Psychologa - jedna z nauk o zachowaniu człowieka i procesach psychicznych, które kierujątym zachowaniem.
Życie psychiczne - całokształt procesów psychicznych.
Procesy psychiczne - procesy regulacji stosunków jednostki z otoczeniem np. procesy poznawcze (odpowiedzialne za poznawanie rzeczywistości, takie jak np. wrażenia, spostrzeżenia, wyobrażenia, uwaga, pamięć, myślenie), procesy emocjonalne (wyrażające stosunek jednostki do różnych elementów tej rzeczywistości np. strach, gniew, smutek), procesy motywacyjne (pobudzające do działania i ukierunkowujące działanie), procesy decyzyjne (dotyczące oceny sytuacji i podejmowania decyzji).
Zaspokojenie potrzeb - cel regulacji psychicznej, do którego zmierza zachowanie człowieka (potrzeby braku i potrzeby wzrostu)
Główne koncepcje psychologiczne człowieka:
lbehawioryzm - zachowaniem człowieka rządzą prawa uczenia się, uwarunkowanie klasyczne - J.P. Pawłów, J.B Watsan i warunkowanie instrumentalne — B.F. Sktoner)
2. psychoanaliza - zachowaniem człowieka rządząnieświadomość i tkwiące w niej potrzeby - Z. Freud
3. psychologia humanistyczna- zachowaniem człowiekarządząprawa rozwoju psychicznego i samorealizacji - A. Maslow, C. Rogers) dpsychologia poznawcza - zachowaniem człowieka rządzą schematy poznawcze - przekonania jakie posiada - J. Brunner
5 ujęcie systemowo psychologiczne - człowiek jest zawsze elementem większego systemu jak np. rodzina, tak więc zachowaniem człowieka rządząrelacje zachodzące pomiędzy nim apozostałymi elementami systemu, np. stosunki pomiędzy członkami rodziny Behawi liryzm
"przedmiotem zainteresowań psychologii jest zachowanie się
"zachowanie człowieka ma charakter reaktywny - jest reakcją na zmiany zachodzące w otoczeniu (Model: bodziec - reakcja i Model: Bodziec - zmienne pośredniczące - zachowanie)
"zachowanie człowieka jest zależne od procesów uczenia się i jest wynikiem stosowania wzmocnień (kar i nagród)
"istnieją dwie podstawowe formy uczenia (kształtowania doświadczenia indywidualnego) tj:
-warunkowanie klasyczne -proces, w którym bodźce dotąd obajętne nabierają określone reakcje)
-warunki instrumentalne (proces, uczenia się bodźców)
Podstawowe mechanizmy uczenia się
Lwarunkowanie klasyczne (kojarzenie, uczenie się bodźców)
2.Warunkowanie instrumentalne - uczenie się nowych reakcji R — wzmocnienie (nagroda) —efekt (zwiększenie prawdop. wystąpienia reakcji)
ISflałeŁHte uczenie Sie (modelowanie)
Psychoanaliza
1. rala nieświadomości - świadomość to zaledwie wierzchołek góry lodowej w odniesieniu do życia psychicznego
2. rola biologicznych popędów - (eros i thanatas)
3. struktura ludzkiej psychiki- (id - popędy, nieśwad; ego - świadome „ja”; superego -normy, zakazy, nakazy, wartości)
4. rola dzieciństwa (wcześniejsze doświadczenia)
Psychologia humanistyczna
"każda osoba jest całością a dwa podstawowe aspekty tej całości to organizm i „ja”
"każda osoba posiada nieskończoną wartość
"każda osoba ma potencjalne możliwości dokonywania właściwych wyborów i życiapełnym, kierowanym przez siebie życiem "każda osoba ma prawo do własnych decyzji i kierowania swoim życiem ale też jest odpowiedzialna za swoje życie i podejmowane decyzje "podstawową cechą natury ludzkiej jest wrodz ona tendencja do rozwoju i samorealizacji "podstawowym warunkiem rozwoju jest dobry kontakt z otoczeniem i z własnym wnętrzem
"dobry kontakt wymaga podjęcia ryzyka związanego z wzięciem odpowiedzialności za siebie tj. za swoje myśli, uczucią decyzje i działania co może przekraczać poziom dojrzałości osiągnięty przez daną osobę
"naciski otoczenia hamują rozwój ibudząlęk przed wzięciem odpowiedzialności za siebie i własne postępowanie, lęk przed podjęciem tego ryzyka
"zahamowanie rozwoju prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu psychologicznej całości jaką stanowi osoba
Logoterapia V. Frankla
"padstawowąpatrzebąludzkąjest dążenie do znalezienia sensu życia
"frustracja egzystencjalna-niemożność zaspokojenia tej potrzeby (utrata sensu życia) prowadzi do nerwicy egzystencjalnej (jej szczególną farmą jest tzn „nerwica niedzielna”)
"logoterapia jest próbą dopamożeniapacjentowi w samoakreśłaniu i odnalezieniu swego indywidualnego sensu życia (własnej prawdy)
"sens życia człowiek odnajduje poprzez realizację wartości i celów panadosabistych
"bardzo ważnym czynnikiem w logoterapii jest własna decyzja pacjenta (w ostatecznej instancji człowiek sam decyduje o sobie nadając życiu sens lub tracąc go uciekając przed wymaganiami jakie stawia mu życie)
Psychologia poznawcza
Podstawowa roi a procesów poznawczych - człowiek twarzy schematy poznawcze w oparciu o które działa (mapa świata i obraz własnej osoby) i które kierują jego zachowaniem.
Brocesy poznawcze (poznawcze opracowanie i ocena sytuacji) -procesy emocjonalne — zachowanie frzekonanie o sobie i świede - funkcjonalne i dysfunkcjonalne Rola pozytywnego myślenia i pozytywnych przekonań ("musimy być łubiani przez każdego człowieka
"musimy być zawsze kompetentni i skuteczni akażdy musi okazywać nam szacunek i uznanie)
Podejśde systemowe w psychologii
Ogólna teoria systemów (von Bertalanffy) - system to układ wyższego rzędu składąjący się ze zbioru oddziałujących wząjemnie na siebie elementów
Podstawowe cechy systemu:
"cynkuralność oddziaływań (sprzężenie zwrotne)
"dynamizm (ciągłe przekształcania na skutek interakcji elementów)