3582308760

Platon

Platon (427 - 347 r. p. n. e.) żył w Atenach. Pochodził ze znamienitego rodu, zdobył staranne wychowanie, kształcił ciało i umysł. Był artystą, kształcił swe zdolności poetyckie, malarskie i muzyczne. W wieku dwudziestu lat poznał Sokratesa, z którym przebywał 8 lat, do momentu jego śmierci. Założył szkołę filozoficzną. Był indywidualistą, nie miał rodziny, mieszkał w swojej szkole wraz ze swoimi uczniami. Napisał 35 dialogów oraz grupę listów, min. Obrona Sokratesa, Fąjdros, Uczta. Najistotniejsze sprawy ukryte są przez autora w przenośniach, aluzjach oraz mitach. W filozofii Platona można wyróżnić trzy okresy.

Pierwszy z nich nosi w sobie cechy filozofii sokratejskiej, jego zagadnienia mają naturę etyczną i logiczną. W kolejnym okresie swojej twórczości Platon stworzył teorię idei, które są wieczne, rozwinął tezy o wiecznej duszy, odnosząc się do religii orfickiej. W trzecim okresie zmienił swój styl, wyrzekł się dualizmu, przeszedł na stronę idealizmu, i spirytualizmu, widząc w rzeczywistości coraz większą liczbę elementów duchowych. Zajął się wtedy również zagadnieniami z zakresu filozofii przyrody oraz filozofii państwa.

Poglądy. Nauka Platona o ideach.

Platon, tak jak inni filozofowie greccy odznaczał się realizmem. Toteż, rozważając teorię pojęć doszedł do wniosku, że jeśli zawierają one wiedzę, to jest oczywiste, że posiadają jakiś rzeczywisty przedmiot. Skoro cechą pojęć jest stałość oraz jedność, to przedmioty według których powstają pojęcia także muszą posiadać te własności. Jednak wszystkie istniejące rzeczy nie posiadają tych własności, gdyż są zmienne oraz złożone. Wynikało więc z tego, że stałe własności posiadają wyłącznie pojęcia, nie zaś rzeczy. Przedmiotem pojęć nie mogą więc być zmienne rzeczy, lecz jakiś byt, który jest niezmienny. Byt ten, stwierdził Platon, nie jest człowiekowi bezpośrednio dany, jest bytem idealnym. O rzeczach, które są zniszczalne, zmienne i realne nie można powiedzieć, że istnieją, ale że co najwyżej się stają. Istnieją tylko idee, które są wieczne, niezmienne i doskonałe.

Nauka Platona o duszy.

Platon, obok nowego pojęcia idei stworzył też nowe pojęcie ludzkiej duszy. Uznał, jak to twierdzili dawniejsi myśliciele, że dusza jest czynnikiem życia, dzięki niej ciało żyje

i może się samoczynnie poruszać. Przestał jednak dusze pojmować, jak to się działo dotychczas, w sposób materialny. Będąc czynnikiem życia dusza stanowi przeciwieństwo materii, gdyż materia jest bezwładna ze swej natury, zaś dusza powoduje ruch, jest więc realna a nie materialna. Platon przeciwstawił się też starożytnej teorii poznania, które przypisywały jedynie ciału, zmysłom. Filozof stwierdził, że dusza, nie posiadając narządów zmysłowych poznaje samodzielnie. Dusza posiadała dwa różne pojęcia, jedno opierało się na rozważaniach psychologicznych oraz biologicznych, drugie zaś na religijnych. Pierwsze znaczenie przypisywało duszy własności zmysłowe, stanowiła ona składnik materialnej przyrody. W drugim znaczeniu dusza rozumiana była jako czysty rozum. Takie ujęcie duszy doprowadziło Platona do dualizmu, rozgraniczenia na ciało i duszę. Stwierdzał on, że dusza jest niezależna, gdyż oddziela się od ciała. Jest niematerialna i nieśmiertelna. Człowiek stanowi jedność, ale właśnie dzięki duszy, nie zaś dzięki ciału. Dusza jest bardziej doskonała od ciała, gdyż ma zdolność poznawania idei i upodabniania się do nich, dzięki czemu staje się źródłem prawdy i dobra, a także wszystkiego, co jest najcenniejsze i najlepsze w człowieku. Ciało jest więzieniem dla duszy, jest jednak śmiertelne, więc kiedy dusza je opuszcza staje się wolna a jej istnienie trwa bez końca.