zasady ogólne prawa finansowego 2

82 H. Prawo finansowe jako dyscyplina naukowa i dydaktycy

Nadrzędność interesu finansowego państwa to dyrektywa, którą należy ki_e„ rować się tworząc prawo o dochodach i wydatkach publicznych, a także stosują^ je w praktyce. Jest to zasada, dzięki której prawo finansowe wyróżnia się od nych działów prawa.

Ekwiwalentem zasady nadrzędności interesu finansowego państwa jest za$_a da zdolności finansowej podmiotów biernych prawa finansowego i ich ochrony sądowej. Normy prawa finansowego muszą bowiem uwzględniać nie tylko int_e, res finansowy państwa, ale mieć równocześnie na uwadze zdolność adresatów tych norm do wypełnienia nakładanych na nich obowiązków prawnofinansowych Podmiotom tym należy również zapewnić ochronę sądową, bowiem działania organów finansowych oparte na zasadzie nadrzędności interesu finansowego państwa mogą przekraczać obowiązujące prawo.

Stąd też wynika zasada praworządności postępowania organów finansowych. Stanowi ona rozwinięcie zasady legalności oraz nakazuje, iż w działaniach organów finansowych należy w taki sposób chronić interes finansowy państwa, aby postępować zgodnie z przepisami obowiązującego prawa.

Dyscyplina finansów publicznych jest konieczna ze względu na to, że dotyczy dochodów i wydatków publicznych. Manifestuje się ona w gromadzeniu dochodów publicznych w sposób terminowy, a w dokonywaniu wydatków publicznych w sposób oszczędny i w ramach przyznanych limitów. Konsekwencją braku dyscypliny finansowej jest systemem odpowiedzialności prawnej za jej naruszenie.

Wyodrębnienie zasad ogólnych prawa finansowego nie zaprzecza celowości tworzenia i posługiwania się zasadami szczegółowymi, odnoszącymi się do poszczególnych części prawa finansowego. W związku ze zmianą zakresu i systematyki współczesnego prawa finansowego nie może to jednak dotyczyć mechanicznego odwoływania się do tradycyjnych zasad podatkowych lub zasad budżetowych, chociaż z ich mądrości powinniśmy nadal czynić użytek.

4. Nauka i nauczanie prawa finansowego

Początków nauki finansów publicznych należy upatrywać w rozważaniach nad państwem, gospodarką i prawem. Były one prowadzone zarówno przez myślicieli, zwłaszcza filozofów, a także przez osoby, które współcześnie określalibyśmy praktykami życia publicznego. W przeszłości rozważania nad instytucjami finansowymi, zwłaszcza nad pieniądzem, daninami publicznymi, kontrolą wydatków publicznych, były udziałem osób o wszechstronnych często uzdolnieniach, obejmujących nauki naturalne, filozofię i teologię, ekonomię i prawo oraż sztukę (poezję, rzeźbę, malarstwo). Odnieść to można zwłaszcza do czasów starożytnych, ale także do połowy XVIII wieku czasów nowożytnych.

\vww. LexisNexis.pl