Politechnika
Opolska
12.05..2008r.
Zaczyn cementowy 
Wydział
Budownictwa
Sporządzenie normowej zaprawy
cementowej, formowanie
Edyta Janota
beleczek do badań
wytrzymałościowych.
Grupa Laboratoryjna:
4
Sprawozdanie
Semestr II letni
nr 8
2007/2008r.
I. Wstęp teoretyczny:
Zaczyn cementowy - mieszanina cementu i wody
Cement po zarobieniu z wodą ulega hydratacji, czyli uwodnieniu.
Ilość wody niezbędna do hydratacji cementu waha się od 20 do 25% jego masy.
Hydratacja cementu
Hydratacja w znaczeniu chemicznym jest to reakcja przyłączania wody (uwodnienie). W
technologii cementu natomiast hydratacja jest rozumiana jako zbiór reakcji
chemicznych i procesów fizycznych zachodzących po zmieszaniu cementu z wodą.
II. Metody badania cementu. Oznaczenie wytrzymałości
wg PN-EN 196-1
Przedmiotem normy jest oznaczanie wytrzymałości na ściskanie i opcjonalne
wytrzymałości na zginanie zaprawy cementowej. Metodę stosuje się do cementów
powszechnego użytku oraz innych cementów i materiałów, dla których w normach
powołano się na niniejszą metodę.
a) Laboratorium i wyposażenie
W laboratorium, w którym sporządzane sa beleczki, należy utrzymać temperaturę ok. 20
stopni Celsjusza i wilgotność względną nie mniejszą niż 50%
�� Mieszarka
Mieszarka powinna składać się głównie z:
-misy ze stali nierdzewnej, o pojemności ok. 5 litrów
-mieszadła ze stali nierdzewnej. O typowym kształcie
Mieszadła i misy powinny stanowić komplety, które należy zawsze stosować razem.
�� Forma
Forma powinna składać się z trzech poziomych przegródek, aby równocześnie można
było sporządzić trzy próbki w kształcie beleczek o przekroju 40mm x 40mm i długości
160mm. Forma powinna być wykonana w taki sposób, aby uformowane beleczki można
było łatwo wyjąć bez uszkodzenia.
�� Wstrząsarka
�� Urządzenie do badania wytrzymałości na zginanie
�� Urządzenie do badania wytrzymałości na ściskanie
b) Składniki zaprawy
�� Piasek
Do oznaczania wytrzymałości cementu, zgodnie z tą normą, należy stosować piaski
normowe. Rozkład wielkości ziarn piasku normowego CEN, oznaczany za pomocą
analizy sitowej na próbce piasku o całkowitej masie nie mniejszej niż 1 345g, powinien
odpowiadać określonym w tej tabeli. Przesiewanie należy prowadzić tak długo, az ilość
piasku przechodzącego przez każde sito wyniesie mniej niż 0,5g/min.
�� Cement
Cement do badań powinien być poddawany działaniu powietrza z otoczenia możliwie
jak najkrócej.
�� Woda
c) Przygotowanie zaprawy
Zaprawa ta składa się z 1 części wagowej badanego cementu, 3 części wagowych piasku
normowego i 0,5 części wagowej wody.
1:3:0,5
Cement :piasek :woda
Każda mieszanka dla trzech beleczek powinna składać się z (450ą2) g cementu, (1 350
ą5) g piasku normowego CEN i (225 ą1) g wody.
d) Mieszanie zaprawy
Odważyć cement i wodę za pomocą wagi. Mieszać każdą porcję zaprawy mechanicznie z
użyciem mieszarki.
�� W pracowni zostały kolejno odważone składniki zaprawy:
�� 451,3 g cementu
�� 1353,3 g piasku
�� 225 g wody
e) Przygotowanie beleczek do badania
" Wymiary beleczek
Próbki d badań powinny mieć kształt prostopadłościanów o wymiarach 40mm x 40 mm
x 160 mm.
�� Formowanie beleczek do badania
Beleczki formować bezpośrednio po przygotowaniu zaprawy.
Zaprawę nałożyć porcjami po około 300g, w dwóch warstwach. Każdą warstwę należy
poddać zagęszczeniu za pomocą wstrząsarki ( 60 wstrząsów w ciągu 60 s.)
Następnie należy zdjąć formę ze wstrząsarki, usunąć nakładkę i wygładzić powierzchnię
beleczek (za pomocą noża-łopatki) do krawędzi formy.
