skanuj0010 2

Rysunek niewielkiej części powierzchni ziemi wykonany w dużej skali bez uwzględnienia krzywizny ziemi, a zachowaniem pełnego podobieństwa zarysów przedmiotów terenowych, nazywano dawniej w literaturze, a obecnie już tylko potocznie — planem. Skala planów we wszystkich jego częściach jest wielkością stałą.

Znaczenie mapy.

Mapa jest jednym z najwygodniejszych źródeł badania powierzchni ziemi, ponieważ umożliwia jednoczesny przegląd przestrzennego rozmieszczenia przedmiotów i zjawisk dowolnego wycinka jej obszaru. Stanowi ona podstawę wszelkiego rodzaju planowania organizacji i przedstawiania wyników gospodarki narodowej (rolnej, leśnej, górniczej, przemysłowej, komunikacyjnej, budowlanej), a także do badań naukowych, oraz działalności społecznej i kulturalnej. Bardzo duże znaczenie posiada mapa dla wojska jako źródło poznania i oceny terenu, orientowania się w nim, jak również jako podstawa planowania i organizacji działań bojowych na lądzie, morzu i w powietrzu, a zwłaszcza współdziałania wojsk w walce.

Charakterystyczne cechy mapy

Ogólnie biorąc odtwarzaniu powierzchni ziemi na płaszczyźnie występują 3 zasadnicze trudności, które spowodowane są przez:

• kulisty kształt ziemi ® nierówności jej powierzchni

o konieczność uogólnienia (generacji obrazu powierzchni ziemi wywołana przez jego ogromne zmniejszenie w stosunku do rzeczywistości W odróżnieniu do innych obrazów powierzclini ziemi (fotografia, szkice) mapę cechują:

1.    matematyczna podstawa konstrukcji

2.    znaki umowne

3.    dobór i uogólnienie (generalizacja) przedstawionych przedmiotów zgodnie z jej przeznaczeniem

Matematyczna podstawa konstrukcji zapewnia mapie jedną z jej najważniejszych cech, jaką jest kartomeiryczność, która nadaje obrazowi właściwości pomiarowe a mapie zapewnia charakter dokumentu technicznego. Zadaniem matematycznej konstrukcji mapy jest rozwiązanie największej trudności w przedstawieniu powierzchni ziemi, jaką stanowi jej kulistość. Powierzchni ziemi jest faktycznie powierzchnią tzw. geoidy tj. takiej powierzchni, która jest prostopadła w każdym swoim punkcie do kierunku siły ciężkości. Powierzchnia ta nie jest powierzchnią matematyczną. Najdokładniejszym przybliżeniem powierzchni geoidy (ziemi) jest elipsoida obrotowa, tj. taka bryła, która powstaje przez obrót elipsy wokół małej osi. Dlatego też przy opracowywaniu map topograficznych, jako kształt ziemi przyjmuje się elipsoidę ziemską. Proces przejścia z powierzchni (elipsoidy, kuli) na płaszczyznę z zastosowaniem metod matematycznych nazywa się odwzorowaniem kartograficznym.

7