3582323424

PRZEDMIOT BADAŃ HISTORII MYŚLI EKONOMICZNEJ

Historia myśli ekonomicznej wyjaśnia powstawanie i rozwój teorii, koncepcji, poglądów dotyczących życia gospodarczego na przestrzeni całych dziejów ludzkości tzn. od czasów antycznych przez średniowiecze po czasy nowożytne. Te teorie ujmowane są na tle historycznie ukształtowanych stosunków gospodarczych i społecznych. Ponadto krytycznie ocenia stosowane metody badań oraz stara się ustalić rolę poszczególnych teorii dla rozwoju rozumowania ekonomicznego. Historia myśli ekonomicznej jest historią ekonomii politycznej, która stała się nauką (dyscypliną) samodzielną dopiero w XVIII w. gdy ukazały się dzieła A. Smitha i D. Ricardo ale dzięki temu, że już wcześniej przez całe wieki prowadzono rozważania na tematy ekonomiczne. Ponadto historia myśli ekonomicznej wyjaśnia rozwój innych dyscyplin ekonomicznych, które albo wyodrębniły się z ekonomii jako nauki szczegółowe (ekonomiki branżowe) albo wyrosły obok ekonomii ale w powiązaniu z nią (ekonometria, cybernetyka ekonomiczna, ekonomia matematyczna). Historia myśli ekonomicznej interesuje się nie tylko akademicką myślą ekonomiczną ale i innymi przejawami rozważań ekonomicznych, takimi jak: publicystyka ekonomiczna, programy partii politycznych oraz efektywna polityka państwa.

W starożytności i średniowieczu myśl ekonomiczna nie miała charakteru samodzielnego lecz charakter marginesowy, rozwijano ją na marginesie rozważań filozoficznych, prawnych, etycznych, politycznych. Ówczesnych pisarzy interesował przede wszystkim stosunek jednostki do państwa lub kościoła, które uznawano za instytucje rządzące życiem całego społeczeństwa a tym samym życiem gospodarczym. Ponadto tradycyjny, stagnacyjny charakter stosunków gospodarczych nie zmuszał (nie motywował) do prowadzenia pogłębionych badań nad życiem gospodarczym- Dopiero szeroki rozwój gospodarki towarowo - pieniężnej, rozwój kapitalizmu w XVI i XVII w. zwłaszcza w Anglii, Francji i Niderlandach i związane z tym bogactwo zjawisk ekonomicznych spowodowało wzrost zainteresowania problematyką ekonomiczną. Na przełomie XV i XVI w. rozwinął się pierwszy samodzielny kierunek myśli ekonomicznej - merkantylizm, wówczas myśl ekonomiczna wyodrębniła się ze wspólnego pnia nauk.

Merkantylizm nie tworzy jeszcze teorii ekonomicznej, ma głównie praktyczny (utylitarny) charakter, zasługą merkantylistów jest to iż wyzwolili rozważania ekonomiczne z otoczki religijnej. W połowie XVIII w. ukształtował się fizjokratyzm - pierwsza szkoła ekonomii politycznej, jej przedstawiciele jako pierwsi dostrzegli istnienie obiektywnych praw ekonomicznych. W XVIII w. w Anglii powstaje szkoła klasyczna, której przedstawiciele tworzą naukę ekonomii.

Problemy ekonomiczne ujmujemy na tle epoki społeczno - gospodarczej, co umożliwia zrozumienie genezy (przyczyny) powstania danej teorii, funkcję którą miała do spełnienia. Takie ujęcie pozwala zrozumieć logikę rozumowania danego kierunku. Wkażdej epoce powstają problemy ekonomiczne które są różnie interpretowane przez przedstawicieli poszczególnych klas czy grup społecznych ponieważ przynoszą różne skutki materialne dla tych klas. Dlatego Historia myśli ekonomicznej stara się ustalić, która ocena danego zjawiska jest prawidłowa, która posiada obiektywny walor poznawczy. Historia myśli ekonomicznej w swoich badaniach posługuje się zarówno metodą indukcji (badania empiryczne, od szczegółu do ogółu) jak i dedukcji (od ogółu do szczegółu, rozważania a priori w oparciu o przyjęte hipotezy metodologiczne).

ETYMOLOGIA NAZWY EKONOMI APOLITYCZNA

1