Strona: 96 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE � Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
ROZDZIAA
XXII. ZAKA
ADANIE POZIOMEJ OSNOWY III KLASY METOD
FOTOGRAMETRYCZN

ż 60
Założenia ogólne
1. Punkty osnowy geodezyjnej III klasy zakładane metodą fotogrametryczną stanowią sieć aerotriangulacji.
Współrzędne oraz wysokości punktów wyznaczane są w procesie wykonania analitycznej aerotriangulacji
przestrzennej.
2. Wyznaczanie punktów III klasy metodą fotogrametryczną wykonuje się w oparciu o punkty osnowy I i II klasy,
których zagęszczenie nie powinno być mniejsze niż :
- 1 punkt na 1 km2 na terenach dla których opracowywana będzie mapa 1:1 000,
- 1 punkt na 2 km2 na terenach dla których opracowywana będzie mapa 1:2 000,
3. Sieć punktów III klasy wyznacza się metodą fotogrametryczną na podstawie zdjęć lotniczych w skali nie mniejszej
niż 1:8 000.
4. Założenie sieci punktów III klasy metodą fotogrametryczną obejmuje następujące etapy:
1) opracowanie założeń projektowych z wykorzystaniem projektu lotów fotogrametrycznych,
2) inwentaryzacja istniejącej osnowy geodezyjnej i sporządzenie projektu osnowy III klasy oraz projektu
sygnalizacji fotogrametrycznej wraz ze schematycznym podziałem na bloki aerotriangulacji,
3) wywiad terenowy, stabilizacja punktów i polowa sygnalizacja fotogrametryczna,
4) wykonanie fotogrametrycznych zdjęć lotniczych,
5) kameralna identyfikacja punktów sygnalizowanych, ustalenie zakresu prac polowych tj. sprawdzenia
identyfikacji i wykonania pomiarów uzupełniających na niezidentyfikowanych punktach III klasy,
6) doprojektowanie i sygnalizacja punktów kameralnej osnowy fotogrametrycznej,
7) wykonanie obserwacji punktów aerotriangulacji,
8) opracowanie numeryczne aerotriangulacji, w tym wyznaczenie współrzędnych i wysokości punktów,
9) skompletowanie operatu.
ż 61
1. Sporządzenie projektu lotów fotogrametrycznych oraz wykonanie zdjęć lotniczych należy przeprowadzić zgodnie z
wytycznymi technicznymi "K-2.7 Sporządzanie fotogrametrycznych zdjęć lotniczych".
2. W stosunku do zdjęć lotniczych wykorzystywanych do wyznaczania punktów osnowy III klasy metodą
fotogrametryczną wymagane jest, aby zdjęcia posiadały dobrą jakość fotograficzną (ocenione jako dostateczne
należy wykluczyć), oraz aby deformacje negatywów nie przekraczały 15 �m ("K-2.7 Sporządzanie
fotogrametrycznych zdjęć lotniczych", Rozdział VII, ż 25).
ż 62
Założenia projektowe, wywiad terenowy i projekt techniczny sieci III klasy powinny być wykonywane tak, aby spełnione
zostały warunki kwalifikujące punkty do geodezyjnej osnowy poziomej III klasy określone w niniejszych wytycznych (zał.
Strona: 97 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE � Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
40, zał. 41, zał. 42).
ż 63
1. Przy opracowaniu założeń projektowych oraz w dalszych etapach zakładania sieci III klasy metodą
fotogrametryczną należy przewidywać, że fotopunktami a w tym i fotopunktami kontrolnymi są punkty osnowy I i II
klasy. Jako fotopunkty kontrolne można przyjąć również punkty istniejące zaklasyfikowane do III klasy.
2. Projektowane punkty należy lokalizować i stabilizować zgodnie z zasadami podanymi w rozdziale XVIII
uwzględniając warunek, aby mogły się odfotografować na zdjęciach lotniczych (odległość punktu od wysokich
elementów pokrycia terenu powinna być większa od wysokości względnej tych elementów).
ż 64
1. Korzystnym jest poprzedzić prace wywiadu terenowego wykonaniem przeglądu i konserwacji założonych wcześniej
i zastabilizowanych znakami trwałymi punktów poziomej i wysokościowej osnowy geodezyjnej przewidzianych do
wykorzystania w prowadzonej robocie. Są to w szczególności:
1) punkty nawiązania i punkty kontrolne (fotopunkty) osnowy poziomej I i II klasy,
2) punkty istniejące osnowy poziomej III klasy,
3) punkty osnowy poziomej niższych klas projektowane jako punkty geodezyjnej osnowy poziomej III klasy,
4) punkty geodezyjnej osnowy wysokościowej objęte projektem wyznaczania wysokości Z  punkty.
2. Przy wykonywaniu przeglądów i drobnych konserwacji znaków punktów osnowy poziomej należy zwrócić
szczególną uwagę na:
1) centryczne ustawienie znaku naziemnego (słupa) nad znakiem podziemnym (zazwyczaj płytą) z
dokładnością 0,005 m,
2) wyznaczenie różnicy wysokości górnej powierzchni słupa nad płytą z dokładnością 0,01 m.
