Strona6

4.6. OCHRONA GLEB W PRZEPISACH PRAWNYCH

Podstawowymi aktami prawnymi w zakresie ochrony gleb są:

a.    Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska z dnia 31 stycznia 1980 r., tekst jednolity (Dz.U. nr 49 z 1994 r., poz. 196) oraz Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz.U. nr 133 z 29 października 1997 r., poz. 885).

b.    Rozporządzenie Rady Ministrów z 23 stycznia 1987 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony powierzchni ziemi (Dz.U. nr 4 z 1987 r„ poz. 23), które mówi, na czym polega zapobieganie i przeciwdziałanie zmianom powierzchni ziemi oraz w jaki sposób przywracać powierzchnię ziemi do stanu wyjściowego.

— c. Ustawa o ochronie gaintów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. (Dz.U. nr 16 z 1995 r., poz. 78).

d.    Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz.U. nr 89 z 1994 r., poz. 415).

e.    Prawo górnicze i geologiczne. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz.U. nr 27 z 1994 r., poz. 96).

f.    Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad wydawania zezwoleń na dopuszczenie środków ochrony roślin do obrotu i stosowania (Dz.U. nr 48 z 1996 r., poz. 2)2).

g.    Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz.U. nr 89 z 1996 r„ poz. 414) oraz zmiany (Dz.U. nr 111 z 1997 r., poz. 726).

h.    Rozporządzenie MOŚZNiL z dnia 7 lipca 1986 r. o dopuszczalnej zawartości metali ciężkich w glebach (M.P. nr 23, poz. 170).

5. OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED ODPADAMI

5.1. RODZAJE ODPADÓW I ICH ŹRÓDŁA

Odpady to zużyte przedmioty oraz substancje stałe, a także ciekłe nie będące ściekami (tj. nie odprowadzane do wód), powstające w wyniku bytowania człowieka lub działalności przemysłowej, które są przeznaczone do usunięcia lub składowania z powodu braku możliwości ich wykorzystania. Większość odpadów jest uciążliwa dla środowiska.

Kryteriami podziału odpadów mogą być: charakterystyka jakościowa (stan skupienia, skład chemiczny, w tym toksyczność), sfera powstawania, stopień przydatności do dalszego wykorzystania, uciążliwość dla środowiska. Najczęściej jednak stosuje się podział odpadów ze względu na pochodzenie, a mianowicie na odpady przemysłowe (poprodukcyjne) i odpady bytowo-gospodarcze (komunalne). Odpady zarówno komunalne, jak i przemysłowe mogą występować w postaci ciekłej lub stałej albo półstałej, np. szlamy, osady ściekowe.

Charakter i wielkość wytwarzanych odpadów zależą od jakości i dostępności surowców, technologii produkcji, postępu technicznego, poziomu życia ludności, konsumpcji dóbr materialnych oraz etyki ekologicznej.

Odpady przemysłowe powstają podczas wydobywania i przetwarzania różnych surowców. Najwięcej odpadów wytwarzają energetyka, górnictwo i przemysł metalurgiczny. Są to przede wszystkim:

-    odpady górnicze, głównie skalne, z kopalń podziemnych i odkrywkowych;

-    szlamy poflotacyjne i odpady popłuczkowe przetwórstwa węglowego, barytowego, siarkowego, miedziowego i cynkowo-ołowiowego;

-    popioły lotne i żużel z elektrowni, elektrociepłowni.

Odpady przemysłowe powstają zazwyczaj w dużej masie i są najczęściej składowane na hałdach. Charakteryzują się w wielu przypadkach znacznym ładunkiem niebezpieczeństwa ze względu na wysoką toksyczność, palność, wybuchowość, rakotwórczość; stanowią więc istotny czynnik degradacji środowiska.

Odpady bytowo-gospodarcze, zwane też komunalnymi, powstają w związku z bytowaniem człowieka, są pozostałościami po jego działalności bytowo-gospodarczej w środowisku miejskim i osiedlowym. Koncentracja (nagromadzenie) odpadów występuje przede wszystkim w dużych aglomeracjach miejsko-przemysłowych. W masie odpadów komunalnych 40-50% stanowi część organiczna, resztę - mineralna (rys. 2.28).

Rys. 2.28. Rodzaje odpadów bytowych miejskich    (wg Raportu oecd)

151