Wykłady z Makroekonomii dr hab., prof. AE Ireny Kociszewskiej
Przez politykę monetarną należy rozumieć sposób w jaki BC reguluje podaż pieniądza gotówkowego i kredytowego w gospodarce. Zasadniczym problemem w kształtowaniu pieniądza jest określenie rozmiarów emisji pieniądza gotówkowego i zasad kreacji pieniądza kredytowego. Określenie niezbędnych rozmiarów emisji pieniądza jest zadaniem trudnym gdyż każdy eksperyment strategiczny może spowodować deregulację sfery realnej gospodarki.
Pomiędzy rozmiarami pieniądza kredytowego i gotówkowego istnieje ścisła korelacja. Wyraża ją mnożnik kreacji pieniądza. Obrazuje on wielkość zmiany ilości pieniądza wywołanej zmianą bazy monetarnej o jednostkę. Baza monetarna to inaczej zasób pieniądza wielkiej mocy jest to łączna ilość banków i bilonów znajdujących się w obiegu poza bankowym oraz ilość pieniądza będąca w posiadaniu systemu bankowego.
Begg: Jeżeli przez podaż pieniądza rozumiemy M to jest to suma gotówki w obiegu oraz wkładów na żądanie w bankach a bazę monetarną określimy H to podaż pieniądza wyrażać będzie zależność:
M=H* mnożnik kreacji pieniądza (n)p=M/H
Mnożnik kreacji pieniądza wskazuje o ile punktów wzrośnie podaż pieniądza gdy baza monetarna wzrośnie o jednostkę.
Mnożnik to iloraz M do H i jest większy od 1.
Wkłady na żądanie są wielokrotnością rezerw gotówkowych banków. Jest tym większy im: -niższa jest planowana suma rezerw gotówkowych banków
-niższy jest zamierzony stosunek gotówki w obiegu do wkładów na żądanie sektora prywatnego
Baza monetarna jest pieniądzem duże mocy bo jej część zostaje zwielokrotniona w efekcie kreacji przez system bankowy nowych wkładów na żądanie które są największym składnikiem podaży pieniądza.
RYSUNEK!!!
BC może wpływać na stopę rezerw gotówkowych a tym, samym na wielkość mnożnika:
-poprzez wprowadzenie stopy rezerw obowiązkowych dla banków komercyjnych -przez ustalenie odpowiedniej stopy dyskontowej- stopa oprocentowania kredytów udzielanych przez bank centralny bankom komercyjnym. Stopa zostaje ustalona na takim poziomie który skłania banki do zachowania w swojej działalności marginesu bezpieczeństwa i utrzymywania dodatkowych rezerw gotówkowych które pozwalają zminimalizować ryzyko związane z koniecznością zaciągania pożyczek w BC. BC jest w zasadzie w stanie kontrolować rozmiary podaży pieniądza.
Należy odróżnić podaż pieniądza w znaczeniu nominalnym(M) od podaży w znaczeniu realnym(alfa©)
Realna podaż pieniądza alfa=M/P.
BC kontroluje nominalną podaż pieniądza. Jeżeli przyjmiemy założenie że ceny dóbr są stałe to uznamy że BC kontroluje też realną podaż. Gdy uchylimy to założenie to zmiany ilości
Opracowali: Sanszajn i Iza 2006/2007 15