3582327538

RACHUNEK KOSZTÓW NORMALNYCH

Rachunek kosztów normalnych był pierwszym systemem rachunku kosztów zawierającym oprócz kosztów czynników produkcji także wzorce kosztów. Wzorce kosztów są niczym innym jak przeciętnymi wielkościami kosztów zarejestrowanych w poprzednich okresach. Poprzez odniesienie aktualnych kosztów do takiego wzorca kosztów przeszłych można było ocenić ich zmienność w czasie oraz spróbować przewidzieć jak będą się one kształtować w przyszłych okresach. Dzięki temu rachunek kosztów umożliwia działania ex antę. Dodatkowo analiza przeszłych zmienności wzorców pozwala określić sezonowe wahania oraz wahania związane ze zmianami gospodarczymi, recesją, itp.

W systemie tym koszty normalne podmiotów dla okresów przyszłych ustalane są jako iloczyn przewidywanej ilości produkcji wyrobów i stawki kosztów normalnych opartych na wzorcach. Gdy minie okres dla którego zostały ustalone koszty normalne można porównać je z kosztami rzeczywistymi (rzeczywiście poniesionymi na zakup surowców). Przez porównanie rzeczywistych kosztów wytworzenia wyrobów z okresu sprawozdawczego ze stawką kosztów normalnych uzyskuje się informacje o odchyleniach w przekroju nośników kosztów. Stawki kosztów normalnych ustalane dla poszczególnych pozycji kosztu wytworzenia wyrobów służą do kontroli rzeczywistych kosztów wyrobów oraz do sporządzenia kalkulacji wstępnych, stanowiących podstawę do ustalania cen sprzedaży.

WADY RACHUNKU KOSZTÓW NORMALNYCH:

•    Stawki kosztów normalnych nawet te aktualizowane nie uwzględniały wszystkich przewidywanych dla przyszłego okresu zmian w przedsiębiorstwie - odzwierciedlały one warunki produkcji z okresu przeszłego, a więc zachowały nadal charakter retrospektywny niż prospektywny

•    Globalne odchylenia (w zakresie całej firmy) ustalane między kosztami rzeczywistymi a normalnymi nie pozwalały na prowadzenie szczegółowej analizy kosztów wg przyczyn powodujących te odchylenia - nie można było zatem prowadzić kontroli gospodarności w przedsiębiorstwie w porównaniu z odpowiedzialnością osób za poziom kosztów

PODSTAWOWĄ ZALETĄ tego rachunku kosztów jest to, że zapoczątkował on planowanie, kontrolę oraz analizę kosztów.