MAKROEKONOMIA Dr Lidia Gabryś
Newa sfera w ekonomii (oprócz mikro- i makro-) ekonomia GLOBALNA - szersze spojrzenie niż makro.
Makroekonomia - gospodarka jako całość - GOSPODARKA RYNKOWA
Teorie ekonomiczne nie odnoszą się do rodzaju gospodarki na świecie. Są różne systemy rynkowe.
Teoria - zbiór sądów.
Początek makroekonomii:
XIX wiek, a tak na dobrą sprawę od czasów „Wielkiego Kryzysu”, a jej „twórcą” jest J.M.Keynes. W roku 1936 w Londynie wydaje on swoje dzieło.
W makroekonomii jest wiele niezgodności pomiędzy ekonomistami.
Rynek czy państwo w roli głównej? (na tej płaszczyźnie różnice pomiędzy ekonomistami). Cała makroekonomia zależy od wszystkich podmiotów mikro: przedsiębiorstw, gospodarstw domowych, banków itp. i nad wszystkim jest państwo.
Gospodarka będzie funkcjonować dobrze (z punktu widzenia makro), jeżeli podmioty gospodarcze będą „wywiązywać” się ze swojej misji - wszystkie. A rola państwa sprowadza się do „dobrego kierowania”.
Państwo - instytucja która chce jak najwięcej decydować (i uszczęśliwiać) za podmioty.
Wielkości makroekonomiczne to agregaty.
S - oszczędności I-inwestycje C - konsumpcja G-państwo Z -zatrudnienie B - bezrobocie
Agregaty powstają poprzez zsumowanie wielkości ekonomicznych (mikro). Inne agregaty za pomocą wskaźników (stopa inflacji, stopa bezrobocia itp.)
- zasób - dotyczy danego momentu czasu (w roczniku statystycznym, „na dzień xxx”)
- strumień - w przedziale czasu (np. między 01.01, a 31.03), trzeba (można) przy omawianiu (interpretowaniu) powiedzieć = wzrosło/spadło, a nie, że wyniosło.
- ratio - stosunek 2 strumieni np. strumień pieniędzy i strumień dóbr w gospodarce.
Agregaty (spora część) jest liczona iest w cenach bieżących na rynku.
[PKB -wartość produkcji przeznaczonej do sprzedaży (wjakichś jed.) - luźna def.]
Taki agregat jest bardzo zniekształcony (o bogactwie narodów decyduje to co wytworzone - A.Smith).
Żeby te agregaty porównać, przelicza się je przy cenach z okresu bazowego - roku pierwszego.
Agregaty liczone w cenach rynkowych są obarczone inflacją, wtedy taki agregat, nie pokazuje rzeczywistej wartości.
Przelicza się ie dwukrotnie:
1. W cenach bieżących - takie jakie były faktycznie w danym okresie na rynku
2. W cenach bazowych czyli stałych
Taki agregat, który jest obliczony w cenach bieżących (rynkowych) to agregat nominalny. W cenach bazowych nazywany realnym (obnażony z inflacji). Im wyższy nominalny od realnego (różnica) tym większa inflacja. Mając te 2 agregaty można zmierzyć inflację (bez stopy inflacji) - tak buduje się deflatory.
Deflowanie - czyszczenie - „odarcie” z inflacji.
Deflator PKB (nominalny PKB / realny PKB). To co wyjdzie ponad 100% to wpływ inflacji a nie wzrostu PKB. Zdania w teorii ekonomii:
pozytywne - diagnoza - bezrobocie 20% (stwierdzenie faktu)
normatywne - ocena - musi być zawarły w nim sąd wartościujący (można pośrednio). Kto? Co? Jak? powinien zmienić, np. przy bezrobociu 20% wzrost gospodarczy będzie bardzo trwały i trzeba zwiększać.... deskryptywne - sądy deskryptywne - nie należy stosować zdań uogólniających
1