przestrzeganie jest
kontrolowane przez organ
władzy.
Najważniejsze
funkcje prawa
Kontrolno -represyjna
organizacyjna ochronna
Funkcja organizacyjna i ochronna
prawa
Prawo <->bezprawie
Porządek <-> chaos
Porządek -> bezpieczeństwo, stabilizacja, przewidywalność, pokój
Porządek  > ochrona państwa przed zagrożeniami zewnętrznymi
np. wojną, terroryzmem, katastrofami ekologicznymi (prawo
międzynarodowe i unijne)
-> ochrona bezpieczeństwa wewnętrznego państwa,
działania organów władzy państwowej (prawo wewnętrzne i unijne)
-> ochrona jednostki (prawo wewnętrzne i unijne): osoby
fizyczne (bezpieczeństwo osobiste, majątkowe, pracy) osoby
prawne (bezpieczeństwo majątkowe)
Funkcja kontrolno-represyjna
Prawo -> porządek -> kontrola, czy dany
podmiot: państwo, organ władzy państwowej,
jednostka (osoba fizyczna, czy prawna)
przestrzegają prawa
naruszenie prawa
=
represja/sankcja
->przewidziana w prawie międzynarodowym,
unijnym, wewnętrznym (konstytucyjnym,
cywilnym, karnym, pracy)
->wymierzana przez przewidziany do tego organ
władzy
Środki
Środki
finans
finans
owe
owe
Akcepta
Akcepta
cja
cja
Dobre prawo
Dobre prawo
Skutec
społecz
Skutec
społecz
zność
na
zność
na
prawa
prawa
Władza jest
Dobrze
Władza jest
Dobrze
legitymowa
zorganizo
legitymowa
zorganizo
na
na
wane
wane
demokratyc
demokratyc
organy
organy
znie
znie
władzy
władzy
Dziedziny prawa
międzynarodowe Wewnętrzne/krajowe unijne
Prawo wewnętrzne
Stanowione przez parlament, który posiada legitymację
demokratyczną
Podstawowe z
ródło prawa wew. to USTAWA
Adresatami prawa są organy władzy państwowej oraz
jednostki (osoby fizyczne i prawne) działające na
terytorium danego państwa - > zasada suwerenności
terytorialnej -> prawo niemieckie, francuskie, polskie
globalizacja, tworzenie się prawa ponadnarodowego np.
prawo unijne
Stosowaniem prawa zajmują się organy danego państwa o
charakterze wykonawczym i sądowniczym
Prawo międzynarodowe
Stanowione przez państwa, które są jednocześnie
adresatami prawa
Podstawowe z
ródło pmp to: umowa międzynarodowa i
zwyczaj
Pozostałe podmioty pmp o kompetencjach
ograniczonych: organizacja międzynarodowa, jednostka,
ruch narodowowyzwoleńczy
Brak skutecznego systemu egzekwowania prawa, na
zasadzie wyjątku Rada Bezpieczeństwa ONZ działająca
na podstawie rdz. VII Karty Narodów Zjednoczonych,
sądy międzynarodowe  Międzynarodowy Trybunał
Sprawiedliwości, Międzynarodowy Trybunał Karny,
Europejskie Trybunał Praw Człowieka
Prawo unijne
Stosowane na terytoriach 27 państw
członkowskich UE
Adresowane do: instytucji unijnych, państw
członkowskich, jednostek
Stosowane bezpośrednio w państwach
członkowskich:  Bruksela stanowi
->Jan K. z Krakowa stosuje
Ma pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym
Rodzaje prawa
wewnętrznego ze
względu na
sposób jego
tworzenia
Prawo wyznaniowe
System System anglosaski
np. islam
kontynentalny Prawo stanowione
Allah jako
Prawo stanowione także przez sądy
ostateczny twórca
przez parlament
prawa, a Koran wraz
Case law
z Sunnami tworzą
Podział na stanowienie
Szariat tzw. Świete
i stosowanie prawa
prawo islamu
USTAWA