Wykłady z Makroekonomii dr hab., prof. AE Ireny Kociszewskiej
Jak C=0,7 to m = 3,33 Jak C=0,8 to m = 5
Przykład ten pozwala zauważyć, że im mniejsza krańcowa skłonność do konsumpcji tym wartość mnożnika będzie niższa i odwrotnie
Z analizy mnożnika wynikają następujące wnioski:
1) skutki działania mnożnika są rozłożone w czasie i tylko około połowa wpływu jego ostatecznego oddziaływania daje się zauważyć w ciągu pierwszych 6 miesięcy
2) efekty mnożnikowe nie występująjeśli cały wzrost dochodu zostanie zaoszczędzony
3) jednorazowy wydatek inwestycyjny spowoduje tylko okresowe zwiększenie dochodu narodowego, następne impulsy są coraz mniejsze stąd jeśli dochód ma się zwiększyć to należy stale podnosić poziom inwestycji
4) obliczanie mnożnika ma sens wyłącznie w warunkach stałej skłonności do konsumpcji oraz zastrzeżeniu że proces mnożnikowy zachodzi w warunkach niewykorzystania mocy produkcyjnych
Zasada akceleracji
Keyns w swoim modelu mnożnika ogranicza analizę skutków inwestycji do ich efektu dochodowego. Model ten pokazuje że wydatki inwestycyjne podnoszą popyt globalny nie tylko bezpośrednio ale zwiększając dochody, pobudzają one pośrednio popyt konsumpcyjny. Teoria ta pomija wpływ zmian popytu i produkcji na rozmiary wydatków inwestycyjnych. W warunkach gdy rezerwy produkcyjne siły roboczej są bliskie pełnego wykorzystania mnożnik nie działa
Zasada akceleracji pokazuje, że nawet nieznaczne zmiany rozmiarów popytu konsumpcyjnego prowadzą do istotnych zmian w rozmiarach inwestycji czyli do więcej niż proporcjonalnego wzrostu produkcji dóbr inwestycyjnych w porównaniu ze wzrostem popytu na dobra konsumpcyjne.
W razie niepełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych wzrost inwestycji autonomicznych uruchamia mechanizm mnożnika. Zwiększa się produkcja do której wykorzystywane są wolne moce i nagromadzone zapasy.
Od chwili osiągnięcia pełnego wykorzystania istniejących mocy wytwórczych dalszy wzrost produkcji jest możliwy tylko poprzez powiększanie istniejącego aparatu wytwórczego. Konieczne zatem stają się inwestycje w środki produkcji. Zaczyna więc działać zasada akceleracji powodująca zwielokrotnienie popytu na dobra inwestycyjne Zasadę tą ilustruje następujący przykład:
Załóżmy że mamy do czynienia z fabryką samochodów produkującą rocznie 500 tys sztuk samochodów przy użyciu 1000 obrabiarek. Okres amortyzacyjny tych maszyn wynosi 10 lat. Wówczas co roku w celu utrzymania dotychczasowej produkcji trzeba będzie odtworzyć 100 nowych maszyn.
Zmiana popytu |
Sprzedaż w tys sztuk |
Liczba maszyn |
Inwestycje |
Zmiana popytu inwestycyjnego | |
NETTO |
BRUTTO | ||||
500 |
1000 |
0 |
100 | ||
10% |
550 |
1100 |
100 |
200 |
Wzrost 100% |
-20% |
440 |
880 |
-220 |
0 |
Spadek 100% |
Opracowali: Sanszajn i Iza 2006/2007 8