MAPA - rysunek pow. Ziemi w odpowiedniej skali, w rzucie poziomym uwzględniający krzywiznę Ziemi.
PLAN - rysunek pow. Ziemi, w odpowiedniej skali, w rzucie poziomym, nie uwzględniający krzywizny Ziemi.
MAPA GEOLOGICZNA - rysunek pow. Ziemi pokazujący pewne stosunki lub fakty geologiczne, w skali, w rzucie poziomym, uwzględniający krzywiznę Ziemi.
PODZIAŁ: 1. Z uwagi na treść geologiczną: a} mapa geologiczna podstawowa (wiek skał,rodz.skał) b) m.g. inżynierska (rodź.wiek sk. Parametry fiz.-chem., procesy geologiczne) c) mapa hydrogeologiczna (rodz.wiek sk, ilość i jakość wód podziemnych Ą m. surowcowa (rodz.wiek sk., charakterystyka surowców) 2. Z uwagi na skale: a} m. oeólne <1:1000000 b) m. przeglądowe 1:500000-1:200000 c) m. szczegółowe 1:100000-1:10000 d) plany geologiczne >1:10000
NISZCZĄCA DZIAŁALNOŚĆ WIATRUl
1. proces deflacii-wywiewanie produktów wietrzenia i ich przenoszenie. 2. Proces koirazii-niszczenie skały przez uderzenie niesionymi ziarnkami piasku.
TWÓRCZA DZIAŁ. WIATRU 1. Wydma: a) paraboliczna b) barchan 2. Less (osad pylasto-
gIiniasty),Duża porowatość-osiadanie zapadowe._
RZEKI .Masa i prędkość rzeki tworzy energię pozwalającą wykonać pracę. Praca geologiczna rzeki polega na: a) erodowaniu (niszcząca praca rzeki b) transportowaniu c) osadzaniu transportowanego materiału.
NISZCZĄCA DZIAŁALNOŚĆ RZEK Erodowanie - niszcząca praca rz. Niesiony materiał jest narzędziem erozji rz. Materiał przenoszony przez rz : ^ w stanie roztworu - rozpuszczaniu b) w stanie zawieszenia suspensia c) wleczony lub toczeniu po dnie - trakcia.
OBCIĄZENIE/ŁADUNEK RZ. - Całkowita ilość materiału niesiona przez rz. tymi sposobami. To obciążenie/ładunek rz. określa zdolność transportową rz. czyli NOŚNOŚĆ. Ładunek rzeki wleczony po dnie powoduje rozluźnienie i oderwanie poszczególnych fragmentów tego dna, => ścierania dna rz. (EROZJA DENNA) oraz brzegów (EROZJA BOCZNA). Tempo erozji dennej zależy od ilości, prędkości, jakości okruchów niesionych oraz od twardości podłoża. W konsekwencji rzeka obniża dno swojej doliny. Najniższy poziom jaki rzeka może osiągnąć to poziom będący przedłużeniem akwenu do którego wpada rz. - tzw. POZIOM PODSTA-WOWY LUB PODSTAWA EROZYJNA. Wyróżniamy STADIA EROZYJNE RZ. 1. st. Młodociane (przewaga erozji dennej) 2. st. dojrzałe (przewaga erozji bocznej).
Można wyróżnić trzy odcinki rz.: 1. eómv (duży spadek, przewaga erozji dennej) 2. środkowy (przewaga er. bocznej) 3. dolny (przewaga er. bocznej, mały spadek)
WODY NA ZIEMI
1 .Atmosweryczne - w postaci gazowej,kroplisto-
-ciekłej(mgła,chmura),stałej(grad,szron). Są przedmiotem badaań meteorologii.
2. Powierzchni owe - bezpośrednio na skorupie ziemskiej. Stanowią hydrosferę(rzeki,morza)
-fazę stałą(śmeg i lód) - bada kriologia -morza i oceany - oceanologia
-jeziora - limnologia -rzeki - patomologia
-lodowce i lądolody - glacjologia
3. WODY PODZIEMNE
występują pod powierzchnią ziemi,wypełniają poryszczeliny w skałach. Są przedmiotem badań hydrogeologii
Skały,w kt. występuje woda podziemna mają wpływ na jej skład chemiczny,właściwości fiz.
(woda płynąc przaz skałę rozpuszcza zawarte w niej minerały)
_Krążenie wody w przyrodzie
Motorem,kt. wprawia w ruch system hydrologiczny jest energia słoneczna.
Woda opadowa może być czasowo zatrzymana