3582324976

Wykładnia prawa Uwagi wstępne

—    WYKŁADNIA to swoisty proces myślowy polegający na ustalaniu właściwego znaczenia tekstów prawnych, stanowiących podstawę do zrekonstruowania poszukiwanej normy prawnej;

*    dokonuje sąd jedynie w zakresie koniecznym do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy —* wykładnia sądowa należy do tzw. wykładni operacyjnej (praktycznej) podporządkowanej bezpośrednio funkcji stosowania prawa;

—    rozpowszechniony pogląd — dam nem suntinterpretanda ^ argumenty przeciwne:

*    wg współczesnej semiotyki wykładania zawsze jest konieczna, aby można było przypisać jakikolwiek sens zespołowi kresek na papierze;

*    w/w pogląd niedopuszczalny ze względu na subiektywizację procesu wykładni, która jest niezgodna z zasadą praworządności —> od sędziego zależałoby czy treść przepisu budzi wątpliwości czy nie;

*    bezzasadne monopolizowanie werbalnej (językowej) dyrektywy wykładni;

—► dlatego słuszniejszy jest pogląd interpretatio cessat in Claris —> na tą paremię powołał się SN w 1998 r.;

—    dyrektywy wykładni powinny być jednolite i przestrzegane przez wszystkie organy powołane do interpretacji prawa, ale ich treść nie jest ustalana normatywnie, ale w doktrynie —> powszechnie akceptowany model wykładni zakłada występowanie dyrektyw wykładni: językowych, systemowych i funkcjonalnych;

Dyrektywy językowe (wykładnia językowa)

—    odwoływanie się do reguł znaczeniowych i składniowych powszechnego języka etnicznego (polskiego), przy uwzględnieniu swoistych reguł języka prawniczego oraz ustanowionych przepisami prawnymi (nadają specyficzne znaczenie, precyzują ich treść);

—    założenie, że prawodawca właściwie posługuje się językiem, w którym wysławia normy prawne —» założenie, że każde słowo użyte w tekście jest potrzebne i nie może być pominięte w toku wykładni —> założenie, że tym samym słowom należy przypisywać to samo znaczenie —* postulat uwzględniania nie tylko tzw. przepisu bazowego (zrębowego) ale i innych postanowień aktu prawnego (nakaz semiotyki rozpatrywanie przepisu na tle całego tekstu);

—    sędzia może opierać się nie tylko na własnej wiedzy, ale również korzystać z pomocy słownikowi biegłych (tak orz. SN z 1998 r.);

—    wykładania ta wspierana przez paralingwistyczne środki wyrazu, min.: organizacja przestrzenna tekstu (wyodrębnienie tytułów, nagłówków, podział na artykuły, paragrafy, punkty etc.), ale same napisy umieszczone jako tytuły pewnych części tekstu prawnego nie stanowią dostatecznej podstawy do konstruowania norm prawnych;

Dyrektywy systemowe

—    oparte na założeniu, że poszczególne normy stanowią składnik spójnego systemu prawnego, więc nie dopuszcza się istnienia norm wzajemnie sprzecznych —> w związku z tym mm.:

*    lex superior derogat legi inferioń\

*    lex specialis derogat legi gen era h)

*    exceptiones nem sunt extendendae,