1109810278

Wykłady z Makroekonomii dr hab., prof. AE Ireny Kociszewskiej

Tempo wzrostu cen to podstawa wyróżnienia poszczególnych rodzajów inflacji:

a)    inflacja pełzająca ( w tym umiarkowana ) - wzrost cen do 9% w skali roku

b)    inflacja krocząca (dwucyfrowa) - do 90%

c)    inflacja galopująca (trzycyfrowa) - zwana czasem hiperinflacją

Biorąc pod uwagę zmiany poziomu cen w związku z przebiegiem koniunktury gospodarczej rozróżnia się:

1.    stagflację (inflacja w warunkach stagnacji)

2.    slupflację (inflacja w warunkach recesji)

3.    inflację klasyczną (wzrost cen w warunkach wzrostu gospodarczego)

Jednym z najbardziej znaczących podziałów jest odróżnienie inflacji tzw. popytowej (ciągnionej przez popyt) od kosztowej (pchanej przez koszty)

Spośród różnych poglądów dotyczących przyczyn inflacji wyróżnić można inflację monetarystyczną.

Ujęcie monetarystyczne nawiązuje do ilościowej teorii pieniądza zakłada ona, że wartość pieniądza podobnie jak i ogólny poziom cen, zależy bezpośrednio od ilości pieniądza w obiegu. Współcześnie koncepcja ta została rozwinięta przez Friedmana stając się jedną z najbardziej znanych i znaczących.

Może być ona przedstawiona za pomocą równania Fishera:

M«V=P«Y

M - ilość pieniądza w obiegu (podaż pieniądza)

V- szybkość obiegu pieniądza - czyli ile razy przeciętna jednostka pieniężna była w ciągu roku wykorzystywana do obsługi transakcji towarowych

P - przeciętny poziom cen towarów tworzących wolumen (wielkość fizyczna) transakcji towarowych w gospodarce

Y - wolumen transakcji towarowych odpowiadający wielkości realnego produktu społecznego

Koncepcje monetarystyczne w oparciu o ten wzór formuje wiele spostrzeżeń i twierdzeń np.: szybkość obiegu pieniądza bądź jej odwrotność ( popyt na pieniądz) to funkcja niewielu zmiennych co oznacza, że wielkość tego popytu zmieni się w czasie stosunkowo wolno, zatem można przyjąć tezę, że wielkość ta (V) jest względnie stabilna(const) .Z kolei podaż pieniądza (M) jest wobec gospodarki wielkością egzotermiczną ( zewnętrzną ) z racji tej, że pozostaje pod kontrolą państwa lub ściślej banku centralnego. Mogą one (te instytucje) wywierać istotny wpływ na zachodzące w gospodarce realne procesy.

Współcześnie gospodarkę cechuje także i to, że rozwija się ona wg pewnej względnie stabilnej stopy wzrostu (Y). Wzrost przeciętnego poziomu cen (P) następuje wówczas, gdy ilość pieniądza w obiegu (M) rośnie szybciej niż produkcja (Y)

Zatem jeśli wielkość V i Y mogą być uznane za względnie stałe to przyczyną inflacji staje się zbyt duża i nieadekwatna do potrzeb gospodarki ilość pieniędzy w obiegu. Skoro podaż pieniądza (M) jest pod kontrolą państwa to przyczyną inflacji jest biedna polityka monetarna tegoż państwa a ściślej banku centralnego.

Teoria popytowa - związana z dorobkiem Keynsa

Główna teza to twierdzenie, że inflacja popytowa występuje wówczas gdy łączny globalny popyt w gospodarce przewyższa możliwości jego zaspokojenia w ramach istniejących mocy wytwórczych (globalna podaż). Inflacji takiej można by zapobiec gdyby

Opracowali: Sanszajn i Iza 2006/2007 19