3582364177

wydano 23 Sierpnia 19B0 w Stoczni

a da

*

iezależne pisma zakładowe zaczęły powstawać w sierpniu 1980 r., początkowo jako organy-* komitetów strajkowych. Najsłynniejszy był „Strajkowy Biuletyn Informacyjny »SolidarnośĆ€<", wydawany w Stoczni Gdańskiej, którego pierwszy numer ukazał się 23 sierpnia 1980 r. „Biule~

.....j________ i •    __:___/in łi/ciartf on7Amnlar7u Irtńra m7rhr»ri7iłv

tyn" wydawano codziennie, w nakładzie sięgającym 40 tysięcy egzemplarzy, które rozchodziły

się po całym kraju. Pismo miało od początku profil wykraczający poza sprawy macierzystego zakładu, a jego wydawcą był Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Związek „Biuletynu zę stocznią byt jednak tak bliski, że możemy go śmiało nazwać pierwszym solidarnościowym pi-smem zakładowym.

PISMO,. w:qlQNU_.G.QAHSK-,«io _

Nr 27 (90)    Gdańsk

31 maja 198 3>^r

w -m____

Sl-fi4JKOWV 0/Ur,ETVN lNrORMACV)NV

1 dak

^ruŃLT^bŚClOt.A ~1

nurt t*0 «*«•'.    »*•    *

nmt* hlrto^a.    ladelrti V Hw4‘. rd*ro**walny»i wKW*.

u-rrriW t zerfclola    ‘.rłtytTłC*    «

ascteoilir/    ,wlóoe*nl»o st* to po U wyjnt* *riatcw*j.:»ratun

Van»v»tyr»-i ■nęrtł-wJdMi.WC .V-, łUewj i prttetwa l U A U^tytucU i    adtantycoua

w nl*wa*n-rc«v    t«!    rolą barn

•-i** nil *ii na t« ż4tV'J IM    wydal fu t.Vcr

ktćca i itłm/r.    l p«7 PW»*Y «W*«-? ""fornal.    dZl^lnlCci* •“ł^***^**.-,

solłkUsi n*c«y«ieti3fcl. «“»    a* V*⁵***

>ar .n^-i^a ••sy.rcUta

iaytu ftU *»»U»a-tć    -r*. « pnełtOcfclo •* •=»**» '■*'**/

«n tak bwtflo utrwal Uo yv- autorytet Ha crf* V5to3*bs *‘^ri* ** doU w nt.1 T«C**J *«•»* Od spnwy    V    ^M*

_rc_ _Tni_1TV u*n*v»!jrB>3 sAtaWCM ptwt pCT8etwRt>£*i Yi^-GlA. Prm* caK CM* *cdd«tt Kjłt/iUcłtl w WUo* ckętoJU" wl^rrtf ^ «S.y£. ć±tr*tcOA^.r;, udajl, c»rn,. »~ av*j t wt,.ry

»tińt prAt.^^r³'

BmU*

ula *t*

tw gfrt* byl* ^    T

ar*llio«i owa roltylvsąnl».Vn »r.i>‘*acSi, « <*xe4b udcwT -jGUtYctrAttO ,—z----u** it.t-

- euota L w ”w»"ś' miaatse cafeeg; oarcrtu. ó*>3    wyry^ryn M

«Valo-ie    Hlond, tó«t    l !«*►«*.

^UCłeclB - torf*    - tęTftminy wytjlanli r*,r«irkl*jl»» %

•tal «*t jwiony w TsUtycmej tiytuncil » tvai *» pro^K'

ftSśSSoa"^ "2SSŁ^*hućSI^“v«-

w i«ł«rvlu łólak.V-    ■'    y»e*K-..« ►*- CU»«*d- ®"

IWir***    i U/U#y 3ł«T*-- *•    _ .

