C
c
c
c
c
U kobiet w okrasie pokwilnnin, pod wpływem estrogenów i progesteronu, gruczoł .sutkowy zwiększu swoją masę, co jest wyrazem jednej z drugorzędowych -cuch płciowych. Mimo znacznego zwiększenia masy gruczoł sutkowy nie wytwarza mleka i dlatego jest nazywany gruczołem sutkowym nieczynnym, /większeuic masy giuczolii sutkowego w okresie pokwitunia jest głównie spowodowane przez zwiększenie masy istoty międzykomórkowej (włókna i istota podstawowa) tkanki łącznej właściwej oraz tkanki tłuszczowej żółtej.
W tkance łącznej znajduje się 15 25 dużych przewodów mlckonośnych. Ku obwodowi rozgałęziają się one un wiele niniejszych przewodów, z których wiele końi./y się nieczynnymi, małymi pęcherzykami wydzielniczymi otoczonymi pr/ez. komórki mioepitcliuluc. Duże przewody mlckonośnc dochodzą do brodawki .sutka Tu się rozszerzają, wytwarzają bańki lub zatoki mlckonośnc,
m
w
ggf.
wm
1 Zr i
ftpiisis
I
Hyc. 2*1.12 1 jinit/iil mikowy mcc/ynny. G pęcherzyki gruczołowe i przewody mtckónośne, I iknutin llut/caiwu /ólin, </ gruczoł sutkowy czynny. P — pęcherzyki wydzloluiczc.
50*1
i uchodzą oddzielnie przez otworki mlekowe nu wierzchołkowej powier/ctim brodawki sutko (ryc. 24.12). Przewody mlekonośne w pobliżu ujściu są wystana wielowarstwowym nabłonkiem pińskim. W miarę zmniejszania się Rh śi ci lnicy nabłonek staje się niższy, a w małych przewodach jest zazwyczaj icdnownntt-wowy sześcienny.
Brodawka sutka (papilla manunae) mu kształt stożka. Pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym (naskórkiem), zawierającym liczne ipelanocyly. Keratynocyty tego nabłonka zawierają wiele ziaren mdutitny, co powoduje, że brodawka um ciemniejsze zabarwienie. Znajduje się (u wicie zakończeń nerwowych czuciowych. Pod nabłonkiem brodnwki znajduje się tkahka łączna właściwa, zawierająca liczne miocyty gładkie, klórc się układają dookoła przewodów mlckonośnych i Ich baniek. Pod wpływem impulsów nerwowycli lub pod wpływem wydzielania oksytocyny (po mechanicznym drażnieniu lub pobudzeniu płciowym) miocyty gładkie brodawki kurcz:) się, powodując jej sztywnienie (wzwód). Skóra dookoła brodawki jest również silnie zabarwiona i jest nazywana otoczką brodawki sutka (areola mninime)."/.m jdują się tu gruczoły łojowe oraz zmodyfikowane gruczoły mlekowe (Montgomery’ego). Te ostatnie mają strukturę pośrednią między gruczołem |>oU>wym a mlekowym. Ich ujścia wytwarzają na powierzchni otoczki niewielkie wyniosłości
Nieczynny gmczoi sutkowy kobiety w wieku reprodukcyjnym składa się zatem głównie z tkanki łącznej właściwej i tkanki tłuszczowej żółte). W tkance łącznej właściwej znajduje się wiele fibroblaslów, limfocytów i komóiek plazmntycznych. Wśród tkanki łącznej widać nieliczne, pojedynczo przewody mlekonośne i niewiele nieczynnych pęcherzyków wydziclmczydi (ryc 24.12).
W cyklu menstruacyjnym, pod wpływem estrogenów i progesteronu, występują niewielkie zmiany takiej struktury gruczołu sutkowego. W 12 i 6 dniu cyklu (wczasie owulacji) komórki nabłonka przewodów iiilckonaśnych i nielicznych pęcherzyków wydziełniczych dzielą się mitotycznie, powodując niewidki' wzrost obu tych struktur. W lazie progesteronowi^/Zwiększa się masa tkanki tłuszczowej żółtej oraz tkanki łącznej właściwej, której istota podstawowa wiąże więcej wody. Powoduje to powiększenie gruczołów sutkowych przed nienslfiut-cją.
GRUCZOŁ SUTKOWY W CZASI |
W czasie ciąży następuje gwałtowny wzrost nabłonku gruczołowego gruczołów sutkowych. Pod wpływem dużego stężenia estrogenów ] progesteronu^ a także w początkowej fazie wzrostu pod wpływem prolaktyny, komórki nabłonka dzielą się intensywnie. Zwiększa się średnico, długość oraz łicz.ba odgałęzień przewodów inłekonośnych. Jednocześnie powstaje wiele nowydt pęcherzyków wydziełniczych, a wielkość pęcłierzyków istniejących -/.większa si$ gwałtownie. Nabłonek pęcherzyków jest jednowarstwowym n.ibloukiein walcowatym albo sześciennym, w zależności od stanu wydzielania, lego fcmuórkł rozbudowują szorstką sin teczkę śród plazma tyczną, aparat Colgiego i zwiększają liczbę lizosomów. Pęcherzyki wydzidniozeonr/. przewody mlekonośne stanowią główną masę gruczołu. Tkanką tłuszczowa żółta zanika, | tkanka łączna wlaśdwa tworzy subtelny zrąb, podtrzymujący pęcherzyki wydziel niezo, przewo-