ZAGDANIENIA WSTĘPNE PRAWO RZYSMKIE
Prawo rzymskie, całość przepisów prawnych obowiązujących w starożytnym Rzymie. Najdawniejsze prawo rzymskie było prawem zwyczajowym, nie pisanym. Prawo prywatne (ius privatum) było ściśle związane z prawem publicznym (ius publicum) i znajdowało się w mocy kapłanów, którzy je interpretowali.
Najstarsza kodyfikacja prawa rzymskiego to prawo dwunastu tablic. Rozwój następował poprzez ustawy zgromadzeń ludowych (ius civile) i edykty pretorów (ius honorarium). Trzecim systemem prawnym było prawo obcych ludów (ius gentium), również tworzone przez pretorów. Licząc od tradycyjnej daty założenia Rzymu 753 p.n.e. do upadku państwa rzymskiego w jego części zachodniej 476 n.e. jest to przeszło 12 stuleci. W części wschodniej czas obowiązywania liczony do śmierci cesarza Justyniana I 565 n.e. wydłuża się do 13 wieków, a jeśli liczyć dalsze obowiązywanie prawa rzymsko- bizantyjskiego aż do upadku państwa bizantyjskiego 1453 n.e. to dochodzimy do 22 wieków ciągłości obowiązywania jednego systemu prawnego.
Historia państwa i prawa
Typ i formy państwa
Państwo rzymskie było to państwo typu niewolniczego zmieniały się natomiast formy państwa-wyróżnia się następujące okresy:
- Okres królestwa 753-509 p.n.e.
- Okres republiki 509-27 p.n.e.
- Okres pryncypatu 27 p.n.e. - 284 n.e.
- Okres dominatu 284 n.e - 476 n.e. w zachodniej części państwa, w części wschodniej nadal aż do śmierci Justyniana w r. 565.
Etapy rozwoju prawa prywatnego
I Okres prawa starorzymskiego albo archaicznego -od pierwszych wiadomości historycznych prawie rzymskim do połowy III w p.n.e
II Okres rozwoju prawa klasycznego od III w.p.n.e. do końca panowania cesarzy z dynastii Sewerów.
-prawo przedklasyczne-(do schyłku republiki)
-prawo klasycznego (za pryncypatu)