M txxl*łd    l2*’.    aik^itla »***    '    *

t*wollt* na to, afc^ r-ww ,    w _tr.:v r*> ■tf^v “

. Vir*U. f-i4Wł« 11    9»! ATfte

yj^k^ ^

e,    .*

¹    . ______r»,eVnaśw lO

nlu ŁtatM yOjcnrftOO. KU t

fe ^^SffSrtSS' ■ sfe

^-ł'»* cldł prrywykSy ŚV. >łłw»»'*l*vy^>'f^r    , poi- . .■»•

’-T*    ^ nałtaontryn. - wirlkJ** to*V»**- P>*»¹ >    _    i

SŁ*3^.-S5S^5_E“V r

ki w tvsl»c» 1 w«*«mrewj *'.Msw*rfol nattAi. ’^Cr***,^PTⁱ^.>.i

£J^yr3> dtóal^aoucl rc-cust

SJfrSST.- «•>'«> -P^Y-a nu«a «ly ct«*r -alla, r ta ]•

lu Mdli* pTłV»łlrdd PolAi.

5. ę^4T^'AVlQ«-

wtnwily «U rd-riot - »>»    ,    . .-..i

STOCZNIA GDĄSSKA

Unio Zł sierpnia J&P _r.

Z oatainifi oh*jji

r«z*iuo«* V-«ce pi-fii

»rl

n«'s..a.*'; SliWSsir

■I J»|. ••śytnt rwawy ,    “^"ssi po-

prr.adHtAłto»aj_<M»

jo -j.V6.fsO I're*y4ic«i voi'

poc/.yeleniił ^.1^!!f".^wy!ennaxJ^rio •-**

«_?^,ri'£srrs^iŁsr*rs5'*^ł‘-

ięt«sl»u i    J^.oo im t*>eait Stbo*-

■irety Kału.J/.leidii

-U/A.T ¹ ‘.'^Olfu, myirtJtir

'•■'.‘/.iPtólAfl l'LuJ//VZAKI..\nywi CO X»UtH‘tV STMAJKOWhSC

s -j    SSS. «& 5

tjłi ano^iUitśwostot t itwlne i    ‘{‘ •'y

& v**M*mt»    *22?S JtSS 1-*

^•wysa^ssss e?""

ckS jwmi

nastoiT*

rrZTEBI IMft. TĘMUj

/H«l«r*yt*,a Jana pa-lo U do PoWkl * t$K* vm tai aria Mą }Ji rat^d^lcy

o w owa*} partię:'-, yaualzcyarti*" "Wurf*

Cśwląrln to poUtv« - Wś^l ****'• y®¹* itu»C nwalt*vnU trać *i< do pcJUtyM

prts»i crtaiń** laty c\x*A\>au»> itAAr i ---------H o*nekaU wtVit papłea

TT... Troć* Łvrti vravir-

totnKi OrtcM.li “1 W nu* WiY tjyfat'.

, 41*e*»= /- - 7 w r«l*«aA*t-»a{T, WlMstn

toSfaiAżaJnych i

kia? pieVp-xytrtćt. Ct*}^ tych v>-pcwur-d*i pnrYPtiuraiy. 9V* dziel“) WŁ*6t*t» t>rsrlą ailr.la, » crapot nooit - nl*~ cmI prtsracto. '*cs*«; \*rwf\ rre prr/jo towj ałłj nar’ a «po*kanle »

Sfccłąidff.' •

ww/m tron wpięła. UJc c^rotry procent.

T*VM»* OirsaKwnk-lt /...I fcz ęoUtłiO pialersyw* »<jI*4.U^c    poMstaly »u

<V.« «1»UUU» r*5o*n t ta na poły *»t orialn*. ,tk»« > w» ■+fstx*‘ ** P*^®⁰ ęyoracAł t rrcakaodw, n.iM*ni» l białą

