METODY BADANIA POTRZEB PSYCHICZNYCH WEDA
UG KONCEPCJI
H. MURRAYA.
I. OSOBOWOŚĆ WG MURRAYA
1. Osobowość jednostki jest konstruktem teoretycznym sformułowanym przez teoretyka,
a nie jedynie opisem zachowania się tej jednostki,
2. Osobowość jednostki odnosi się do wielu zdarzeń, które w idealnym przypadku
obejmują całe życie jednostki.
3. Definicja osobowości powinna uwzględniać zarówno te stałe i powtarzalne, jak nowe i
jedyne w swoim rodzaju elementy zachowania.
4. Osobowość jest czynnikiem organizującym i kierującym zachowaniem jednostki.
5. Osobowość jest zlokalizowana w mózgu.
Głównym celem teorii osobowości Murraya było wyjaśnienie powstawania i funkcji
ludzkich dążeń, poszukiwań, pragnień, życzeń i chęci. Można zatem powiedzieć, że zajmował
się on przede wszystkim psychologią motywacji. Jego zdaniem badanie tendencji
kierunkowych w zakresie czynności umysłowych, werbalnych lub fizycznych danej osoby
stanowi klucz do zrozumienia jej zachowania.
II. KONCEPCJA POTRZEB PSYCHICZNYCH
Dlatego koncepcja potrzeb psychicznych stanowi integralną część teorii osobowości
Murraya. Uważał on potrzeby za siły motywujące ludzkie zachowanie. Po intensywnych
badaniach niewielkiej grupy osób Murray wyodrębnił 20 potrzeb jawnych i osiem utajonych.
Najprościej definiuje się potrzebę jako stan napięcia, domagający się rozładowania.
Murray określa potrzebę psychiczną jako hipotetyczną fizyko  chemiczną siłę działającą
w mózgu, która organizuje percepcje, napęd do działania oraz określone grupy reakcji
autonomicznych, słownych, motorycznych, wyobrażeniowych w celu zmiany sytuacji
niezadowalającej, wyzwalającej stan napięcia jednostki.
�� Potrzeba psychiczna jest konstruktem hipotetycznym, o którego istnieniu możemy
wnioskować pośrednio przez obserwacje działania określonego bodz
ca, a następnie
wystąpienie określonego schematu reagowania czy działania człowieka.
�� Według Murraya potrzeby psychiczne mogą być wyzwalane przez procesy
endokrynologiczne i inne procesy zachodzące wewnątrz ciała, częściej jednak są
wyzwalane przez działanie nacisków społecznych.
1. KLASYFIKACJA POTRZEB PSYCHICZNYCH:
a) ze względu na czynniki wyzwalające:
�� potrzeby pierwotne, które są wyzwalane przez procesy fizjologiczne organizmu;
[np. p. oddychania, jedzenia, przyjemnych doznań zmysłowych, seksualna, wydalania]
�� potrzeby wtórne, które zmierzają do zaspokojenia psychicznego lub emocjonalnego.
b) ze względu na sposób przejawiania się:
�� potrzeby jawne, które przejawiają się w zewnętrznym  jawnym zachowaniu i
zaspokajają głównie w procesach myślenia i wyobraz
ni;
�� potrzeby ukryte, związane są z tymi schematami reagowania, które w procesie rozwoju
zostały wyparte lub stłumione. Działanie w ukryciu polega na tym, że potrzeba przy
kontakcie jednostki z określonymi bodz
cami środowiska wywołuje stan nieokreślonego
napięcia, opanowuje grę wyobraz
ni i pośrednio wpływa na zachowanie człowieka.
2. PRAWIDA
OWIŚCI FUNKCJONOWANIA POTRZEB PSYCHICZNYCH
a) ZMIENNE NASILENIE: po okresie silnego napięcia jakiejś potrzeby następuje
osłabienie jej działania jako siły organizującej.
b) WI
ZKI: potrzeby psychiczne występują w określonych grupach  wiązkach
(fuzjach). Zachowanie człowieka jest organizowane przez jedną, aktualnie
najsilniejszą potrzebę, która podporządkowuje sobie inne.
Np. potrzeba agresywności i dominowania; stowarzyszania i doznawania opieki i oparcia.
c) KONFLIKTY: potrzeby psychiczne popadają we wzajemne konflikty wówczas gdy
jednocześnie działają dwie siły organizujące o sprzecznych tendencjach.
Np. p. agresywności a potrzeba bezpieczeństwa, p. autonomii i p. doznawania opieki i
oparcia.
III. KWESTIONARIUSZ H. MURRAYA - BUDOWA I SPOSÓB PROWADZENIA
BADANIA
Kwestionariusz Murraya służy do badania 19 jawnych potrzeb psychicznych. Każdą z
potrzeb reprezentuje 10 stwierdzeń, które stanowią operacyjną definicję potrzeby.
Kwestionariusz składa się z arkusza stwierdzeń i arkusza odpowiedzi; przeznaczony jest
do badania młodzieży i osób dorosłych.
Osoba badana proszona jest o ocenę kolejnych stwierdzeń pod względem tego jak bardzo
charakteryzują one badanego według 4 kategorii. Gdzie a) bardzo często  prawie codziennie;
b) dość często  2  3 razy w tygodniu; c) czasami  raz na parę miesięcy; d) bardzo rzadko 
raz na rok lub rzadziej.
Stopień siły działania poszczególnych potrzeb w zachowaniu obliczmy za pomocą
określonego klucza.