Podstawowe wiadomości o dezynfekcji i stcljit’ cji
DEZYNFEKCJA
D®vnfekfja (iaM: dis. _ irifwsmZi po tjgjfcu dosiownie oznaczy ouk.tZ.ii Ją jest sposobem walki z drobnoustrojami za pomocą? środków chemicznych ntiechanicznego usUwinia żakazk^^-P-|H -ł-> t* cfSą^ąo^efHiie" większość <fesljPdaśME« a więc nie maSęwnć^B że gin3S%aSJj|tkie. mro 'fekcyjne działają na formy wegetatywne bakterii i innych mikroorganizmów, natomiast zarodniki najczęściej są oporne na ich działanie. Także niektóre gr^t^^ilrtlTÓv?'~~iSd'p'^m~ńitBI:iałar^&W)ek^^ > r;''^toś|||toycK ^^gków dezynfekćyjhych. Zasadniczym celem czynności dezynfekcyjnych jest przerwanie _drogi szerzenia śię'~ząrazkówJ~zg~źródla~zakażenia ~na' osobniki-zdrowe. WHnym celdBBest”takEdążenfeją^^SiŁ; lak HajMełKBIal iczB^Mohn n-iMsdjów na ||cęr*| w Kiach igains^B^wa liMitfego.
Z praktycznego punktu widzenia czynności dezynfekcyjne można podzielić na trzy duże grupy.
4 Dezynfekcja skóry i błon ||uzowyęh człowieka. Dotyczy. ..to . zarów^ ^®iy;^»reg:9;^. jaBir-rąk-operującego.> Zalicza stój tu także płukanie zakażonych rąn i błon śluzowych organizmu (gardło, oko, zatoki nosa, pęcherz moczowy itdjf: Wprawdzie nidj-l&ożna pBpźczyć • wszystkich zarazków znajdujących Sm n„fr;,foffiei§|||ni' x^- poralfelllóryfbśluzowy? Bć^an^nu,&le mgzna -tak znaężhie zmniejszyć lifegbę, że nie nastąpi zakażenie operacyjne rany, a vv narządach ma miejsce szybkie zakończenie ■procesu patologicznego. Postępowanie to mieści H| Mj^fciedB a&foseaty-ki Ligają ti.*jszc^^^| bakpaSra2naiFanabżi,,i, •&, B^Khi^WaŁąk^Eza p omoc^r odko w chemicznych. 1 . Do ||zynnoś|| dezynfekcyjnych . używa~lię~Takich~~śrbdków chemicznych, które nie uszkadzają skóry i narządów’ wewnętrznych. / \*
Do (Skaż^BBran i błS śłuzc^Hh stosuje . śif 'bań^rilri B^kryriJBB gjffcń 'PytammaKBilP Bftnhdn#; fjpaptł ^^mfuńiMnjr^KIonanimę y-TS-źk „kwas borowy, wodę^utlęnionąr^Hadmahganian potasu i inne.
Do oaKąż2ma~hie uszkodzonej skćrfy i narzędzi chirurgicznych używa się BHpiaśljp^ &hfe|u;ij^Srątnji^...l — jpL sublutói’!. JiaBy*:
Nale^emiAć, ^Sazdy jr^Bąc przynosi ktferkrj
s yn te ty zo wane są nowS związki chemiczne, które wprowadza się do arsenału środków dezynfekujących i antyseptyków.
