Zadania z rozda. 1
I. Podaj przykład sytuacji, w której dym służyłby jako znak czegoś.
W dawnych czasach jako znak ostrzegawczy dla wioski zapalało się ogniska na wzgórzach, ludzie widząc dym wiedzieli o zbliżającym się niebezpieczeństwie.
2. Podaj przykład znaku: takiego, którego reguły znaczeniowe ustalone są
w zasięgu międzynarodowym; samochody uprzywilejowane wysyłają sygnały świetlne (koguty) i dźwiękowe (syrena) oznaczające, ze takiemu samochodowi należy ustąpić pierwszeństwa. Biała flaga
takiego, którego reguły znaczeniowe przyjęte są
tylko w społeczeństwie polskim; Trzymanie kduków w Polsce polega na schowaniu kciuka w dłoni.
oraz takiego, którego reguły znaczeniowe ustalone są tylko w małej grupie, do której Ty należysz. Ruch po kole
palcem wskazującym skierowanym w górę oznacza że wychodzimy skądś.
3. Przy mało uczęszczanej szosie ścinano spróchniałe drzewa i na ten czas umieszczono barierę z napisem „Objazd” oraz strzałkę kierującą na równoległą dróg? polną. W czasie ścinania drzew nikt jednak nie nadjechał szosą, a barierę niezwłocznie potem usunięto. Czy ta bariera z napisem i strzałką była znakiem w tej sytuacji? TAK
4. Czy leżące w magazynie zarządu drogowego blaszane żółte trójkąty z czerwoną obwódką są znakami drogowymi? Nie. Znakami drogowymi będą w momencie umieszczenia ich na drodze,
5. Czy podniesienie przez jakąś osobę ręki do góry jest znakiem:
a) w chwili, gdy ten ktoś wkłada sweter, NIE osoba ta nie zamierzała nic przekazać
b) gdy odbywa się jawne głosowanie, TAK osoba oddała swój głos
c) gdy ktoś wykonuje poranne ćwiczenia gimnastyczne w swym pokoju, NIE, osoba wykonywała ćwiczenia
d) gdy zapowiedziano dyskusję. TAK, osoba chciała coś powiedzieć Uzasadnij każdą odpowiedź.
6. Czy ściśle wyraził się ktoś, kto powiedział, że gorączkajest znakiem choroby? Nie , gorączka jest Oznaką choroby, nie ma ściśle określonej reguły każącej wiązać gorączkę z chorobą.
7. Wskaż wśród następujących wyrazów te, które należą do Twojego słownika:
„dysza”- czynny
„sabotaż”- czynny „karczoch”- czynny „kierdel”- bierny „laser”- czynny „tracz”- czynny „użątekf’- bierny
Które z tych wyrazów są przez Ciebie aktywnie używane (słownik czynny), a które tylko rozumiesz, ale ich nie używasz (słownik bierny)?
8. Jak można rozumieć zwroty:
„On ma węża w kieszeni”- ktoś jest skąpy,
„On za kołnierz nie wylewa”- ktoś lubi wypić alkohol,
„Koledzy dali mu bobu"- koledzy dali mu do myślenia,
Są to idiomaty czyli wyrażenia złożone które mają swoiste znaczenia odmienne niż te które wyznaczało by zwykłe znaczenie wyrazów składowych.
9. Orientując się według końcówek słów użytych w dziecięcym języku spróbuj ustalić budowę składniową zdania: „Livo-głoka kuzdra komęła bokra u komuje bokrzątko”.
10. Poznań otrzymał wozy tramwajowe z Amsterdamu. Na szybach nad wygodnym miejscem przy wejściu były napisy: „Wilt u zitten? Ik kan staan!”. Jakie przypisujesz tym napisom znaczenie? Jak wpadłeś na ten pomysł i jakie elementy były podstawą tego przypuszczenia? Siedzenie uprzywilejowane. Zwyczajowo takie miejsce znajduje się przy wejśdu.
II. Napisz zdanie składające się z co najmniej pięciu wyrazów i określ kategorię syntaktyczną wyrazów składowych. Dobry kierowca dokładnie przestrzega przepisów.
Dobry - funktor funktorotwórczy od jednego argumentu nazwowego z/n Kierowca - argument nazwowy n
Dokładnie - funktor funktorotwórczy od argumentu funktorowego z/n Przestrzega - funktor zdaniotwórczy od jednego argumentu nazwowego z/n Przepisów - argument nazwowy n
12. Określ kategorię syntaktyczną wyrazów:
a) „śpi” - funktor zdaniotwórczy od jednego argumentu nazwowego - z/n
b) „otwiera” - funktor zdaniotwórczy od dwóch argumentów nazwowych - z/nn
c) „chociaż” - funktor z zdaniotwórczy od dwóch argumentów zdaniowych - z/zz
d) „poniżej” - funktor nazwotwórczy od dwóch argumentów nazwowych n/nn
e) „głośno” - funktor funktorotwórczy od argumentu funktorowego z/n