- problem rzadkości: zapotrzebowanie > zdolności
- problem alokacji: Co i ile produkować?
Jak i gdzie produkować?
Jak dzielić?
- racjonalność rzeczywista -gdy dobór środków odpowiada prawdziwej, obiektywnie istniejącej
sytuacji (utożsamiana jest z działaniem skutecznym).
- racjonalność metodologiczna - gdy działanie jest racjonalne z punktu widzenia jednostki podejmującej
decyzję, bez względu na to, czy wiedza ta jest całkowicie zgodna z obiektywnym stanem rzeczy.
Koszt alternatywny - wartość utraconej korzyści - ilość innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego.
• gospodarka wolnorynkowa:
- własność prywatna
- wolność wyboru
- interes własny
- mechanizm rynkowy
- ograniczona rola rządu
• gospodarka centralnie kierowana:
- własność publiczna
- planowana produkcja
- planowana dystrybucja
- cele określone przez rząd
• gospodarka mieszana:
- posiada cechy zarówno gospodarki wolnorynkowej jak i centralnie kierowanej Dezyderaty - kryteria oceny systemów:
1) Realny wzrost systemu gospodarczego - tzn. wzrost produkcji, dochodu narodowego, konsumpcji oraz wolumenu mocy produkcyjnych.
2) Postęp techniczny - system powinien zapewniać (stymulować) wprowadzenie nowych wynalazków (nowe produkty, nowe sposoby postępowania i nowe technologie).
3) Przystosowawcze własności systemu - oznaczają one zdolność adaptacyjną systemu do koniecznych zmian produkcji i konsumpcji oraz sposoby funkcjonowania systemu.
4) Selekcyjne właściwości systemu w odniesieniu do nowo pojawiających się organizacji oraz osób zajmujących kierownicze stanowiska w organizacji (chodzi o takie właściwości, jak przedsiębiorczość, zdolności organizacyjne, zdyscyplinowanie itp.).
5) Podział dochodu i zatrudnienia - autor podkreśla tu sprzeczność między bodźcowym, a egalitarnym podziałem oraz konieczność zapewnienia zatrudnienia dla wszystkich chcących pracować.
6) Rozwój kulturalny i społeczny - dotyczy to min. zapewnienia rozwoju nauki, wydłużenia okresu nauczania, poprawy usług służby zdrowia itp.
7) Własność, władza i decyzje - autor podkreśla tu sprzeczności, jakie mogą występować, oraz problem decentralizacji i centralizacji zarządzania gospodarką, sposób wyrażania woli społeczeństwa, zakres wolności itd.