Łabjrzyina, 1 ta <m*;u, o qł«#x*ti tlt

anjwai vyTrt'jl~'żi’ «lu*it n»    V.t*ia

t*oOe hl*4 Wenarmy’*. ^

Id -wVe\* ravy n'.« «Uł« łAłwywytii wńi gdy do «**u )eł .toctw»i\ /.. ,> q\» s«*-»y iytcrr»ił3. a&ediUi daU »K t latwUcl-. terwać » V»'KU»t'.*.ać ti«». odz»"    *łl<*

inłju<*?rt.    by-tea pr«ic.«jy itw*

' lwj wmcdel n.t*cc) «łr»lr.M»sy, al» tzr, .-•

o> pntrrjl** w okroałe pudytrynM Jara i’» vła ll. roątn «i &JlanVe •Ytte pwjl^bid*.

tć i tokwedd r.u iaja«'irw to byt. Jl«jo plelt^T.f^ji >~ -nil w -jplkUi rftiawrs *»łift«ł. Kił

ey Oc-Al tMiOdc >wu^a *U. u

Mayatkia «U*are«<bt\a, uin*. t*>\%ara * pordc* nax«Mi ’j> itsxt»|0 prpet tiUtorłł. *u! mrt«3 vYta*lt.\& In. co najcti dimicljadmyitt - nabtłciA Batrt,mi r*» pw6t 4 OC nas ca&x». elit eotolwiM t» p3»lnhll«v «tu» Łt>łw» _t M pi*lqrty»i tu |»yl" .

Kim isutonk.il *C«v » ' * w\w, in Ik •lafcw to, co «v tyilwy

tSjSt tanin ^,r«l

ew] wol uUt^ aict *

•«»J r.raj < «.v^vu/. cs okefcA na rzetelna i pr*«Jzi*e lafortmcj* •uirni-ir-o sr.A;k«<ra »«> Dnic/.tJ. Tfscza^eai »ł>vJvs6Ćat po Ja* one .    iT.»*s_f. raiło / t <■/<?• i Zje n ŁDiek^ztalt?^# i Cyitc. ozc^oiONti

••(MM** i .v(aj«» yraudur.    io«* pr/.-irilcza vl<’ irrcaicuic • 04»n>Wu

• i* »Uy/ukł_U’li’We^t> >.//*»re<u ^:ir«.|kov.*-_Co ornz pedołujyah Kooiteirt* *

-At.Hi ta ura.t liłl.jtu. Frx*>ailcza i_v %^9Qałany cf/,» wełny ^ytu-■• u na t.ylir«e/u rjLt, r.e Afcnja strajkoła jesi • yetni kooraynonona I k-t-rtza^uja yrsfa demokratycznie pokolnne iłicdxyr,akt:uia*t Komitety trajkw«e - łwuejtecy, którym UolirobuloJe yotip^rr.iyik^CLly się hooitety •tr.łjtowr pi>-'XvJ.'C</tnyi-b zakT.«lóu itpo*A?»i*Jąc AA'5-y do łyłąoznowaJ a proHodreoiu f/erirai Caoj i * władzami, Vie podaje aię do aiiłlooio^oi publ ic /.nrj _t xe preebytiaj.joe ł (id.111*ku J .derw/flie Koaisje B*ądo«e nie podjyly ilotyęhctnn - bicio ł.lelokro!■»/<?£ otmrt ze etrooy tyrb Koiplteid* - mcm** ł j*‘dnyio przed^tanJcirljctłen uznakimnyz • pełni przez vgói *irajku tĄoytjU jakio st| Mi(’d«yjaJc2arfu«e f ot. 1 te ty Striuko-

>rry**tpt *idlułiiVli 'Mim 'Mko.yaum tnoz p<iyTus^. «03W^«y i to w »«rA» _

łct cały 4m1p1 mlyazaL ottadtt., ot* pr»y<tal * lento icł> w tycia rntfl

l'krv»_a fit^. peiq_n •;olidwnośc ntr^jkuiątyah J» połolofty* pme:

