1109810281

Wykłady z Makroekonomii dr hab., prof. AE Ireny Kociszewskiej

Wykład 2

Teoria klasyczna - podstawowe założenia

Nurt liberalny w ekonomii zapoczątkowali twórcy teorii klasycznej - Adam Smith w 1776r. Opublikował on pracę „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”, z której przedstawił swojej teorii ekonomicznej. Praca ta zawierała doktrynę, która miała praktyczne znaczenie dla polityków gospodarczych i przedsiębiorstw, ponieważ autor wskazywał jak narody i przedsiębiorstwa uczynić bogatymi. Za bogactwo uważał nie pieniądze, lecz roczny produkt z ziemi i pracy. Uznając pracę za główne bogactwo stwierdzał, że jej rozmiary zależą od liczby zatrudnionych i od wzrostu wydajności pracy. Dużą rolę, zdaniem Smitha, w rozwoju gospodarczym odgrywa wielkość rynku. Rynek bowiem zwiększa naturalną skłonność człowieka do wymiany. Smith akcentował potrzebę istnienia pieniądza w gospodarce, ale tylko jako narzędzie wymiany.

U podstaw teorii Smitha leży teoria czynników wytwórczych, którymi są:

a)    Praca

b)    Kapitał

c)    Ziemia

Ich właściciele otrzymują odpowiednie udziały wartości dodanej w postaci:

a)    płacy roboczej

b)    zysku

c)    renty gruntowej

Smith dużo miejsca poświęcił mechanizmowi funkcjonowania gospodarki i działaniu praw nim rządzących. Jest twórcą najsłynniejszej przenośni „niewidzialna ręka rynku”. Punktem wyjścia teorii praw była koncepcja „homo economicus”, czyli człowieka ekonomicznego, który w swoim postępowaniu jest egoistą i dąży do maksymalizacji korzyści ekonomicznych. Egoistyczne działanie silnych jednostek zapewniają pełną realizację dążeń całego społeczeństwa. Działania te wyzwalają konkurencję, która powoduje, że wytwarzane są dobra w ilości i w asortymencie takim, które społeczeństwo jest gotowa zaakceptować. Działanie tych praw „niewidzialna ręka rynku” uruchamia samoregulujące mechanizmy zapewniające sprawne funkcjonowanie gospodarki bez ingerencji państwa.

Fakt, że rynek jest samoregulującym się mechanizmem stanowi koronny argument na rzecz liberalnego kapitalizmu i że tylko w warunkach wolnej konkurencji rynkowej społeczeństwo uzyskuje możliwość harmonijnego oraz pełnego rozwoju.

Dorobek ekonomiczny Smitha udoskonalili i rozszerzyli Sail, Ricardo, Mahlthus.

Sail sformułował prawo rynku głoszące, że produkcja towarów przynosi efektywny realizowany w wydatkach globalny popyt tej skali iż cała podaż znajduje nabywców. Nie może zatem istnieć nadprodukcja towarów.

T - towar P - pieniądz

T-T’ T-P T-P’

Niewypłacalność jednej tylko osoby powoduje niemożność rozliczenia wielu...

Prawo rynku zostało obalone przez Keynsa, który uważał że w rozwiniętej gospodarce może występować niedobór popytu, co jest przyczyną kryzysu, a stymulowanie powiększenia

Opracowali: Sanszajn i Iza 2006/2007 3