3582428560

PRAWO FINANSOWE Zagadnienia egzaminacyjne

1.    Geneza prawa finansowego

Instytucje finansowe takie jak pieniądz, danina (kontrybucja, opłata, podatek, akcyza), budżet państwa ltp Pojawiły się wcześniej raz prawo normujące funkcjonowanie tych instytucji (prawo walutowe, dam nowe czy budżetowe)

Pieniądz i potrzeba jego ochrony jako monopolu emisyjnego władcy (potem państwa) pojawiły się bardzo wcześnie, natomiast przepisy prawa walutowego i publicznego prawa bankowego powstały znacznie później, najpóźniej w stosunku do prawa podatkowego i prawa budżetowego Pieniądz powstawał na pewnym etapie rozwoju społecznego jako dobro wymienialne na wszelkiego rodzaju inne dobia. W toku ewolucji zmieniały się formy pieniądza (pieniądz kruszcowy, pieniądz kredytowy, pieniądz papierowy) oraz jego funkcje Dla powstania prawa walutowego istotne było natomiast pojawienie aę prawa menniczego, czyli zastizezema dla panrąącego monopolu bicia monety Prawo to podkreślało nie tylko ałę władcy, lecz jednocześnie tworzyło zalążki tzw Pieniądza fiducjarnego, który na mocy zarządzenia władzy stawał się na danym terytorium prawnym środkiem płatniczym

Pieniądz stawał aę instytucją prawną, ponieważ w diodze regulacji prawnych należało określić nie tylko jednostkę pieniężną i jej wartość, lecz także zasady wprowadzania pieniądza do obiegu, dopuszczalności podugiwama aę pieniądzem i wycofywania go lub wymiany Pieniądz wymagał także ochrony prawnej Tej zas me można było zapewnić inaczej mz w drodze władczych regulacji prawnych Ochrona ta pojawiła aę najpierw w ramach prawa walutowego, a następnie dała początek prawu dewizowemu Zmiany związane były z emisją pieniądza papierowego, która należała do banków emisyjnych Z mchnastępnie wyłoniła aę instytucja centralnego banku państwa Tizeba było prawnie uregulować jego zadania, organizację i formy działania Jednocześnie konieczne stało aę poddanie nadzorowi państwowemu działalności innych banków -komercyjnych Prowadziło to do powstania tzw publicznego prawa bankowego Pojawienie aę pieniądza miało 'większy wpływ na powstanie i rozwój prawa publicznego mz prawa prywatnego

Prawo skarbowe (finansowe) sensu stncto najwcześniej wyłoniło się jako prawo o stanowieniu danin publicznych oraz o ich poboize Char akt ery styczne jest jednak to, ze piawo to me miało kształtu, któiy współczeane kojarzy aę nam z prawem podatkowym Pierwotnie bowiem panujący pobierał podatki, które sam ustanawiał, określając, od kogo i od czego oraz w jaki sposób będzie je pobierał Rodowod podatków słusznie wywodzi aę więc z prawa królewskiego lub kaązęcego, na którym opierały aę tzw regalia Prawo podatkowe tizeba więc wywoefeić od aktów, w których władca zobowiązywał aę me ustanawiać podatków bez zgody innych stanów społecznych lub bez zgody parlamentu, gdy tenjuż istniał

O powstaniu prawa skarbowego (finansowego) można mowie dopiero wówczas, gdy społeczeństwo, lub przynajmniej jego część, stało aę podmiotem prawa publicznego Muaało więc dojść do zmiany relacji „władca-poddany'’ na relację „państwo-obywatel” Emancypacja prawa skarbowego nastąpiła stosunkowo późno, gdy uregulowanie uprawmen i obowiązków w dziedzinie finansów publicznych me mogło juz o^amczać aę do normowania zasad konstytucyjnych i gdy swymi rozmiarami zaczęło ono pizekraczac przepisy określające działalność admunstracji publicznej w dziedzinie finansów publicznych.

2.    Ewolucja istoty prawa finansowego

W nauce prawo skarbowe (finansowe) starano aę wydzielić w odrębny dział prawa przy zastosowaniu rożnych kryteriów Na ogol nie uzyskiwały one powszechnej apiobaty, co w konsekwencji prowadziło nawet do negacji istnienia prawa finansowego jako odrębnego działu prawa

Obecme jako odrębną gałąź prawa traktuje aę prawa podatkowe, natomiast me zalicza ae do prawa finansowego unormowań odnoszących aę do gospodarki

Prawo finansowe poaada własne instytucje prawne w zakresie podmiotu i przedmiotu regulacji prawnych.

Prawo finansowe - w ujęciu systemowym to całokształt regulacji prawnych, które opierając ae na określonym ustroju pieniężnym (walutowym), odnoszą aę do publicznej gospodarki finansowej państwa, tworząc przez to pewien system prawa (C.Kosikowski).

Prawo finansowe:

° Prawo budżetowe

° Prawo dochodow publicznych (podatki, opłaty, cła)

•    Publiczne prawo bankowe

*    Prawo dewizowe