• Wzrost liczby ludności
• Rozbudzone przez rozwój gospodarczy potrzeby i oczekiwania społeczne w odniesieniu do oświaty, ochrony zdrowia czy ochrony środowiska
• Wyższe koszty usług sektora publicznego w porównaniu z sektorem prywatnym
• Udział wydatków publicznych w PKB jest na ogół wyraźnie niższy niż w krajach wysoko rozwiniętych
• Doświadczenie pokazuje, że nie ma bezpośredniej prostej zależności między wielkością sektora publicznego (lub udziałem wydatków państwa w PKB) a faktyczną rolą państwa w gospodarce danego kraju
• Np. Japonia - niskiemu udział wydatków państwa w PKB towarzyszy szeroki zakres i duża skuteczność interwencjonizmu państwowego
• Nurt liberalny (neoliberalny) - postulujący pozostawienie podmiotom gospodarczym swobody gospodarowania; a państwo powinno zapewnić warunki bezpieczeństwa i porządku publicznego
• Nurt interwencjonistyczny - postulujący rozszerzenie interwencjonizmu państwowego w celu wyeliminowania samodestrukcyjnych tendencji nieograniczonej konkurencji oraz stworzenia systemu bezpieczeństwa socjalnego
• A. Smith, D. Ricardo
• Podejście liberalne
• Im mniej państwa w gospodarce, tym lepiej
• Samoczynnie działający mechanizm rynkowy sprawia, że egoistyczne działania jednostek gospodarujących stają się korzystne dla ogółu
• Działalność państwa powinna ograniczać się do zapewnienia ładu instytucjonalno-prawnego, obrony narodowej, porządku publicznego oraz tworzenia jak najlepszych warunków dla konkurencji
• Wyjątki: