BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Struktura pojazdu
1
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Podstawowe układy pojazdu drogowego:
1. Układ napędowy
2. Układ zawieszenia
3. Układ kierowniczy
4. Układ hamulcowy
5. Układ nośny pojazdu
6. Nadwozie pojazdu
Struktura pojazdu drogowego 2
1
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
UKA
AD NAP
DOWY POJAZDU
Zadania układu:
Wytworzyć za pomocą silnika odpowiednią ilość
energii i przekazać ją na koła napędowe pojazdu,
dopasowując do chwilowych warunków ruchu.
Sterowanie układem napędowym:
manualne
półautomatyczne
automatyczne
Układ napędowy pojazdu 3
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Rodzaje układów napędowych pojazdów:
1. Klasyczny układ napędowy  silnik umieszczony z przodu
pojazdu napędza koła osi tylnej
2. Przedni zblokowany układ napędowy  silnik umieszczony
z przodu pojazdu napędza koła osi przedniej
3. Tylny zblokowany układ napędowy  silnik umieszczony
z tyłu pojazdu napędza koła osi tylnej
4. Centralny układ napędowy  silnik umieszczony w środku
pojazdu napędza koła osi tylnej
5. Wieloosiowy układ napędowy  silnik umieszczony naj-
częściej z przodu pojazdu napędza koła więcej ni\
jednej
osi pojazdu
Układy napędowe 4
2
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Klasyczny układ napędowy
koło napędzane
silnik sprzęgło
wał napędowy
przekładnia główna +
skrzynia przekładniowa
mechanizm ró\
nicowy
koło napędzane
Układy napędowe 5
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zalety klasycznego układu napędowego:
+ rozło\
enie masy układu napędowego na obie osie
+ docią\
anie kół osi napędzanej przy ruszaniu i przyspieszaniu
+ prosta budowa przedniej osi kierowanej
Wady klasycznego układu napędowego:
 znaczna masa całego układu napędowego
 du\
a ilość elementów składowych
 konieczność prowadzenia wału napędowego przez całą długość
pojazdu
 podniesienie środka cię\
kości pojazdu
 w samochodach osobowych trudno wygospodarować głęboki
baga\
nik
Układy napędowe 6
3
półosie nap
ę
dowe
tylny most nap
ę
dowy
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zastosowania klasycznego układu napędowego:
" samochody cię\
arowe
" du\
e samochody dostawcze
" du\
e samochody osobowe
" samochody przeznaczone do dynamicznej jazdy
Układy napędowe 7
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Przedni zblokowany układ napędowy
koło napędzane
półoś napędowa
półoś napędowa
koło napędzane
Układy napędowe 8
4
przekładnia główna +
mechanizm ró
\

nicowy
przedni most nap
ę
dowy
sprz
ę
gło
skrzynia przekładniowa
silnik
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zalety przedniego układu napędowego:
+ mo\
liwość obni\
enia poło\
enia podłogi i środka cię\
kości pojazdu
+ docią\
anie kół osi napędzanej masą układu napędowego
+ bardziej ekonomiczny
+ prosta budowa osi tylnej
+ bezpieczniejszy podczas jazdy po łukach
+ mo\
liwość zastosowania głębokiego baga\
nika
Wady przedniego układu napędowego:
 nierównomierne rozło\
enie masy układu na osie pojazdu
 skomplikowana budowa napędzanej i kierowanej osi przedniej
 odcią\
anie kół osi napędzanej podczas ruszania i przyspieszania
Układy napędowe 9
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zastosowania przedniego układu napędowego:
" samochody osobowe
" małe i średnie samochody dostawcze
Układy napędowe 10
5
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Tylny zblokowany układ napędowy
koło napędzane
sprzęgło silnik
półoś napędowa
przekładnia główna +
mechanizm ró\
nicowy
półoś napędowa
skrzynia przekładniowa
koło napędzane
Układy napędowe 11
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zalety tylnego układu napędowego:
+ docią\
anie kół osi napędzanej przy ruszaniu i przyspieszaniu
+ prosta budowa przedniej osi kierowanej
Wady tylnego układu napędowego:
 skupienie masy całego układu napędowego nad tylną osią pogarsza
stateczność jazdy na łukach
 utrudnione chłodzenie silnika  konieczność stosowania chłodzenia
wymuszonego (ciągły pobór mocy z silnika)
 konieczność prowadzenia elementów sterowania i kontroli układu
przez całą długość pojazdu
 trudności z ogrzewaniem pojazdu
 w samochodach osobowych trudno wygospodarować obszerny
baga\
nik nad osią przednią
Układy napędowe 12
6
tylny most nap
ę
dowy
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zastosowania tylnego układu napędowego:
" autobusy
" Porsche Carrera 911
Układy napędowe 13
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Centralny układ napędowy
koło napędzane
skrzynia przekładniowa
wał napędowy
przekładnia główna +
sprzęgło
silnik
mechanizm ró\
nicowy
koło napędzane
Układy napędowe 14
7
półosie nap
ę
dowe
tylny most nap
ę
dowy
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zalety centralnego układu napędowego:
+ równomierne rozło\
enie masy układu napędowego na obie osie
+ bardzo dobra stateczność podczas jazdy po łukach
+ docią\
anie kół osi napędzanej przy ruszaniu i przyspieszaniu
+ prosta budowa przedniej osi kierowanej
+ mo\
liwość obni\
enia środka cię\
kości pojazdu
Wady centralnego układu napędowego:
 znaczne ograniczenie ilości miejsca dla pasa\
erów i baga\
u
 utrudnione chłodzenie silnika konieczność stosowania chłodzenia
wymuszonego (ciągły pobór mocy z silnika)
 wysoki poziom hałasu we wnętrzu pojazdu
Układy napędowe 15
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zastosowania centralnego układu napędowego:
" samochody sportowe
" samochody wyścigowe
" samochody rajdowe
Układy napędowe 16
8
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Wieloosiowy układ napędowy
skrzynia
przekładniowa
silnik sprzęgło
wał napędowy
skrzynka
rozdzielcza
wał napędowy
Układy napędowe 17
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zalety wieloosiowego układu napędowego:
+ małe prawdopodobieństwo zerwania przyczepności podczas
ruszania i przyspieszania
+ bardzo dobra stateczność podczas jazdy po łukach
+ bardzo dobre właściwości trakcyjne podczas jazdy w terenie, na
śliskich nawierzchniach i podjazdach na wzniesienia
Wady wieloosiowego układu napędowego:
 skomplikowana konstrukcja i znaczna masa układu napędowego
 ograniczenie ilości miejsca na baga\

 większa liczba ewentualnych z
ródeł wibracji i hałasu
 wy\
sza cena pojazdu
Układy napędowe 18
9
tylny most nap
ę
dowy
przedni most nap
ę
dowy
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Zastosowania wieloosiowego układu napędowego:
" samochody cię\
arowe
" samochody terenowe
" samochody wyczynowe
" samochody specjalizowane
" samochody osobowe
Układy napędowe 19
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Przykładowy wieloosiowy układ napędowy 4x4 samochodu terenowego
Układy napędowe 20
10
BUDOWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
I to by było
na tyle&
21
11