�� Rozformowanie beleczek
Rozformowanie wykonać ostrożnie, aby nie uszkodzić beleczek. Do rozformowywania
można używać młotków z tworzywa sztucznego lub gumowych albo specjalnych
urządzeń. Beleczki przeznaczone do badania po okresie dłuższym niż 24h
rozformowywać 20h d0 24h po ich zagęszczeniu. Beleczki przeznaczone do dojrzewania
w wodzie oznakować we właściwy sposób, w celu póz
niejszej identyfikacji, np.
wodoodpornym atramentem lub kredą.
�� Dojrzewanie beleczek w wodzie
Oznakowane beleczki niezwłocznie umieścić w dowolny sposób, poziomo lub pionowo,
w pojemnikach wypełnionych wodą o temp. ok. 20 stopni Celsjusza. Beleczki układać na
rusztach w takiej odległości od siebie, aby woda miała swobodny dostęp do wszystkich
sześciu ich powierzchni. W czasie przechowywania odstępy miedzy beleczkami i poziom
wody nad nimi nie powinny być mniejszy niż 5mm.
f) Wytrzymałość na zginanie
Użyć trzypunktowej metody obciążania w urządzeniu do badania wytrzymałości na
zginanie.
�� Zasada badania.
Badanie polega na zniszczeniu beleczek przez zginanie.
Oznaczenie wytrzymałości na zginanie przeprowadza się na beleczkach 4x4x16 cm,
obciążając próbkę aż do złamanie siłą skupioną działającą w środku rozpiętości. Za
pomocą rolki obciążającej przenosić obciążenie na powierzchnie boczną przy czym
równomiernie zwiększając nacisk, aż do złamanie beleczki. Połówki beleczek trzymać
przykryte wilgotna ścierką, aż do wykonania badania na ściskanie.
�� Obliczyć wytrzymałość na zginanie ( R ) w megapaskalach według wzoru:
z
R =1,5 x F x l/ b3
z z
R - wytrzymałość na zginanie, w megapaskalach
z
b - długość boczna przekroju beleczki, w milimetrach
F - obciążenie łamiące na środku beleczki , w niutonach
z
l  odległość miedzy podporami, w milimetrach
�� Obliczanie i wyrażanie wyników badania
Obliczyć wynik badania wytrzymałości na zginanie jako średnią arytmetyczną trzech
poszczególnych wyników, wyrażonych z dokładnością co najmniej do 0,1 Mpa,
uzyskanych podczas oznaczania wykonanego na trzech beleczkach.
g) Wytrzymałość na ściskanie
�� Zasada badania polega na niszczeniu przez ściskanie połówek beleczek
pozostałych po próbie zginania.
�� Wykonanie oznaczenia. Wytrzymałość na ściskanie określa się na połówkach
beleczek po badaniu wytrzymałości na zginanie.
Do badania należy stosować 6 połówek beleczek. Połówki beleczek należy umieścić
miedzy płytkami ściskającymi wkładki. Wkładkę wraz z próbkę należy umieścić w
prasie i obciążyć aż do zniszczenia. W czasie całego badania zwiększać równomiernie
obciążenie z prędkością ok. 2400 N/s, aż do zgniecenia.
�� Obliczyć wytrzymałość na ściskanie ( R ) w megapaskalach według
c
wzoru:
R = F / 1600
c c
w którym:
R - wytrzymałość naściskanie, w megapaskalach
c
F - najwyższe obciążenie przy ściskaniu próbki, w niutonach
c
1600  powierzchnia płytek lub płytek pomocniczych (40mmx40mm), w milimetrach
kwadratowych
Zarejestrować wszystkie pojedyncze wyniki. Przedstwaić obliczoną wartość średnią.
�� Obliczanie i wyrażanie wyników badania
Z sześciu otrzymanych wyników pomiaru obliczyć średnią arytmetyczną, przy czym
różnica między obliczoną średnią arytmetyczną a poszczególnymi wynikami badania
wytrzymałości na ściskanie nie powinna przekraczać 10%. Jeżeli poszczególne wyniki
przekraczają o więcej niż 10% średnią arytmetyczną, należy je usunąć i z pozostałych
ponownie obliczyć średnią arytmetyczną. Można usunąć maksimum dwa wyniki, Jeżeli
więcej niż dwa wyniki różnią się od średniej o ponad 10%, badanie należy powtórzyć.
Wyrazić średnią arytmetyczną z zaokrągleniem do 0,1 MPa.