skanuj0010 (215)

o ograniczeniach ftasże j wieczne go. .Baśń ,,. jtzę-

ją przyjemność i zgodne są z naszymi życzeniami że winno mieć do czynienia tylko z jasnymi stronam życia. Jednakowoż tego rodzaju jednostronny poksifj żywi umysł też tylko w jednostronny sposób, a tjM czasem życie ma nie tylko jasne strony.

■:(*? -Istnieje rozpowszechniony zwyczaj ukrywania prał dziećmi, że źródło tego, iż w życiu bywa '‘źle, lei w znacznej mierze w naszej własnej naturze -—w przl jawianej przez wszystkich ludzi pochopnoścfi do dzia łania agresywnego, aspołecznego, egoistycznego,;-dzil łania, które wywoływane jest przez gniew łub -;łę| Chcemy, aby nasze dzieci wierzyły, że przeciwni wszyscy ludzie są na wskroś dobrzy. Dzieci wiedp wszakże, iż o n e nie „zawsze są dobre; a często, naw] gdy są dobre; to wbrew własnym chęciom. Pozostał to w sprzeczności z tym, co mówią rodzice i spraw| że dziecko samemu sobie wydaje się potworem, J

W dominującej obecnie kulturze pragnie się stwarz pozór, zwłaszcza jeśli chodzi o dzieci, że ciemna stroi człowieka nie istnieje, i wyznaje się optymistyczni wiarę w coraz-lepszość. Również psychoanaliza uważ rjajest za coś, co ma uczynić życie leMjśith ale i; takie były intencje jej twórcy. Celem-, psychoanali; jęśt pomaganie człowiekowi, by mógł zyskać możn<| zaakceptowania problęm.ą.ty.ężn.ej natury życia,..}iię.,da| się pokonać przez nią ani przed iA# iufe. •uclekajji -Recepta Freuda brzmi, że tylko .wówczas; gdy ęzłowig ipodejmię odważnie walkę, która: sprawia przemo||| Wrażenie nie dającej żadnych szans, może on wyr» na swym istnieniu sens;j. ,

To właśnie w najróżnorodniejszy sposób przekazraf dziecku baśnie: walka ż poważhypiil trudnościami ji W życiu nieunikniona, jest ońa nieodłączną częllj istnienia ludzkiego — ale, jeśli się nie ucieka przed hij lecz niewzruszenie stawia czoło niespodzianym i ez§j|| niesprawiedliwym ciosom, pokonuje się wszelkie prz? szkody i w końcu odnosi zwycięstwo.

Współczesne opowieści dla dzieci przeważnie wymij |ją owe problemy egzystencjalne, mimo że są one naj-jyażniejsze dla nas wszystkich. Zwłaszcza dziecko bar-j|zo potrzebuje sugestii — przekazywanych w formie Symbolicznej — jak radzić sobie z tymi problemami w bezpieczny sposób przebywać drogę wiodącą ku' Ifjpjrzałości. „Bezpieczne” opowieści.^półczesna-mie

||®ówią nic o 'śmierci i starości,..

Egzystencji i pragnieniu' życia

Stównie; konfrontuje dziecko w uczciwy sposób z pod-plawowymi kłopotami egzystencjalnymi człowieka, jp; I tak, fabuła wielu baśni zaczyna się od śmierci matki ' n ojca, co stwarza — jak w rzeczywistym życiu ] grealnie lub w sferze obaw) — niezwykłe bolesne pro-i Mfemv. W^innwrh-baśniach- matka czy ojciec, dożywszy: Któźnego wieku, postanawiają ustąpić wobec nowego po-golenia, Ale przedtem następca musi wykazać, że pdolny jest przejąć dziedzictwo i że jest tego godny. [;Saśń Trzy piórka ze zbioru braci Grimm zaczyna się ten sposób: „Żył raz pewien król, który miał trzech Ifynów. [...] Kiedy był już stary „i słaby, nie wiedział, ^któremu synowi przekazać swoje królestwo.” Aby wątpliwości rozstrzygnąć, daje każdemu z nich trudne za-gptnie; ten, który wywiąże się z niego najlepiej, zosta-w królem po jego śmierci.    .

|||']Jest charakterystyczną właściwością baśni, że ukazu* rato pewien probiera egzystencjalny w sposób prosty jjglwarty. Pozwala to dziecku probiera ten uchwycić,j sffjp pokazany jest w najistotniejszej formie, podczas gdy] Mir dziej złożona fabuła utrudniłaby dziecku jego zro*|! Sumienie. Baśń upraszcza wszystkie, sytuacje- Wszyst-v_ Jric postacie zostają w niej zarysowane z wielką ^wyrazistością. Szczegóły zaś — jeśli nię,mają naprawdę 4śtotnej wagi—-są pomijane. Bohater baśniowy repre-Mńtuipokreślony typ.' a nie niepowtarzalne indywiduum. P . 'J

* PrzPRvnie niż w wielu współczesnych opowieściach Ipa dzieci, w baśniach niegodziwość jest równie Wszechobecna jak cnota. Praktycznie w każdej baśni

47