3582316028

IV. STRUKTURA NORMY PRAWNEJ

Przymus państwowy przybiera w normie postać sankcji prawnej. Stosowanie go polega na związaniu normy nakazującej określone zachowanie (norma sankcjonowana) z normą nakazującą organom państwa realizowanie sankcji prawnej wobec osób, które normy nie przestrzegały (norma sankcjonująca).

Struktura normy prawnej jest trójczłonowa, a składają się na nią:

a)    hipoteza (założenie) - określa okoliczności (warunki) w jakich można i należy stosować daną normę, a przez to i potencjalnego jej adresata,

b)    dyspozycja - określa postępowanie, do jakiego zobowiązany jest adresat normy,

c)    sankcja - określa ujemne konsekwencje w przypadku zachowanie się adresata w sposób sprzeczny z normą.

Rodzaje sankcji (zależą głównie od przynależności normy do określonej dziedziny prawa):

a)    kama (represyjna) - polega na odpowiedniej dolegliwości za przekroczenie normy prawa karnego,

b)    egzekucyjna - polega na zmianie pewnego stanu wynikłego z przekroczenia norm prawa administracyjnego i cywilnego,

c)    nieważności czynności prawnej - polega na unieważnieniu czynności prawnej (typowa dla prawa cywilnego i rodzinnego).

Norma bezwzględnie obowiązująca (imperatywna) - musi być bezwzględnie przestrzegana przez jej adresatów, a strony stosunku prawnego uregulowanego na jej podstawie muszą ułożyć swoje prawa i obowiązki tak, jak stanowi norma, nawet wbrew własnym interesom.

Norma względnie obowiązująca (dyspozytywna) - pozostawia ona stronom stosunku prawnego swobodę w ustalaniu jego treści oraz obowiązków i praw stron; obowiązuje ona tylko pomocniczo (subsydiarnie), gdy strony nie uregulowały w pełni stosunku lub zrobiły to tak, jak proponuje norma, normy takie stanowią uzupełnienie treści umów.