2. Człowiek w filozofii Odrodzenia:
Filozofia zaczęła skupiać się na człowieku zamiast na Bogu. Rozwinął się nurt zwany humanizmem. Humanistami nazywano uczonych, którzy studiowali człowieka i jego wytwory, którzy sprawy człowieka mieli za najdonioślejsze i na cały świat patrzyli z punktu widzenia człowieka. Humanizm - (łac. humanitas 'człowieczeństwo', ludzkość’), prąd umysłowy renesansu, poprzedził jakby całą epokę, był jej zwiastunem, 'świtem' - jak zwykło się mówić. Waga tego pierwszego objawienia polegała przede wszystkim na uzmysłowieniu sobie wartości własnej, jedynej, ludzkiej osobowości (humanus "ludzki"). Hasłem humanistów było hasło Terencjusza "człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" (Homo sum et nihil humani a me alienumesseputo). Stawiało ono nieograniczone możliwości poszukiwaniom wszechstronnej wiedzy o człowieku.
Manetti - podkreślenie postulatu godności i wolności, wolność wymusza imperatyw doskonalenia siebie i świata, zmienne koleje losu należy znosić z godnością, Proteusz: symbol człowieczeństwa, autonomii ludzkiej, człowiek, który potrafi godnie zyć
Pico della Mirandola włoski filozof, uczony, pisarz, wybitny przedstawiciel włoskiego Odrodzenia. Głosił humanistyczną koncepcję człowieka jako mikrokosmosu, istoty wolnej, wyposażonej w siłę twórczą i możność kształtowania własnego losu. Jego najbardziej znanym dziełem jest mowa De hominisdignitate (O godności człowieka), która została uznana za manifest humanizmu. Przypisuje się mu stworzenie pojęcia "osobowości", a także stwierdzenie, że nauka może uznać za prawdziwe tylko to, co można sprawdzić i zademonstrować. Autor pojęcia homo faber( człowiek zręczny, majster"- człowiek wytwórca, twórca, człowiek pracy) i sławnej sentencji każdy jest kowalem swojego losu, która jasno pokazuje, że renesansowego elitarystycznego pojęcia godności człowieka, która promuje rozwój indywidualny, nie należy mylić z naturalistyczną koncepcją Oświecenia, przyznającą jednakową godność każdemu.