-2. Dezynfekcja otoczenia chorego człowieka, a więc jego wydzielin i wy-ftiaiiiC bielig® osobiS;| i. »ściS(^^pprzMS)M3tlś3'ę'ods^iiiego użytku, fineb* i pokoju, w którym przebywa. Do odstania uż®a się tu najgęściej jafcaK ki|t|s-u karbolc^e‘£o^^;olu.t karbolu, fenolu), chloraminy 5% i deter--gentow'. Pojodpowiednim czasie działania środka dezynfekującego, trwającym od kilku minut do kilkunastu godzin, przeprowadza się dokładne my-: ■cię przedmiotów i ptJp§ bielizny,
.‘id? PezaMfetcia środMjska Rzycią łudzy . ^Wy, ifiidziennej i wouu-
c&gjweS pąhlicznych i jloi||ftMh rfciSruSw. dołów ścieków ych i rj nsztokó w or|g śmietników. W razie potrzeby można odkażać środki komunikacji publicznej, dworce, kina i inne. Dq^odkażaftia^oiiywJi_iuę--+u^chIotut"wapna chłorow'anego, chloraminy w proszku- i karbolu. Większe obiekty- odkaża
• . ,/v >r,( * i is ' . 4*2 'dfflFv 71
'jtsjiłiią gazową, na przykład przez zastosowanie cyjanowodoru lub formaldehydu. ' ~--
Szczegółowe metody;; dezynfekcji skóry i błon ~SbĘRĘfS2{i .'‘j.i. •rianejKW » WyffiadąSgi -1!® fi1 ' V ^'et'
** ->r d^ł-BSa ^,^ir;ivd?i''&ftaw'ijie sji w wykładach z epidemiologii ■ higieny.
STERYLIZACJA
ścią polegającą na niszczeniu lub usuwaniu wszystkich .drobnoustrojów znajdujących się na i w przedmiotach hjtdw płynfth. W o^pZłi^^Ht ||d cS MtiflkAifrterMzadi^ prz©p£^padz*ię za pomoIaŁgnniJców fizycznych lub mechanicznych (filtracja).
Z®'dniczynrcelem'jcz^nnc^^3ery4i^aJ^Łji jes||pfk!^:r..ć^^^3Hrze-dostawania się zarazków ze źródeł zakażenia i z otoczenia do wrażliwych orgfSnizinów poprzez'pfzedmiof^retSz "płyny używane ab^fflbiSów ófenjjts
Sterylizacja jest szeroko j|tosowana w wielu działach medycyny.'.Ssfpf ■ranie yvyjałavwąjaiu poddąjsi się||rodki opatrunkowe ^bieliznę operacyjną, narzędzia operacyjne i płynyHbraz leki podawąneilhorym ||oża®itow|h. Do gelów mikrobijologjgznyćh. sterylizuje się 'szjcło laboratoryjn^l pożywki bakteryjne i przybory laboratoryjne oraz płyny do hodowli komprek używanych
Z pojęciem sterylizacji'łączy się pojęcie aseptyjd (Lister). _A s e pt y ka bo- . yga_.na .niezakażaniu' drobnoustrojami "gfze^felitoj^yyyiałowionych; a więc jest to' zespoT ćzytiifósct mający na ftlu Sfchropę J®wosci ran''óperaćyp nych^FódkoWoi>atfuhkbwycnr~fiafżęd2i"Ppet~acwy7Tycfar~iekótw-itd.--W'"'zafcrę:J sie na"MoBiorópriS8|ityka“'ł5'dł’ega' mf’ ocńrBfe jaSBpnRŻKłaTl.' laboratoryjnych, pożywek bakteryjnych i płynów' używanych dó hodowli M^norek. /,•
Wyjaławiać można za pomocą środków fizycznych i mechanicznych. Prak-t("sAjieWnac^nić ma tu działanie temper jMilJlBuf kie promieplowaniefcraz : zastosowanie filtrów.
Działanie temperatury 56—72fc
wpeksgpść bakterii komensalnych |Ł chofa|>o'r#&iLyJh hic w te rnpera turze 56— 62°C po 30 mim Jest to najniższa granica temperatury, w której zacnoćTza mż procesy denat.uracii_białek zawartych w drobnoustrojach. Ze~ Sgględu na "wytrzygałH|Prżedipiptóyv. i ply^T^^y^zę ggfcjjptwtjTs^iS.-. sowane w różnych warunkach fizycznych, chemicznych i mechanicznych.
l-.~Pastexyzaeja,-D||ałanie pc*garna-'jedporazQjyym. gocjgrzaniu płynu, najczęściej mleka, soków' owocowych i warzywnych (fraz wina7_’fżadziej~;|iiro-wicy krwk—do_temperatury-6-2^-G~pr-zez—3P—min__W. warunkach przemysło
wego przetwórstwa mleka stimije Bę t^ipBatuw 72°C ||rzez 16 s. Jest to :