3. W przypadku adaptacji punktów, których zespół znaków stabilizacyjnych nie odpowiada warunkom dla punktów III
klasy należy wykonać nową stabilizację (lub zmienić kwalifikację punktu przyjmując go za punkt osnowy
pomiarowej).
4. Po zakończeniu wywiadu terenowego należy opracować:
- mapę założeń technicznych po wywiadzie terenowym (zał. 43),
- opis projektu technicznego (zał. 44),
- szkic projektu technicznego (zał. 45).
ż 65
Bezpośrednio po ustaleniu lokalizacji projektowanego punktu osnowy poziomej III klasy wykonywana jest stabilizacja
znakami trwałymi.
ż 66
Strona: 98 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE � Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
Zasady projektowania, wykonania i sprawdzania fotogrametrycznej sygnalizacji polowej podane są w rozdziale V, VII,
VIII i IX wytycznych technicznych "G-1.8 Aerotriangulacja analityczna". Do sygnalizacji punktów wyznaczanych III klasy i
fotopunktów zaleca się znaki sygnalizacyjne nr 1, 2, 5, 6, 7, 8 określone w załączniku nr 3 wytycznych technicznych G-
1.8.
ż 67
1. Nalot fotogrametryczny należy poprzedzić i zakończyć wykonaniem zdjęć fotogrametrycznego pola testowego.
2. Jeżeli lokalizacja obiektu oraz miejsce postoju samolotu uniemożliwiają wykonanie zdjęć pola testowego
bezpośrednio przed i po nalocie fotogrametrycznym obiektu, dopuszcza się odstąpienie od zasady podanej w ust. 1
pod warunkiem, że zdjęcia pola testowego zostaną wykonane tą samą kamerą i na tej samej partii filmu w okresie
nie dłuższym niż 30 dni od wykonania nalotu obiektu oraz zostaną wykorzystane w procesie opracowania
numerycznego aerotriangulacji. Film powinien być przechowywany w zamkniętym, szczelnym pojemniku
metalowym w stałej temperaturze w jakiej był przechowywany przed wykonaniem zdjęć pola testowego.
ż 68
Przeprowadzając kameralną identyfikację punktów sygnalizowanych w terenie należy sporządzić wykaz wyłączonych
(nieodfotografowanych) z aerotriangulacji projektowanych punktów osnowy poziomej III klasy. Punkty te powinny mieć
wyznaczone współrzędne na podstawie uzupełniających pomiarów bezpośrednich.
ż 69
1. Obserwacje do aerotriangulacji analitycznej sieci III klasy, należy poprzedzić wykonaniem obserwacji zdjęć pola
testowego zgodnie z opracowaniem pt. "Korekcja geometryczna zdjęć fotogrametrycznych z wykorzystaniem pola
testowego", IGiK 1981.
2. Na podstawie obserwacji ze zdjęć pola testowego należy obliczyć współczynniki wielomianów kalibracyjnych
stosując zestaw programów "WIELKALIBRA".
ż 70
Obserwacje aerotriangulacji należy wykonywać zgodnie z zasadami podanymi w wytycznych technicznych "G-1.8
Aerotriangulacja analityczna".
ż 71
1. Wyznaczane w procesie aerotriangulacji punkty osnowy poziomej III klasy stanowią sieć punktów w której
dokładność położenia oceniana jest błędem średnim MP i MZ liczonym na podstawie różnic między współrzędnymi
geodezyjnymi terenowymi i obliczonymi w procesie aerotriangulacji dla fotopunktów kontrolnych:
Strona: 99 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE � Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
gdzie:
VX, VY, VZ - różnice między współrzędnymi geodezyjnymi a otrzymanymi z wyrównania aerotriangulacji,
N1- liczba fotopunktów kontrolnych.
2. Do oceny dokładności sieci punktów III klasy wyznaczonych z aerotriangulacji błąd średni oblicza się na podstawie
fotopunktów kontrolnych I i II klasy.
3. Błąd średni określenia położenia MP nie może być większy od 0,10 m.
4. W przypadku, gdy wartość błędu średniego MP przekracza 0,10 m należy:
1) skontrolować ponownie wszystkie etapy procesu aerotriangulacji,
2) przeanalizować możliwość innego doboru lub zwiększania liczby fotopunktów stanowiących osnowę dla
wyrównania aerotriangulacji. Zwiększenia liczby fotopunktów można dokonać wykonując odpowiednie
pomiary terenowe na wybranych stabilizowanych punktach sygnalizowanych - wyznaczanych.
5. Błąd średni wyznaczenia wysokości punktu powinien być
MZ d" 0,20 m
(przy czym MZ należy utożsamiać z błędem MH).
6. Wysokości wyznaczone w procesie aerotriangulacji analitycznej odniesione są do górnej powierzchni naziemnego
znaku geodezyjnego. W przypadku, gdy punkt osnowy geodezyjnej III klasy stabilizowany był znakiem naziemnym
(słupem) oraz płytą podziemną należy obliczyć wysokość górnej powierzchni płyty, posługując się podaną w opisie
topograficznym różnicą wysokości " H.
ż 72
Po zakończeniu obliczeń aerotriangulacji analitycznej należy wykonać:
- wykaz współrzędnych (zał. 38),
- ostateczny szkic sieci (zał. 46).