3582326840

Układy współrzędnych stosowane w astronomii sferycznej.

Układ współrzędnych horyzontalnych jest układem współrzędnych astronomicznych, w którym oś główną stanowi lokalny kierunek pionu, a płaszczyzną podstawową jest płaszczyzna horyzontu astronomicznego. Biegunami układu są zenit i nadir, których położenie na sferze niebieskiej ściśle zależy od współrzędnych geograficznych obserwatora oraz szybko zmienia się wraz z upływem czasu, tak więc współrzędne horyzontalne opisują jedynie chwilowe położenie ciała niebieskiego. W układzie tym położenie danego ciała niebieskiego określa się podając dwie współrzędne: azymut astronomiczny i wysokość astronomiczną, zdefiniowane w następujący sposób: Azymut astronomiczny, a - kąt dwuścienny zawarty pomiędzy płaszczyzną lokalnego południka, a płaszczyzną koła wierzchołkowego przechodzącego przez dany obiekt. Azymut zmienia wartość w zakresie od 0° do 360°, zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. W astronomii odmierza się go od punktu południa - S, natomiast w geografii od punktu północy - N. Wysokość astronomiczna, h - kąt płaski zawarty pomiędzy płaszczyzną horyzontu astronomicznego, a kierunkiem na dany obiekt. Inną nazwą tej współrzędnej jest elewacja. Wysokość zmienia się w zakresie (-90°,90°), przy czym ujemne wartości dotyczą obiektów znajdujących się pod horyzontem. Jest zmienny w czasie i przestrzeni.

Układ współrzędnych godzinnych jest to układ współrzędnych astronomicznych, którego kołem podstawowym jest równik niebieski, a punktem początkowym - przecięcie lokalnego południka z tym równikiem. Biegunami układu są północny i południowy biegun niebieski. Koła wielkie przechodzące przez te bieguny nazywa się kołami godzinnymi. Położenie obiektu określa się podając kąt godzinny i deklinację, zdefiniowane w następujący sposób: Kąt godzinny, t - kąt dwuścienny zawarty pomiędzy płaszczyzną lokalnego południka i płaszczyzną koła godzinnego danego obiektu. Kąt godzinny odmierza się w kierunku zgodnym z dziennym ruchem sfery niebieskiej, a przyjmuje on wartości (0h,24h) lub (0°,360°) Deklinacja, 8 - kąt zawarty między równikiem niebieskim a kierunkiem na dany obiekt. Deklinacja zmienia się w zakresie od 90° (biegun północny) przez 0 ⁰ (równik niebieski) do -90° (biegun południowy).

Układ współrzędnych równonocnych (równikowych) jest to układ współrzędnych astronomicznych, którego kołem podstawowym jest równik niebieski (będący rzutem równika ziemskiego na sferę niebieską), a punktem początkowym punkt Barana (oznaczany symbolem y). Biegunami układu są północny i południowy biegun niebieski (będące rzutami biegunów geograficznych na sferę niebieską). Koła wielkie przechodzące przez te bieguny nazywa się kołami godzinnymi. Położenie obiektu określa się podając deklinację i rektascensję, zdefiniowane w następujący sposób: Deklinacja, 8 - łuk koła godzinnego przechodzącego przez rozpatrywane ciało niebieskie, zawarty pomiędzy płaszczyzną równika niebieskiego a promieniem łączącym dane ciało niebieskie ze środkiem sfery niebieskiej. Deklinacja zmienia się w zakresie od 90° (biegun północny) przez 0 ° (równik niebieski) do -90° (biegun południowy). Rektascensja, a - (wznoszenie proste) jest łukiem równika