Wykłady z Makroekonomii dr hab., prof. AE Ireny Kociszewskiej
FUNKCJE POLITYKI BUDŻETOWEJ
Budżet określa się jako pewien zespół rachunków przedstawiających na okres 1 roku kalendarzowego wszelkie stałe wpływy i obciążenia państwa. Jest on więc zespołem narzędzi i środków służących do realizacji określonych zadań społeczno gospodarczych państwa. Wyróżniamy następujące funkcje podatków:
a) alokacyjna
b) stabilizacyjna
c) redystrybucyjna (wtórny podział)
FUNKCJA ALOKACYJNA - treścią alokacyjnych zadań polityki budżetowej jest kształtowanie podziału czynników wytwórczych między sektor prywatny a publiczny, a następnie dalsza ich alokacja wewnątrz tych sektorów. W ramach sektora publicznego proces alokacji następuje przez bezpośrednie określenie wielkości środków przeznaczonych na konkretne zadania, co w konsekwencji przesądza o zakresie i formie wytwarzania poszczególnych rodzajów usług publicznych. Natomiast w ramach sektora prywatnego proces alokacji budżetowej dokonuje się pośrednio przez skorygowanie cen dóbr i usług czynników produkcji za pomocą dotacji i subsydiów. Wypełniając tę funkcję podatki zmieniają strukturę wytwarzanego PKB
FUNKCJA REDYSTRYBUCYJNA - polega na świadomym oddziaływaniu przez państwo na ostateczny podział dochodów indywidualnych. Odbywa się to na 3 płaszczyznach:
1 płaszczyzna - bezpośrednia redystrybucja dochodów pieniężnych za pomocą systemu podatków i pieniężnych transferów socjalnych obejmujących różne świadczenia społeczne będące przedmiotem zainteresowania polityki społecznej
2 płaszczyzna - bezpłatne zaspokojenie niektórych potrzeb ( np. ochrona zbrojna, oświata kultura)
3 płaszczyzna - oddziaływanie na warunki w jakich kształtuje się pierwotna dystrybucja i są to wydatki na: szkolenia zawodowe, kształcenie itp.
....... funkcji redystrybuacyjnej podatki tworzą nowy układ podziału dochodów pieniężnych
społeczeństwa.
FUNKCJA STABILIZACYJNA - polega na wykorzystywaniu dochodów i wydatków budżetowych do osiągnięcia makroekonomicznych celów gospodarczych, tj. wysokiego, zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz stabilności bilansu płatniczego.
Funkcja stabilizacyjna podatków sprowadza je do roli automatycznych stabilizatorów koniunktury gospodarczej.
INFLACJA
Inflacja definiowana jest zwykle jako proces wzrostu ogólnego poziomu cen, obejmujący cały kraj w określonym czasie wynikający z czynników zewnętrznych. W określonym czasie wzrost ten mierzony jest za pomocą zmian w przeciętnym poziomie cen określonego zestawu tzw. Koszyka dóbr i usług. Do podstawowych mierników inflacji zalicza się indeks CPI (Consument Price Index) bądź PPI (Product Price Index) oraz deflator produktu społecznego oznaczany jako PS.
Pierwszy z tych mierników odnosi się do cen towarów wchodzących w skład koszyka dóbr konsumpcyjnych, w drugim zaś bierze się pod uwagę zmiany w poziomie cen zbytu produktów finalnych o charakterze produkcyjnym
Opracowali: Sanszajn i Iza 2006/2007 18