Wioli Mii 0jyx.iL lado*ym kuoitetea 5iraJkoły* » altid którego aotiod/n

pritflil-iifżOaif ejczyjftkicii KtriOkuj^aycN z&kłatió*. SolidarnoóoJ tej nie ?.dolał>- zrołilo dotyclłozafton e próby pndijttonon i<t przez winda* i tedy* mo^Joycu rozaół z przędr«tauio.ieJ4Złł po^zozeeóloyob zakładó* lub na»ri wydtlsió«, Zataja Mv liwt,' poJfCałuCów eysueaaych prze* itraOkoji/^rcł/ < przedłożono uładzon pr*er ł/lcdzykakłodowy koaUet stnklnoey » Cdanwtu lu* w dniu iQ gierpgfłi br* e ofcJwt»ftal«i«*yg ój a

Grupa osób wydająca „Biuletyn" musiała pokonać wiele trudności technicznych. Redaktor naczelny pisma Konrad Bieliński wspominał:

„Od początku strajku dobijaliśmy się do dyrekcji stoczni, aby udostępniła nam klucze do zakładowej poligrafii. Dyrekcja cały czas nas zwodziła, odmawiała, choć z Komitetem Strajkowym uzgodniła, że da nam dostęp. Nie mogliśmy jednak dłużej czekać i w końcu 21 sierpnia, idąc za przykładem Gdyni, wyważyliśmy drzwi do biura poligrafii.

Bardzo szybko stworzył się zespół tworzący »Biuletyn« [...]. Początkowo mieliśmy problemy z drukiem. W biurze poligrafii była dość prymitywna maszyna do offsetu, której nie umiałem obsługiwać. Poduczyła mnie szybko sprzątaczka, która coś tam podpatrzyła. Miałem problem z jedynym drukarzem, który tam pracował. On na tej maszynie drukował normalne zakładowe formularze i za nic w świecie nie zgadzał się na zmianę matryc druku. To było naprawdę zabawne. Za to bardzo się ucieszyłem, zobaczywszy zasoby papieru. Było tego dość sporo, tyle że papier miał różny kolor. Dlatego też pierwsze numery biuletynu byty białe, potem żółte, a na sam koniec czerwone" (cyt. za: M. Sandecki, Podziemna prasa w Sierpniu, „Gazeta Wyborcza", 20 VIII2005).

Podpisane pod koniec sierpnia 1980 r. porozumienia w Szczecinie i w Gdańsku doprowadziły do powstawania Zakładowych Komitetów Założycielskich Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych. W całej Polsce Międzyzakładowe Komitety Strajkowe przekształciły się w Międzyzakładowe Komitety Założycielskie (MKZ) nowych związków. 17 września 1980 r. doszło do zebrania MKZ-ów z całej Polski w gdańskim klubie „Ster". Na wniosek mecenasa Jana Olszewskiego postanowiono na nim zarejestrować wszystkie MKZ-y na podstawie jednolitego statutu, jako jeden związek. Przyjęto też zaproponowaną przez Karola Modzelewskiego nazwę: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność".

Przystępujące do Solidarności zakładowe organizacje związkowe bardzo szybko rozpoczęły wydawanie pisemek zakładowych. Własne gazetki publikowały także uczelnie i wydziałowe struktury Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Drukowano je głównie na powielaczach, nierzadko jednak na lepszym sprzęcie (offsety, kserografy). Pisma miały bardzo często formę jednej zadrukowanej dwustronnie kartki powielaczowej, czasem jednak składały się z kilku stron, niekiedy spiętych w zeszyt. Powielarnie organizowano w siedzibach zakładowej Solidarności, zdarzało się jednak, że zakłady pracy korzystały ze sprzętu umieszczonego w lokalach MKZ-ów (latem 1981 r. przekształconych w zarządy regionów). Pisma zakładowe nie były zazwyczaj oddawane do ocenzurowania. To pominięcie cenzury zostało nawet zalegalizowane. 31 lipca 1981 r. sejm uchwalił Ustawę o kontroli publikacji i widowisk, mniej surową od przepisów z lat czterdziestych