3582317447

Podstawy obróbki cieplnej stopów żelaza

1.    Samorzutny proces rozrostu ziania austenitu - stale gruboziarniste i drobnoziarniste

-    warunek: nagrzanie stali do temperatury wyższej niż Aci - po nagrzaniu do tej temperatury na granicach międzyfazowych ferrytu i cementytu następuje niejednorodne zarodkowanie austenitu

-    przemiana ma charakter dyfuzyjny, powstające ziarna mają bardzo zróżnicowane stężenie węgla

-    zwiększenie temperatury lub czasu wygrzewania powoduje rozrost ziam austenitu w stalach gruboziarnistych

(rys. 4.45, str. 196, Dobrzański)

2.    Dyfuzyjna przemiana austenitu w perlit - wpływ przechłodzenia na morfologię i własności perlitu

-    w zakresie przechłodzeń do ok. 175K produktem przemiany jest płytkowa mieszanina ferrytu i cementytu

-    ze spadkiem temperatury grubość płytek jest coraz mniejsza, przy niewielkich przechłodzeniach perlit jest grubo płytkowy, a przy większych - drobnopłytkowy

-    drobnopłytkowy (sorbit hartowania, troostyt hartowania) - szybko się trawi, charakterystyczne ciemne rozety

-    ze wzrostem rozdrobnienia rośnie pole powierzchni międzyfazowej i liczba defektów sieciowych, maleje możliwość ruchu dyslokacji - wzrost twardości i wytrzymałości, kosztem własności plastycznych

3.    Przemiana martenzytyczna - uwarunkowania i cechy charakterystyczne przemiany

-    przemiana bezdyfiizyjna, zachodzi przy dużym przechłodzeniu austenitu do temperatury M_s

-    powstaje martenzyt, czyli przesycony roztwór węgla w żelazie a

-    przemiana zachodzi pod warunkiem ciągłego obniżania temperatury w zakresie od temperatury początku przemiany Mf do jej końca

-    wartości temperatury M_s i Mf zależą od składu chemicznego austenitu i obniżają się ze zwiększeniem stężenia węgla w austenicie oraz wszystkich niemal dodatków stopowych z wyjątkiem Al. I Co

4.    Definicja i własności martenzytu - wyjaśnienie przyczyn własności, wpływ zawartości węgla

-    przesycony roztwór węgla w żelazie a

-    charakterystyczny relief powierzchni, związany z nachyleniem powierzchni odpowiadającym każdej płytce lub listwie martenzytu - spowodowany przemieszczeniem atomów względem atomów sąsiednich

-    granice ziam martenzytu położone wzdłuż nieodkształconej i nie ulegającej obrotowi płaszczyzny austenitu, zwanej płaszczyzną habitus

5.    Austenit nieprzemieniony (szczątkowy) - przyczyny i konsekwencje występowania

-    objętość właściwa martenzytu jest o ok. 3% większa od objętości właściwej austenitu, w wyniku czego w nieprzemienionym austenicie powstają silne naprężenia ściskające, hamujące lub całkowicie zatrzymujące dalszą przemianę

-    przemiana nie przebiega więc w całej objętości i dlatego po jej zakończeniu w strukturze stali pozostaje austenit szczątkowy

-    w wyniku stabilizacji, w przypadku wytrzymania izotermicznego podczas chłodzenia w zakresie między temperaturami M_s i Mf, udział austenitu szczątkowego w stali zwiększa się; a także wraz ze zwiększeniem stężenia węgla w stali

6.    Przemiany odpuszczania - odpuszczanie niskie, średnie i wysokie; struktury, własności, zastosowanie