«m era |
okra |
epoka |
piętro |
opis | |
Fanerozoik |
Holocai |
11.5 tys |
• |
Koniec ostatniego zlodowacenia powstanie i rozwój Bałtyku, rozwój ludzkiej cywilizacji | |
Gómy 126 fys. |
• |
Następujące po sobie zlodowacenia i ocieplenia, wzmożone opady w strefie międzyzwrotnikowej. Obszary tundry porasta | |||
Plęjslocat |
Środkowy 781 tys. |
karłowata roślinność, w święcie zwierząt królują wielkie ssaki, które wymierająpod koniec epoki Trwa ewolucja człowieka, na terenie Europy żyją obok siebie Hamoneanderlaienas i Homo sapiens; wykształcają się główne rasy ludzkie. Plejstocen w antropologii przypada na okres zwany paleolitem. | |||
Dolny 1,806 min | |||||
gelas 2,588 min |
• |
Antarktydę, część Ameryki Południowej i częściowo kontynenty północnej półkuli pokrywa Lądolód, Marze Śródziemne odzyskuje połażenie z Oceanem Atlantyckim, powstaje Przesmyk Panamskl Klimat ciągle się ochładza i staje bardziej | |||
Pliocen |
piacent 3,6 min | ||||
Neogen |
zankl 5332 min |
suchy, trwa stepowienie dużych obszarów, rozprzestrzeniają się trawożeme kopytne. | |||
uiessyn 7,246 min | |||||
Katozoik |
Miocen |
lorłou 11,608mln serrawal 13,65 min lang 15 97 min bur dygał 20,43 min akwitan 23,03 min |
• |
Powstają Alpy i Himalaje - według teorii tektoniki płyt Afryka zderza się z Europą a Indie zderzają się z Azją kolejne zderzenia płyt kontynentalnych prowadzą do wypiętrzenia Gcfr Skalistych i Andów, Marze Tetydy zostaje zamknięte połączeniem lądowym między Afryką i Eurazją Powstaje Morze Śródziemne. Antarktydę pokrywa lądolód Kurczą się obszary mórz śródlądowych. W oceanach powstają prądy, które powodują wymieszanie składników odżywczych. Klimat ochładza się, w zwiąyku z czym trwa stepowienie dużych obszarów. Istnieje już większość obecnych rodzin ptaków i ssaków. | |
Oligurai |
szal 28,4 (± 0,1) min mpel 339 (± 0.1) min |
• |
Klimat pozostaje ciepły przez większość okresu, pod koniec zaczyna się powoli ochładzać; wypiętrzają się Alpy. Pojawiają się pierwsze naczehe. | ||
Pałeogai |
Eoceu |
priabon 37,2 (z 0,1) min btrlon 40,4 (z 0,2) min lutet 48,6 (z 0,2) min iprez 558(z 0,2) min |
• |
Okres rozpocz^ się największym w historii Ziemi ociepleniem klimatu. (pakoceiisko-eoceriMde maksimum termiczne). Przez cały czas trwania okresu klimat jest łagoefay (klimat tropikalny panuje do 45 stopni szerokości geograficznej) Pojawia się wiele występujących do dziś rzędów i rodzin ssaków, takich jak nietoperze, walenie i syreny. Parzystokopytne reprezentowane są m in. przez maleókiego "jelenia" Diacodews, a nieparzystokopytne przez pierwszego konia - Hyracatherhsn. | |
tanet 58,7 (± 0,2) min |
• |
Niszę pozostałąpo wymarciu dinozaurów zaczynają wypełniać archaiczne ssaki Pojawiają się kaktusy i palmy. Klimat jest | |||
Paleocai |
seland 61.7(z 0,2) min dan 65 5 (z 0,3) min |
ciepły, a pod koniec paleocenu następuje paleocedsko-eoceórkie maksimum termiczne, które spowodowało zwrot w rozwoju ssaków. Ameryka Północna, Europa i Azja nadal stanowią jeden kontynent - Laurazję, zaczyna się jednak proces oddzielania Ameryki Północnej; trwa podział Gcndwany na Afrykę, Amerykę Południową Antarktydę i Australię. Z terytorium Europy i Ameryki Północnej wycofuje się merze. | |||
Mezozoik |
Kreda |
Hi Gonia i Kreda |
litas trydil 70.6(± 0.6) min |
• |
Wielka transgresja morza, osadzają się wapienie, margle, opoki i kreda pisząca. Wśród roślin zaczynająprzeważać okrytonasienne. |
kampan 835(z 0,7) min |
pod koniec kredy nastgiuje jedno z największych masowych wymierali gatunków - wymieranie kredowe. Według jedynej licznej się obecnie teorii było ono spowodowane zderzeniem z meteorytem o średnicy ok lOkm. Wyginęły wszystkie dinozaury, belemnity, amonity, wiele grup gadów marskich oraz roślin | ||||
san ton 858(z 0,7) min | |||||
koniak 89,3 (z 10) min |
lądowych. | ||||
turon 93,5 (±0,8) min |
i